Σε τροχιά ριζικών ανατροπών μπαίνει η αγορά καπνικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η Κομισιόν, με τη στήριξη 15 κρατών-μελών, προωθεί σαρωτικές αυξήσεις στη φορολογία των τσιγάρων, του καπνού και των εναλλακτικών μορφών νικοτίνης.
Η επικείμενη αναθεώρηση της Οδηγίας για τη Φορολόγηση του Καπνού αναμένεται να επιβαρύνει εκατομμύρια καταναλωτές, με αυξήσεις που φτάνουν έως και το 1.090%, ιδιαίτερα για πούρα και πουράκια.
Τιμές που… καπνίζουν
Η Ελλάδα, με τις τιμές καπνικών να παραμένουν έως και 70% χαμηλότερες από χώρες της Δυτικής Ευρώπης, θα βιώσει δραματική αύξηση στο κόστος:
-
Τσιγάρα: ελάχιστος φόρος από 90 € στα 215 €/1.000 τεμάχια – αύξηση 139%. Το πακέτο ενδέχεται να ξεπεράσει τα 7 €.
-
Στριφτός καπνός: φόρος από 60 € στα 215 €/κιλό – αύξηση 258%, με εκτίναξη τιμής κατά περίπου 5 € ανά σακουλάκι.
-
Πούρα & πουράκια: έκρηξη 1.090%, από 12 € σε 143 €/κιλό ή 1.000 τεμάχια.
-
Ηλεκτρονικά τσιγάρα: νέος φόρος 0,36 €/ml (νικοτίνη >15mg/ml), 0,12 €/ml για τα υπόλοιπα.
-
Θερμαινόμενα προϊόντα: φόρος έως 155 €/κιλό.
-
Φακελάκια νικοτίνης και ναργιλέδες επίσης περνούν στη φορολογική λίστα.
Δημόσια Υγεία ή φορολογική παγίδα;
Η Κομισιόν επικαλείται λόγους δημόσιας υγείας. Όμως κράτη όπως η Ιταλία και η Ρουμανία εκφράζουν ενστάσεις, βλέποντας τη φορολογική πίεση ως παράγοντα αύξησης πληθωρισμού και ενίσχυσης της παραοικονομίας.
Στην Ελλάδα, η μείωση του λαθρεμπορίου από 24% το 2023 σε 17,5% το 2024 ήταν επιτυχία. Θα εξατμιστεί όμως εάν οι νέες αυξήσεις περάσουν, προειδοποιούν παράγοντες της αγοράς.
Έσοδα ή ζημίες;
Η Γαλλία, με λαθρεμπόριο στο 37,6% το 2024, έχασε 9,5 δισ. € δημοσίων εσόδων. Η Ολλανδία είδε το δικό της λαθρεμπόριο να τριπλασιάζεται, φτάνοντας το 17,9%. Παρά τις καλές προθέσεις, τα αποτελέσματα φαντάζουν ανησυχητικά.
Τι προτείνεται αντί για αυξήσεις;
Η ΕΕΕΠ και ερευνητικά ινστιτούτα προτείνουν εναλλακτικά μοντέλα:
-
Οριζόντιο φόρο 0,85% στο ποντάρισμα
-
Μείωση τελών & φορολόγηση στα καθαρά κέρδη
Μια τέτοια προσέγγιση ίσως είναι πιο ρεαλιστική — ώστε να εξασφαλιστεί η ισορροπία ανάμεσα σε υγεία, έσοδα και ρεαλισμό.
