Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για τους επόμενους τρεις μήνες τίθεται η Τουρκία μετά από την απόφαση του προέδρου της Ταγίπ Ερντογάν – Ξένος δάκτυλος πίσω από το πραξικόπημα, τι σημαίνει “έκτακτη ανάγκη”
Κατάσταση έκτακτης ανάγκης διάρκειας τριών μηνών κηρύχθηκε στην Τουρκία με χθεσινή απόφαση του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου το οποίο συνεδρίασε υπό την προεδρία του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Νωρίτερα είχε συνεδριάσει το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, επίσης υπό την προεδρία του Ερντογάν, το οποίο αποφάσισε να συστήσει στο υπουργικό συμβούλιο την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο ίδιος ο Ερντογάν στις 11.15 το βράδυ. Επικαλέστηκε το άρθρο 120 του τουρκικού συντάγματος, το οποίο δίνει δυνατότητα κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Και ξεκαθάρισε ότι «Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης γίνεται με σκοπό να προστατέψει τις αρχές της Δημοκρατίας και τις αρχές του κράτους Δικαίου. Εχει ως σκοπό να λάβει τα απαραίτητα μέτρα γι΄ αυτό το σκοπό και να αποτρέψει ανάλογα χτυπήματα» Ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι την απόπειρα πραξικοπήματος πραγματοποίησε η «τρομοκρατική οργάνωση Φετχουλάχ», όπως αποκαλείται πλέον στη Τουρκία το θρησκευτικό τάγμα του χότζα Φετχουλάχ Γκιουλέν.
«Κανείς να μην ανησυχεί για τις ελευθερίες και τα δικαιώματα», είπε ο Ερντογάν και τόνισε ότι τα μέτρα που θα ληφθούν αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και στην προστασία της δημοκρατίας, των ελευθεριών και των δικαιωμάτων.
Ο Ερντογάν σημείωσε πως οι ξένες χώρες να μην επικρίνουν την Τουρκία όπου θα ληφθούν τα εν λόγω μέτρα. Αναφέρθηκε και στη σημερινή ανακοίνωση του οίκου αξιολόγησης S&P, ο οποίος υποβάθμισε την Τουρκία. «Τι σχέση έχετε εσείς με την Τουρκία;» αναρωτήθηκε και είπε «πρόκειται για πολιτική απόφαση». Ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε πως δεν πρόκειται να μειωθούν οι αρμοδιότητες των νομαρχών, ότι αντιθέτως αυτές θα αυξηθούν και οι ένοπλες δυνάμεις θα τελούν υπό τις εντολές και τη διοίκηση των νομαρχών.
Απομένει πάντως να γίνει γνωστό τι είδους ρυθμίσεις θα ακολουθήσουν, αφού ο ισχύων νόμος περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης ψηφίστηκε το 1983 και σε πολλά σημεία δεν είναι ικανό μέσο για να αντιμετωπιστούν τα δεδομένα της σημερινής εποχής. Σημαντικό χαρακτηριστικό του νόμου πάντως είναι ότι ανοίγει το δρόμο για την άσκηση πολιτικής μέσω προεδρικών διαταγμάτων.
Ξένες δυνάμεις
Νωρίτερα, σε συνέντευξή του στο Al Jazeera, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι μπορεί να υπάρξουν κι άλλα σχέδια πραξικοπήματος στη χώρα του, επιτέθηκε στην ΕΕ για τις επικρίσεις σχετικά με την επαναφορά της θανατικής ποινής, ενώ προειδοποίησε τις ΗΠΑ ότι θα είναι λάθος τους η μη έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν. «Μπορεί να εμπλέκονται και άλλες χώρες στην απόπειρα πραξικοπήματος. Υπάρχουν στελέχη στους γκιουλενιστές που μπορεί να δέχονται κατευθύνσεις από άλλες χώρες. Θα αποδειχθούν αυτές οι διασυνδέσεις. Παίρνουμε καταθέσεις και ακούγονται ενδιαφέροντα πράγματα. Μπορεί αυτό να μην είναι το τέλος των προσπαθειών για πραξικόπημα. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλα σχέδια». Μάλιστα, ανέφερε ότι τουλάχιστον ένα από τα άτομα που έχουν συλληφθεί και ανακρίνονται για συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος κατέθεσε ότι επικεφαλής ήταν ο Φετουλάχ Γκιουλέν. «Λέει ότι ποτέ δεν μίλησε απευθείας μαζί του, αλλά ήταν εκείνος που διηύθυνε το πραξικόπημα», είπε ο Ερντογάν για τον κληρικό που ζει στις ΗΠΑ.
Προειδοποίηση προς τις ΗΠΑ
«Θα είναι μεγάλο λάθος των ΗΠΑ αν αποφασίσουν να μην εκδώσουν τον Γκιουλέν», προειδοποίησε την Ουάσιγκτον, προσθέτοντας ότι η Αγκυρα θα στείλει όλες τις αποδείξεις, καλώντας τις ΗΠΑ να ενεργήσουν γρήγορα στο θέμα. Ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποίησε ότι ακόμη δεν έχουν τελειώσει οι συλλήψεις, συμπληρώνοντας ότι όλα γίνονται σύμφωνα με το νόμο. Ακόμη, ανέφερε ότι στην απόπειρα μετείχε μία μειοψηφία των ενόπλων δυνάμεων, αλλά πρόσθεσε ότι δεν είναι ξεκάθαρος ο αριθμός των εμπλεκομένων.
Σχετικά με την επαναφορά της θανατικής ποινής, σχολίασε ότι ο κόσμος το ζητά. «Δεν θα το αποφασίσω εγώ. Αν το αποφασίσει το κοινοβούλιο, τότε θα το εγκρίνω». Για το θέμα αυτό επιτέθηκε και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, που έχει προειδοποιήσει σε όλους τους τόνους την Αγκυρα να μην επαναφέρει τη θανατική ποινή. «Ο κόσμος δεν είναι μόνο η ΕΕ, που έχει 27-28 χώρες μέλη. Η θανατική ποινή υπάρχει στις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλες χώρες στον κόσμο. Χτυπάμε την πόρτα της ΕΕ εδώ και 53 χρόνια και μας έχουν στην αναμονή. Πολλοί ήρθαν και έφυγαν, ενώ εμείς περιμένουμε», .
Και στον επίλογο, απάντησε στον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος επέκρινε την αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος, διαμηνύοντάς του «Να κοιτάζει τη δουλειά του. Εχει τη δικαιοδοσία να κάνει τέτοιες δηλώσεις για το άτομό μου; Οχι. Αν θέλει ένα μάθημα δημοκρατίας, μπορεί εύκολα να το πάρει από εμάς», πρόσθεσε ο Ερντογάν. Ο Ζαν Μαρκ Ερό είχε κάνει έκκληση για τήρηση του κράτους δικαίου στην Τουρκία, τονίζοντας ότι τα τελευταία γεγονότα «δεν είναι λευκή επιταγή στον Ερντογάν προκειμένου να σιγήσει τους επικριτές του».
Τι αλλάζει στην Τουρκία
Στο «Νόμο περί Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης» που εγκρίθηκε το 1983, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες κηρύσσεται η εν λόγω «κατάσταση», εκτός από τις φυσικές καταστροφές, τις επιδημίες και την οικονομική κρίση ορίζεται ως «σοβαρή διατάραξη της δημόσιας τάξης λόγω, πρώτον, σοβαρών ενδείξεων για βίαιες κινήσεις που αποσκοπούν στην κατάργηση του ελεύθερου δημοκρατικού καθεστώτος που έχει συσταθεί συνταγματικώς ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και δεύτερον, βίαιων επεισοδίων».
Η Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης, με βάση τον εν λόγω νόμο, κηρύσσεται, λαμβανομένης υπόψη της γνώμης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, από το υπουργικό συμβούλιο που συνεδριάζει υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας, τμηματικά ή σε ολόκληρη τη χώρα, για διάστημα που δεν θα ξεπερνά τους έξι μήνες. Ωστόσο η εθνοσυνέλευση μπορεί να παρατείνει συνεχώς την ισχύ της «κατάστασης». Αυτό ακριβώς είχε συμβεί με την «Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης» που είχε κηρυχθεί σε νομούς της Νοτιοανατολικής Τουρκίας το 1987. Παρότι σταδιακά άλλαζαν οι νομοί όπου ίσχυε η «κατάσταση», αυτή ίσχυσε μέχρι το 2002, με παράταση που έδινε κάθε έξι μήνες η τουρκικής εθνοσυνέλευση.
Σύμφωνα με το νόμο, μεταξύ των πρόσθετων μέτρων που προβλέπονται για την «Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης, είναι ο περιορισμός ή η απαγόρευση κυκλοφορίας, η απαγόρευση συγκέντρωσης ή κυκλοφορίας σε συγκεκριμένες τοποθεσίες ή σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ο σωματικός έλεγχος και ο έλεγχος στα οχήματα και η κατάσχεση του υλικού το οποίο θεωρείται αποδεικτικό στοιχείο, επιβολή στους πολίτες της υποχρέωσης να φέρουν πάντα αστυνομική ταυτότητα, η απαγόρευση της εκτύπωσης και διανομής εφημερίδων, περιοδικών αι άλλων εντύπων, ο έλεγχος κάθε μορφής εντύπων και οπτικοακουστικών μέσων, καθώς και θεατρικών παραστάσεων και κινηματογραφικών ταινιών που προβάλλονται δημοσίως κλπ.
Η επιβολή της «Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης», σύμφωνα με το νόμο, καταργεί όλους τους συνταγματικούς περιορισμούς επί τις έκδοσης προεδρικών διαταγμάτων.
Ο συντονισμός είναι αρμοδιότητα του πρωθυπουργικού γραφείου ή ενός υπουργείου που θα εξουσιοδοτήσει ο πρωθυπουργός, ενώ συστήνεται και συντονιστικό όργανο στο οποίο μετέχουν συναρμόδια υπουργεία.
Πηγή: Εφημερίδα “Ημερησία”
