Σάββατο, 2 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΔιεθνήΗ διαγραφή έχει …προηγούμενο

Η διαγραφή έχει …προηγούμενο

|

Από την αρχαία Βαβυλώνα ως την Μεγάλη Ύφεση η παγκόσμια οικονομία πήρε την απόφαση για «διαγραφή χρέους» και δικαιώθηκε 

Από την αρχαία Βαβυλώνα μέχρι την Ευρώπη της δεκαετίας του 1930, οι διαγραφές χρέους είναι πολύ συνηθέστερες απ’ ότι θα νόμιζε κάποιος παρακολουθώντας τις συζητήσεις σχετικά με το χρέος της Ελλάδας, όπως σημειώνει σε άρθρο της η εφημερίδα The Telegraph. Μια μικρή χώρα της νότιο-ανατολικής Ευρώπης ανακοίνωσε ένα ευρείας κλίμακας πρόγραμμα διαγραφής χρέους. Όχι, δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Κροατία. Η κροατική κυβέρνηση πρόκειται να μηδενίσει τις υποχρεώσεις περίπου 60.000 από τους φτωχότερους πολίτες της σε μια προσπάθεια να προσφέρει ένα «νέο ξεκίνημα» στους χρεωμένους χαμηλόμισθους και να αρχίσει η οικονομία να κινείται και πάλι.

Ένα μεγάλο μέρος της τρέχουσας συζήτησης μεταξύ των ευρωπαίων παραγωγών πολιτικής φαίνεται να θεωρεί την ελάφρυνση του χρέους ως το απόλυτο ταμπού. Κι όμως, η πρωτοβουλία μιας κυβέρνησης να ακυρώσει τις υποχρεώσεις των πολιτών της, ή η συγχώρεση ενός κυρίαρχου κράτους από τους πιστωτές του δεν είναι τόσο πρωτοφανείς κινήσεις όσο νομίζουμε. Στη σημαντική εργασία τους, ‘This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly’, οι οικονομολόγοι Κάρμεν Ράιναρτ και Κεν Ρογκόφ χαρτογραφούν τη μακρά ιστορία των περιπτώσεων στάσης πληρωμών του δημόσιου χρέους, σημειώνοντας ότι οι αναδιαρθρώσεις και οι διαγραφές έχουν αποτελέσει βασικό συστατικό στοιχείο κάθε μείζονος περιόδου χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Με την παραδοχή αυτή κατά νου, ας δούμε μια σύντομη ιστορία του πώς οι πιστωτές και οι οφειλέτες έχουν εμπλακεί στην αποκήρυξη του χρέους από την αυγή της παγκόσμιας ιστορίας μέχρι σήμερα.

 

Μια Ιουδαίο-Χριστιανική παράδοση

Η διαγραφή του χρέους ανάγεται ιστορικά μέχρι και στην Παλαιά Διαθήκη. Στον Εβραϊκό Μωσαϊκό Νόμο, κάθε έβδομο Σαββατικό έτος σήμαινε τη διαγραφή όλων των χρεών, καθώς οι πιστωτές ακύρωναν όλες τις υποχρεώσεις των ομοεθνών Ισραηλιτών τους. Κάθε 49ο έτος (εφτά Σαββατικά έτη) ήταν «Ιωβηλαίο Έτος», κατά το οποίο διακηρυττόταν σε όλη την επικράτεια η απελευθέρωση από κάθε χρέος και υποτέλεια. Σε αντίθεση με τις σύγχρονες αντιλήψεις περί αγωνίας του οφειλέτη αγωνία, όπου η αδυναμία πληρωμής των χρεών θεωρείται ως αποτέλεσμα ασωτίας ή ατυχίας εκ μέρους του δανειολήπτη, οι ιουδαίο-χριστιανικές παραδόσεις στηρίζονταν στην αρχή ότι τόσο οι πιστωτές όσο και οι οφειλέτες είχαν καθήκον έναντι του Θεού. Χαρακτηριστικά, στην Καινή Διαθήκη, η Κυριακή Προσευχή (το Πάτερ Ημών) βάζει τους μαθητές να ζητήσουν απ’ το θεό «καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν». Τα δάνεια ήταν λιγότερο ένας τρόπος για να βγάλει κάποιος λεφτά και περισσότερο ένα μέσο για να βοηθήσει τον συνάνθρωπό του. Δεδομένου ότι όλος ο εγκόσμιος πλούτος και η περιουσία ανήκε τελικά στον Θεό, τα δικαιώματα ενός πιστωτή έναντι ήταν προσωρινά και όχι απόλυτα.

Σπάζοντας πλάκες στη Βαβυλώνα

Μια από τις πιο διάσημες διακηρύξεις της αρετής της διαγραφής χρέους προέρχεται από την αρχαία Βαβυλώνα (το σημερινό Ιράκ). Το 1792 π.Χ., ο βασιλιάς Χαμουραμπί της Βαβυλώνας συγχώρεσε τα χρέη όλων των πολιτών έναντι της κυβέρνησης, υψηλόβαθμων αξιωματούχων, και ευγενών. Ο Κώδικας του Χαμουραμπί, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, προέβλεπε το εξής: «Αν οποιοσδήποτε έχει ένα χρέος για ένα δάνειο, και μια καταιγίδα καταστρέψει τα σιτηρά, ή η συγκομιδή δεν πάει καλά, ή τα σιτηρά δεν αναπτυχθούν εξαιτίας της έλλειψης νερού, τότε κατά το έτος αυτό ο άνθρωπος αυτός δεν χρειάζεται να δώσει στον πιστωτή του σιτηρά, πλένει την πλάκα χρέους του με νερό, και δεν πληρώνει ενοίκιο για το συγκεκριμένο έτος». Τα ιωβηλαία του Χαμουραμπί ήταν μέρος μιας μεγάλης σειράς διαγραφών χρεών που εντοπίζονται στη Μεσοποταμία ήδη από το 2400 π.Χ. Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει περίπου τριάντα επεισόδια γενικής διαγραφής χρεών από το 2400 μέχρι το 1400 π.Χ., σημειώνοντας ότι η ατμόσφαιρα τις ημέρες που διαγράφονταν τα χρέη ήταν εορταστική και η περίσταση περιελάμβανε την καταστροφή των πλακών πάνω στις οποίες καταγράφονταν τα χρέη.

Η διάσωση της Ευρώπης από τη Μεγάλη Ύφεση

Η Ευρώπη αναδύθηκε από τη σύγκρουση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου εν μέσω ύφεσης και πληττόμενη από το χρέος. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930, πολλές χώρες είχαν ξεκινήσει να εγκαταλείπουν τον χρυσό κανόνα, σε μια προσπάθεια να αναθερμάνουν τις οικονομίες τους χωρίς το βάρος ενός αναχρονιστικού συστήματος συναλλαγματικών ισοτιμιών. Στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας, οι περισσότερες από τις κυβερνήσεις της Ευρώπης είδαν ένα σημαντικό μέρος των υποχρεώσεών τους να διαγράφεται μια για πάντα. Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1932-1939, ο μέσος όρος διαγραφής του χρέους ανήλθε σε 19% της εθνικής παραγωγής στις προηγμένες οικονομίες, σύμφωνα με τους οικονομολόγους Κάρμεν Ράιναρτ και Κριστόφ Τρέσμπετς. Η διαγραφή χρέους προσέγγισε το 50% και το 40% του ΑΕΠ για τη Γαλλία και την Ελλάδα αντίστοιχα. Η πλήρης αποπληρωμή ήταν σπάνια· η Φινλανδία υπήρξε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που κατάφερε να τηρήσει όλες τις μεταπολεμικές υποχρεώσεις της.

Το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα της Γερμανίας

Μόνο 16% των ερωτηθέντων Γερμανών σήμερα θεωρούν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει αποδέκτης κάποιας μορφή διαγραφής χρέους από την ευρωζώνη. Το παράδοξο της επιμονής του Βερολίνου εναντίον της ελάφρυνσης του χρέους είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Συμφωνία Χρέους του Λονδίνου του 1953 οδήγησε στη διαγραφή όλου του εξωτερικού χρέους της Γερμανίας. Το συνολικό ποσό που διαγράφηκε ανερχόταν σε περίπου 280% του ΑΕΠ της περιόδου 1947-53, σύμφωνα με τον ιστορικό Άλμπρεχτ Ριτσλ. Η ακύρωση, μαζί με την επέκταση του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής του, επέτρεψε στη Γερμανία να επιστρέψει στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να γίνει μέρος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η συμφωνία του Λονδίνου βοήθησε επίσης να ξεκινήσει η ασύλληπτη εξαγωγική επίδοση της χώρας καθώς η Γερμανία ήταν υποχρεωμένη να εξυπηρετεί το χρέος της μέσω χρημάτων που προέκυπταν από το εξωτερικό εμπόριο. Σύμφωνα με τα λόγια της ιστορικού Ούρσουλα Ρόμπεκ-Γιασίνσκι, «το οικονομικό θαύμα της Γερμανίας θα ήταν αδύνατο χωρίς τη συμφωνία για το χρέος».

Προς τα πού θα πορευτεί το βουνό του χρέους της Ελλάδας;

Η νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα πιέζει για μια σύνοδο για το χρέος όπως αυτή που έσωσε τη Γερμανία από τη μεταπολεμική άβυσσό της. Με το ελληνικό χρέος να ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια ευρώ, ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θέλει τη μόνιμη διαγραφή του σχεδόν στο μισό. Μέχρι στιγμής, η Τρόικα των πιστωτών δεν φαίνεται να έχει διάθεση να αποδεχτεί αυτό το αίτημα. Ό, τι και να συμβεί σ’ αυτό το πιο πρόσφατο παιχνίδι ακροσφαλούς πολιτικής μεταξύ πιστωτών και οφειλετών, η ιστορία δείχνει ότι οι μαζικές διαγραφές χρέους δεν είναι ούτε τόσο σπάνιες ούτε τόσο ένα θέμα-ταμπού όσο ίσως νομίζουμε.

Πηγή: fortunegreece.com


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

«Χορεύουμε συρτό στην παραλία»: Μια ανθρώπινη αλυσίδα χορού στη Χώρα της Νάξου

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων προσκαλεί μικρούς και μεγάλους σε ένα μεγάλο καλοκαιρινό αντάμωμα χορού, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου.

Σόνια Θεοδωρίδου στη Δήλο: Μια μαγική συναυλία υπό το φως της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου

Η διεθνούς φήμης σοπράνο παρουσιάζει τις «Μεσογειακές Μελωδίες» στο ιερό νησί του Απόλλωνα, το Σάββατο 9 Αυγούστου 2025.

Αφιέρωμα στην Αρχόντισσα του Αιγαίου: Η Κεραμωτή τιμά την Ειρήνη Κονιτοπούλου – Λεγάκη

Τιμητική εκδήλωση για τη σπουδαία ερμηνεύτρια της νησιώτικης μουσικής στις 11 Αυγούστου στην Κεραμωτή Νάξου — με τη συμμετοχή της κόρης της, Ελένης Λεγάκη.

Στην Παναγία της Τήνου ο Νόβακ Τζόκοβιτς με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Ο διάσημος Σέρβος τενίστας και ο πρωθυπουργός επισκέφθηκαν τον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας, προσκύνησαν την εικόνα και έγιναν δεκτοί με συγκίνηση από τους πιστούς.

Πλίμουθ – Μπάρνσλεϊ: Στήριγμα η έδρα στο 2.22 στην πρεμιέρα της League One

Η Πλίμουθ υποδέχεται την Μπάρνσλεϊ στο ξεκίνημα της σεζόν, με το «Χόουμ Παρκ» να αποτελεί σύμμαχο σε τιμή που αγγίζει τον διπλασιασμό.

Πολυχρονάκος: «Ο κ. Μητσοτάκης έχει πλέον απέναντί του την κοινωνία»

Σφοδρή επίθεση από τον Τομεάρχη Νησιωτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ για την υπόθεση επιδοτήσεων Βορίδη - Αυγενάκη

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Ο Φοίβος Δεληβοριάς στον Πύργο Μπαζαίου (03/08), καλοκαιρινό μουσικό ταξίδι στη Νάξο

Η νέα μουσική παράσταση του Φοίβου Δεληβοριά «προσγειώνεται» στο Φεστιβάλ Νάξου, την Κυριακή 3 Αυγούστου, στο μαγευτικό περιβάλλον του ιστορικού Πύργου Μπαζαίου

Κωμιακή, 2 Αυγούστου: Από τον καύσωνα στην ομίχλη – Το καλοκαίρι… θυμήθηκε το φθινόπωρο

Ο καιρός «αναποδογύρισε» απότομα στην ορεινή Νάξο – Σκηνικό ομίχλης, 19 βαθμοί και μια ανάρτηση από την Κωμιακή που έγινε viral

Πρόταση Ημέρας: Πατάτες κοκκινιστές με ατσίνορα: Zero waste γεύση από τη Νάξο

Μια αυθεντική συνταγή από την Απεράθου, με πρωταγωνίστρια την πατάτα Νάξου και το παραδοσιακό παστό ζαμπόνι

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις

Νάξος: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων βάζει “όρια” στην Πορτάρα, τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων βάζει “όρια” στην Πορτάρα – Τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση - Όταν ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, η προστασία γίνεται μονόδρομος

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Αμοργός: Ένταση και επεισόδια στο πανηγύρι της ψημένης ρακής μετά από πολιτικό σύνθημα

Απρόσμενη τροπή πήρε το παραδοσιακό γλέντι στα Κατάπολα, όταν συνθήματα υπέρ της Παλαιστίνης προκάλεσαν αντιδράσεις, λογομαχίες και τελικά, διακοπή της γιορτής.

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Η Κέα λέει «όχι» στην τουριστική υπερβολή, το νησί αντέχει μέχρι 1.000 ακόμη κλίνες

Ο Δήμος Κέας ζητά επίσημη απαγόρευση για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα – Στο τραπέζι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας και της ταυτότητας του νησιού

Πανελλαδικές 2025: «Πνοή» επιτυχίας για τους μαθητές της Νάξου

Μαθητές και μαθήτριες του φροντιστηρίου «ΠΝΟΗ» στη Νάξο διακρίνονται στις Πανελλαδικές εξετάσεις – Πού πέρασαν και τι βαθμούς συγκέντρωσαν

Έλενα Ξενάκη: Από το Σαγκρί Νάξου στην κορυφή του κόσμου με την Εθνική Πόλο (video)

Η MVP του παγκόσμιου τελικού μιλά με συγκίνηση για το χρυσό μετάλλιο, τις θυσίες, την ομάδα της καρδιάς της και το αίτημα για ένα κολυμβητήριο αποκλειστικά για την Εθνική – Μια Νάξια ψυχή που εμπνέει. (video)

Αυτοδιοικητικές εκλογές: Καταργείται ο δεύτερος γύρος, εκλογές τον Νοέμβριο, Νέο όριο το 42% για εκλογή Δημάρχου

Η κυβέρνηση φέρνει ριζικές αλλαγές στον εκλογικό νόμο για δήμους και περιφέρειες – Τέλος ο δεύτερος γύρος, λιγότεροι υποψήφιοι και αλλαγές στη σταυροδοσία.