Οι επιστήμονες ανακάλυψαν την αρχαιότερη μαύρη τρύπα που έχει παρατηρηθεί ποτέ, έναν κοσμικό «γίγαντα» που σχηματίστηκε μόλις (!) 470 εκατ. χρόνια μετά το Big Bang.
Τα αστρονομικά αυτά ευρήματα από τα διαστημικά τηλεσκόπια της NASA, James Webb και Chandra X-Ray, που δημοσιεύτηκαν χθες, Δευτέρα, στο επιστημονικό περιοδικό Nature Astronomy επιβεβαιώνουν αυτό που μέχρι σήμερα αποτελούσε μόνο θεωρία, πως οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες υπήρξαν από την απαρχή του σύμπαντος.
Και δεδομένου του ότι το σύμπαν είναι 13,7 δισ. χρόνων, η ηλικία της γιγάντιας αυτής μαύρης τρύπας εκτιμάται στα 13,2 δισ. χρόνια!
Εξίσου εντυπωσιακό με την ηλικία της ήταν το μέγεθος της συγκεκριμένης μαύρης τρύπας, που είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνη του δικού μας γαλαξία.
Πιστεύεται πως ζυγίζει από 10% έως 100% της μάζας όλων των άστρων του γαλαξία στον οποίο ανήκει, εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας Ακος Μπογκντάν από το Κέντρο Αστροφυσικής του Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, «αναλογία που ούτε κατά διάνοια πλησιάζει εκείνη της μαύρης τρύπας στον γαλαξία μας ή σε άλλους κοντινούς γαλαξίες που υπολογίζεται σε 0,1%» διευκρίνισε.
Οι ερευνητές εκτιμούν πως η μαύρη τρύπα σχηματίστηκε από κολοσσιαία νέφη αερίων που κατέρρευσαν σε διπλανό γαλαξία, με αποτέλεσμα δύο γαλαξίες να συγχωνευτούν και η μαύρη τρύπα να κυριαρχήσει.
Το γεγονός, δε, πως την εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra μέσω ακτίνων Χ επιβεβαιώνει «χωρίς αμφιβολία ότι πρόκειται για μαύρη τρύπα», σύμφωνα με την Πριγιαμβάντα Ναταρατζάν από το Γέιλ, καθώς «με τις ακτίνες Χ στην πραγματικότητα καταγράφεται το αέριο που έλκεται βαρυτικά μέσα στη μαύρη τρύπα, επιταχύνεται και αρχίζει να λάμπει στις ακτίνες Χ».
Our @NASAWebb and @ChandraXray space telescopes have discovered the most distant black hole ever seen in X-rays. Webb data shows the black hole’s host galaxy is 13.2 billion light-years from Earth, when the universe was only 3% of its current age. https://t.co/zcXHGAe2PZ pic.twitter.com/W9G4R5V0vR
— NASA (@NASA) November 6, 2023
Τα δύο διαστημικά τηλεσκόπια εντόπισαν το αντικείμενο με τη χρήση του λεγόμενου βαρυτικού φακού (gravitational lensing), μια τεχνική που ουσιαστικά μεγέθυνε την περιοχή του UHZ1 – του γαλαξία δηλαδή όπου βρίσκεται η μαύρη τρύπα. Για να το κάνουν αυτό, τα τηλεσκόπια χρησιμοποίησαν το φως από ένα πολύ πιο κοντινό σμήνος γαλαξιών, σε απόσταση μόλις 3,2 δισ. ετών φωτός από τη Γη.
«Είναι ένα αρκετά αμυδρό αντικείμενο, και χάρη στην τύχη, η φύση το μεγέθυνε για εμάς», δήλωσε η Ναταρατζάν.
Η ανακάλυψη αυτή ίσως βοηθήσει στην επίλυση ενός κοσμικού μυστηρίου για τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που πιστεύεται πως σχηματίστηκαν σε μικρούς γαλαξίες από την πρώιμη εποχή του σύμπαντος, όχι πολύ μετά τη Μεγάλη Εκρηξη.
Οι μαύρες τρύπες εμφανίζονται σε δύο μορφές: αστρικής μάζας και υπερμεγέθεις. Οι πρώτες ενδέχεται να έχουν δεκαπλάσια έως εκατονταπλάσια τη μάζα του Ηλιου. Οι δεύτερες μπορεί να είναι εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες.
Πηγή: Associated Press / Washington Post