Η 21η Ιουνίου 2025 φέρνει μαζί της το θερινό ηλιοστάσιο, τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα του έτους, και σηματοδοτεί αστρονομικά την επίσημη έναρξη του καλοκαιριού για το βόρειο ημισφαίριο – και του χειμώνα για το νότιο.
Σήμερα, ο ήλιος ανέτειλε στις 06:02 και θα δύσει στις 20:51, προσφέροντας μας 14 ώρες και 48 λεπτά φωτός, στο αποκορύφωμα της καλοκαιρινής ηλιακής ακτινοβολίας.
Αυτή η μοναδική στιγμή δεν είναι απλώς ημερολογιακό ορόσημο, αλλά αποτέλεσμα μιας κοσμικής γεωμετρίας: η Γη, στον ετήσιο χορό της γύρω από τον Ήλιο, παρουσιάζει έναν άξονα κλίσης περίπου 23,4°, και είναι αυτή η κλίση που δημιουργεί τις εποχές όπως τις γνωρίζουμε.
Από την εαρινή έως τη φθινοπωρινή ισημερία, το βόρειο ημισφαίριο “γέρνει” προς τον Ήλιο, με το θερινό ηλιοστάσιο να αποτελεί το σημείο μέγιστης πρόσπτωσης ηλιακού φωτός. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο σήμερα σηματοδοτείται η πρώτη ημέρα του χειμώνα – το χειμερινό τους ηλιοστάσιο.
Γιατί οι μέρες δεν είναι όλες ίδιες;
Αν ο άξονας της Γης ήταν κάθετος στην τροχιά της, η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας θα ήταν πάντα 12 ώρες. Όμως, εξαιτίας της κλίσης, ο Ήλιος διαγράφει διαφορετική τροχιά στον ουρανό κάθε μέρα. Το αποτέλεσμα είναι ότι η διάρκεια της ημέρας αυξάνεται ή μειώνεται σταδιακά – μέχρι σήμερα, που φτάνουμε στο μέγιστο.
Από αύριο, οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν – ανεπαίσθητα στην αρχή, και πιο αισθητά από τον Αύγουστο και μετά, ώσπου να φτάσουμε στη φθινοπωρινή ισημερία.
Περισσότερο από ένα αστρονομικό φαινόμενο
Το θερινό ηλιοστάσιο δεν είναι μόνο επιστημονικό γεγονός. Σε πολλές παραδόσεις αποτελεί σύμβολο φωτός, ενέργειας, μετάβασης και αναγέννησης, και συνοδεύεται από έθιμα, γιορτές και μουσικές εκδηλώσεις. Ας το γιορτάσουμε λοιπόν, αναγνωρίζοντας ότι η κάθε μέρα φωτός είναι δώρο – όπως και το καλοκαίρι που μόλις ξεκίνησε.
