Η έκθεση της IQAir αποκαλύπτει ότι, παρόλο που ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι επικίνδυνος για την υγεία σε πολλές περιοχές του κόσμου, μόνο επτά χώρες κατάφεραν να διατηρήσουν ασφαλή επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης το 2023.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, από τους 134 χώρους που μετρήθηκαν, 124 ξεπέρασαν τα όρια των PM2,5, ενός τύπου μικροσκοπικών σωματιδίων που μπορεί να διεισδύσουν στους πνεύμονες και την κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας. Τα PM2,5 συνδέονται με καρδιολογικές και πνευμονικές παθήσεις, άσθμα, υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες ασθένειες, όπως κατάθλιψη και άγχος, σύμφωνα με το Euronews.
Ποιες επτά χώρες πληρούν τα επίπεδα ασφαλούς ποιότητας του αέρα;
Οι επτά χώρες που πληρούσαν την ασφαλή οδηγία των πέντε μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα (μg/m3) ή λιγότερο ήταν η Αυστραλία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γρενάδα, η Ισλανδία, ο Μαυρίκιος και η Νέα Ζηλανδία.
Σε ασφαλή επίπεδα έπεσαν επίσης το Πουέρτο Ρίκο, οι Βερμούδες και η Γαλλική Πολυνησία.
Στην Ευρώπη, η Ισλανδία είχε τον καθαρότερο αέρα, με 4μg/m3, ακολουθούμενη από την Εσθονία με 4,7μg/m3 και τη Φινλανδία με 4,9μg/m3.
Χρησιμοποιήθηκε μια χρωματική κλίμακα για να υποδείξει τα επίπεδα ρύπανσης , με πολλές ευρωπαϊκές χώρες να εμπίπτουν στην πράσινη κατηγορία, υποδηλώνοντας επίπεδα έως και διπλάσια του ασφαλούς προτύπου.
Ξεκινώντας από τα λιγότερο μολυσμένα, αυτά περιελάμβαναν τη Σουηδία , την Ιρλανδία, τη Νορβηγία, την Πορτογαλία, το Λιχτενστάιν, τη Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ανδόρα, τη Λετονία, την Ουκρανία, τις Κάτω Χώρες, το Λουξεμβούργο, την Ελβετία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Αυστρία, την Ισπανία και τη Ρωσία.
Οι ευρωπαϊκές πόλεις έχουν παρουσιάσει βελτίωση από την έκθεση του 2022, με το 54 τοις εκατό να ταξινομείται πράσινες το 2023 σε σύγκριση με το 39 τοις εκατό το προηγούμενο έτος.
Πόσο κακή είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
Στην κίτρινη κατηγορία – που υποδηλώνει επίπεδα ρύπανσης έως και τρεις φορές πάνω από το ασφαλές πρότυπο – οι ευρωπαϊκές χώρες περιλάμβαναν τη Λιθουανία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Μάλτα, τη Σλοβακία, τη Βουλγαρία, την Κροατία, την Πολωνία, την Κύπρο, τη Σλοβενία και την Ιταλία.
Η Κροατία σημείωσε τη μεγαλύτερη πρόοδο το 2023 στη μείωση των επιπέδων PM2,5, με τον ετήσιο μέσο όρο να μειώνεται περισσότερο από 40 τοις εκατό σε σύγκριση με το 2022. Το πέτυχε αυξάνοντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες μέχρι στιγμής αποτελούν περισσότερο από 31 τοις εκατό του το ενεργειακό μείγμα της χώρας – πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 23%.
H ποιότητα αέρα στην Ελλάδα
Στην πορτοκαλί κατηγορία – έως και πέντε φορές πάνω από τα ασφαλή επίπεδα – ήταν η Μολδαβία, η Ρουμανία , η Αλβανία, η Ελλάδα, η Τουρκία, η Σερβία και το Μαυροβούνιο.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη σημείωσε μείωση 18 τοις εκατό στα επίπεδα PM2,5 το 2023 σε σύγκριση με το 2022, αλλά παραμένει η πιο μολυσμένη χώρα στην περιοχή, ακολουθούμενη από τη Βόρεια Μακεδονία – και οι δύο έπεσαν στην κόκκινη κατηγορία με επίπεδα ρύπανσης πάνω από πέντε φορές ασφαλές πρότυπο.
Το Iğdır στην Τουρκία είναι η πιο μολυσμένη πόλη της Ευρώπης, με επίπεδα PM2,5 πάνω από εννέα φορές τα ασφαλή πρότυπα.
Οι πιο μολυσμένες χώρες
Ποιες είναι οι πιο μολυσμένες χώρες στον κόσμο;
Οι χώρες με τη χειρότερη ποιότητα του αέρα συγκεντρώθηκαν στη Νότια και Κεντρική Ασία, όπου βρίσκονται οι 10 πιο μολυσμένες πόλεις στον κόσμο.
Το Μπαγκλαντές κατέλαβε την αζημίωτη πρώτη θέση, με 79,9 μg/m3 – πάνω από 15 φορές υψηλότερη από την ετήσια κατευθυντήρια γραμμή του ΠΟΥ για τα PM2,5.
Το Πακιστάν ήρθε δεύτερο, με επίπεδα 14 φορές πάνω από τα ασφαλή πρότυπα. Ακολούθησε η Ινδία, με επίπεδα PM2,5 10 φορές πάνω από το όριο. Η χώρα φιλοξενεί επίσης τις τέσσερις πιο μολυσμένες πόλεις στον κόσμο, με το βιομηχανικό Begusarai στα βορειοανατολικά να είναι το χειρότερο.
Το Τατζικιστάν και η Μπουρκίνα Φάσο ήταν η τέταρτη και η πέμπτη πιο μολυσμένες χώρες, και οι δύο με επίπεδα PM2,5 εννέα φορές πάνω από τα ασφαλή πρότυπα.
Για πρώτη φορά στην ιστορία των έξι αναφορών του IQAir, ο Καναδάς ήταν η πιο μολυσμένη χώρα στη Βόρεια Αμερική, όπου βρίσκονται οι 13 πιο μολυσμένες πόλεις της περιοχής.
