Υπάρχουν φιλίες που ανοίγουν καινούργιους δρόμους. Oπως αυτή ανάμεσα στον επικεφαλής όλων των αρχαιολογικών μουσείων της Ιταλίας, Μάσιμο Οσάνα, και στον έφορο Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Δημήτρη Αθανασούλη.
Γνωρίστηκαν το 2017 και μέσα σε πέντε χρόνια έχουν καταφέρει να σφυρηλατήσουν ισχυρούς πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ των υπουργείων Πολιτισμού της γείτονος και της Ελλάδας, με μια σειρά σπουδαίων εκθέσεων που αναδεικνύουν το κοινό καταπίστευμα του ελληνορωμαϊκού παρελθόντος, μέσα από νέα σκοπιά.
Ετσι, ύστερα από την έκθεση «Vanity, ιστορίες κοσμημάτων από τις Κυκλάδες», που παρουσιάστηκε εμπλουτισμένη και στην Πομπηία μετά την Ελλάδα, αλλά και το αφιέρωμα “Πομπηία και Σαντορίνη. Η αιωνιότητα σε μια μέρα”, που πραγματοποιήθηκε στη Scuderia del Quirinale στη Ρώμη, ήρθε η ώρα ενός άλλου σπουδαίου αφιερώματος στην Αιώνια Πόλη, στα εγκαίνια του οποίου παρευρέθη η στήλη.
Πρόκειται για την έκθεση «Στιγμή και αιωνιότητα», που εγκαινιάστηκε την περασμένη Πέμπτη με 300 αριστουργήματα από τις δύο χώρες, κάποια εκ των οποίων δεν είχαν μετακινηθεί ποτέ έως τώρα από τη θέση τους. Οπως η αρχαϊκή κόρη της Θήρας, 2.700 ετών, που εντοπίστηκε το 2000 στη Σαντορίνη, ή η περίφημη Γοργώ της Πάρου, οι οποίες έκλεψαν τα βλέμματα των επισκεπτών. Αλλά και η μεγάλη αμφιπρόσωπη παλαιολόγεια εικόνα της Παναγίας Ελεούσας από τον καθεδρικό ναό της Καθολικής Αρχιεπισκοπής στην Νάξο.
Πλάι τους καταπληκτικά εκθέματα σαν τους δύο εφήβους χάλκινους δρομείς από την Πομπηία, μια άμαξα που βρέθηκε επίσης κάτω από τη λάβα του Βεζουβίου πριν από μόλις μερικούς μήνες, βυζαντινές εικόνες από τον εικονογράφο Αγγελο, αναγεννησιακά γλυπτά, αλλά και ένα σύγχρονο έργο τέχνης.
Είναι εκθέματα, ένα και ένα, συγκλονιστικής ομορφιάς και ενδιαφέροντος. Θα αναρωτηθεί κανείς με ποιο νοηματικό νήμα συνδέονται όλα αυτά ώστε να μας οδηγήσουν από τη στιγμή στην αιωνιότητα.
Το σκεπτικό είναι απλό: ο χρόνος δεν είναι γραμμικός και οι άνθρωποι όλων των εποχών ανέτρεξαν στην αρχαιότητα για να αντλήσουν έμπνευση, κάλλος, ήθος, κάθε φορά με άλλα ζητούμενα και με διαφορετικό τρόπο. Αυτή η ποικιλομορφία είναι ανάγλυφη στα μάτια των θεατών που περιηγούνται στην έκθεση.
Βέβαια, παίζει ρόλο και ο εξαιρετικά επιβλητικός χώρος των Θερμών του Διοκλητιανού, τα μεγαλύτερα δημόσια ρωμαϊκά λουτρά της Ρώμης, μαζί με αυτά του Καρακάλλα, μέσα στα οποία φιλοξενείται το αφιέρωμα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για μια πτέρυγα που είχε πρωτοανοίξει για το κοινό πριν από 120 χρόνια, έκτοτε όμως έμεινε κλειστή καθώς εκτελούσε χρέη αποθήκης.
Ο Οσάνα αποφάσισε ότι ήταν εξαιρετική ευκαιρία για να αξιοποιηθεί ξανά και να αποκτήσει καινούργια ζωή. Με πλινθόκτιστους τοίχους που φτάνουν τα 30 μέτρα ύψος φανερώνουν το μεγαλείο των Ρωμαίων. Εκεί πραγματοποιήθηκε και η συνέντευξη Τύπου με τη Χριστίνα Καράγεωργα, σύμβουλο στην πρεσβεία μας στη Ρώμη, η οποία διάβασε χαιρετισμό της Λίνας Μενδώνη, τη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων Πολυξένη Βελένη, τον Δημήτρη Αθανασούλη (και οι τρεις μίλησαν εις άπταιστον ιταλικήν) ενώ δέχτηκαν τις ευχαριστίες των Ιταλών για τα σπάνια έργα που τους δανείσαμε.
Η έκθεση θα είναι ανοικτή μέχρι και τα τέλη Ιουλίου, ενώ δεν αποκλείεται μια διαφορετική εκδοχή της να παρουσιαστεί και στην Ελλάδα στο μέλλον.
Κείμενο – Photos Μαργαρίτα Πουρνάρα (Kathimerini.gr)
