Ο πόλεμος στην Ευρώπη δεν είναι πιθανότητα αλλά πραγματικότητα, γράφει ο καθηγητής Ρίτσαρντ Σάκουα στο βιβλίο του «Frontline Ukraine»
Στο νέο του βιβλίο «Frontline Ukraine» (Ουκρανία Πρώτη Γραμμή) ο καθηγητής Ρωσικής και Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στη Βρετανία Ρίτσαρντ Σάκουα περιγράφει το πώς η κρίση στην Ουκρανία βρίσκει τις ρίζες της στην απομόνωση της Ρωσίας από τους διεθνείς θεσμούς, μια προβληματική τακτική απομόνωσης την οποία η Δύση εφαρμόζει έναντι του Κρεμλίνου από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
«Το 2014 η Ιστορία επέστρεψε στην Ευρώπη με εκδικητικές διαθέσεις. Η κρίση στην Ουκρανία επανέφερε όχι μόνο την πιθανότητα αλλά την πραγματικότητα του πολέμου, στην επέτειο από τα 100 χρόνια μιας σύγκρουσης που είχε χαρακτηριστεί ως ο πόλεμος για να τερματιστούν όλοι οι πόλεμοι» γράφει ο Σάκουα στο βιβλίο του, απόσπασμα του οποίου δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα «Guardian».
«Ηταν επίσης η 75η επέτειος από την αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που προκάλεσε τόσο κακό στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου 25 χρόνια νωρίτερα και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που ακολούθησε συνοδεύτηκαν από προσδοκίες για μια Ευρώπη ενωμένη και ελεύθερη. Αυτές οι ελπίδες διαλύθηκαν το 2014 και η Ευρώπη τώρα έχει εισέλθει σε μια νέα εποχή διχασμού και σύγκρουσης. Η ουκρανική κρίση ήταν η άμεση αφορμή αλλά αυτή μόνο αντανακλούσε τις βαθύτερες αντιθέσεις στο μοτίβο της μετακομμουνιστικής ανάπτυξης μετά το 1989. Με άλλα λόγια, η ευρωπαϊκή και η ουκρανική κρίση συνδυάστηκαν με καταστροφικά αποτελέσματα» αναφέρει ο Σάκουα.
Σύμφωνα με τον ίδιο ο όρος «ουκρανική κρίση» αναφέρεται στις βαθιές εντάσεις στη διαδικασία οικοδόμησης του έθνους-κράτους της Ουκρανίας από την εποχή που κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1991. Αυτές οι εντάσεις τώρα απειλούν την ίδια της την ύπαρξη και δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές με τους κλασικούς ιδεολογικούς όρους, αλλά «με τη χρήση των χρωμάτων». «Η πορτοκαλί τάση σκέφτεται με όρους μιας Ουκρανίας που μπορεί επιτέλους να εκπληρώσει το πεπρωμένο της ως έθνους κράτους, με μία επίσημη γλώσσα, πολιτισμικά αυτόνομη από τα υπόλοιπα σλαβικά έθνη και ευθυγραμμισμένη με την Ευρώπη και την ατλαντική κοινότητα ασφάλειας. Αυτό είναι ένα είδος μονισμού εξαιτίας της έμφασης στη μοναδικότητα της ουκρανικής εμπειρίας. Αντίθετα, η μπλε τάση συμβολίζει μια πιο πλουραλιστική εξήγηση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ουκρανία, αναγνωρίζοντας ότι οι διάφορες περιοχές της χώρας έχουν διαφορετικές ιστορικές και πολιτισμικές εμπειρίες και ότι το σύγχρονο κράτος πρέπει να αναγνωρίσει αυτή την ποικιλομορφία και στο σύνταγμά του» αναφέρεται στο βιβλίο.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η Ουκρανία δεν είχε ποτέ κάποιον οραματιστή ηγέτη ο οποίος θα μπορούσε να «ενώσει» όλα αυτά τα χρώματα, καθιστώντας την Ουκρανία ένα «έθνος-ουράνιο τόξο». Η «ουκρανική κρίση» επίσης αναφέρεται στον τρόπο που οι εσωτερικές συγκρούσεις διεθνοποιήθηκαν οδηγώντας στη χειρότερη κρίση στην Ευρώπη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η ασύμμετρη κατάληξη του Ψυχρού Πολέμου στην πραγματικότητα απέκλεισε τη Ρωσία από το σύστημα ασφάλειας της Ευρώπης. Η αδυναμία να δημιουργηθεί ένα πιο συνολικό και δίκαιο σύστημα ασφάλειας στην ευρωπαϊκή ήπειρο οδήγησε στον «διεθνή σεισμό που τώρα αποκαλείται ουκρανική κρίση». Ο Μπoρίς Γέλτσιν ήδη μιλούσε με όρους μιας «ψυχρής ειρήνης». Ο Βλαντίμιρ Πούτιν από τότε που ανήλθε στην εξουσία το 2000 προσπαθεί να υπερκεράσει αυτό το ασύμμετρο σύστημα. Την ίδια στιγμή, ο υπερεθνικός θεσμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με τον Σάκουα, επιτείνει τις εντάσεις αντί να τις κατευνάζει.
«Η αποτυχία να δημιουργηθεί μια αυθεντικά συνεκτική και συμμετρική μετα-κομμουνιστική πολιτική τάξη και τάξη ασφάλειας οδήγησε σε αυτό που κάποιοι ονόμασαν “νέο ψυχρό πόλεμο” ή καλύτερα “ψυχρή ειρήνη”, που κινητοποίησε νέες έχθρες και την πιθανότητα για νέες συγκρούσεις. Εγινε ξεκάθαρο ότι οι δαίμονες της Ευρώπης δεν είχαν εξαφανιστεί. Αντίθετα, η κρίση στην Ουκρανία καταδεικνύει πόσο εύθραυστη έχει γίνει η διεθνής τάξη και πόσα πρέπει να κάνει η Ευρώπη για να κάνει πραγματικότητα το όραμα που τόσο διαφημίστηκε όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου τον Νοέμβριο του 1989, για μια ήπειρο ενωμένη από τη Λισαβόνα ως το Βλαδιβοστόκ» εξηγεί ο Σάκουα.
Πηγή: ΒΗΜΑ
