Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ κατέληξαν τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα σε συμφωνία για το κείμενο συμπερασμάτων σε ό,τι αφορά στην Τουρκία και την Ανατολική Μεσόγειο.
Μετά από ένα ολονύχτιο θρίλερ που κράτησε μέχρι τις 2 το πρωί, η Ε.Ε. αποφάσισε να συνεχίσει την ήπια στάση απέναντι στην συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα. Οι ηγέτες κάλεσαν την Τουρκία να αποκλιμακώσει την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο και να αποσύρει το “Oruc Reis”, μιλώντας για κυρώσεις που αφορούν περιοριστικά μέτρα για τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων
Παράλληλα εξουσιοδότησαν τον Ζοζέ Μπορέλ να επαναξιολογήσει την κατάσταση στην περιοχή και τα αποτελέσματα θα συζητηθούν στην Σύνοδο Κορυφής του… Μαρτίου. Οι “27” συμφώνησαν επίσης να συντονίσουν τις προσπάθειες τους με τις ΗΠΑ για το ζήτημα της Τουρκίας.
Την ώρα που οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να λάβουν μέτρα κατά του Ταγίπ Ερντογάν για τους S-400, στις Βρυξέλλες, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία όρθωσαν ένα ισχυρό τείχος απέναντι στις κυρώσεις εναντίον της Άγκυρας.
Παρά τις προσπάθειες της Ελληνικής και Κυπριακής πλευράς αλλά και την στήριξη ακόμη 8 χωρών όπως της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Ολλανδίας που απέρριψαν δύο προσχέδια, δεν κατάφεραν να πείσουν την Άνγκελα Μέρκελ που για ακόμη μια φορά έδειξε πως δεν επιθυμεί την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας. Ο πρωθυπουργός από την πρώτη στιγμή είχε θέσει προ των ευθυνών τους, τους ευρωπαίους ομολόγους του, ενώ κατά την διάρκεια της Συνόδου Κορυφής δεν έκρυψε την δυσαρέσκεια του για την αμετακίνητη στάση ορισμένων χωρών.
Τι αναφέρει το κείμενο των συμπερασμάτων
Το κείμενο συμπερασμάτων έχει σαφώς πιο σκληρή γλώσσα απέναντι στην Τουρκία σε σχέση με προηγούμενα. Η Ε.Ε καλεί την Άγκυρα να αποσύρει το “Oruc Reis” και να αποκλιμακώσει την ένταση προκειμένου να αρχίσει ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών. “Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και επιμένει στην διατήρηση της αποκλιμάκωσης έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη και ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας”
Παράλληλα εξουσιοδότησε τον Ζοζέ Μπορέλ να υποβάλει εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές και εργαλεία οι οποίες θα εξεταστούν το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021. Ακόμα ζήτησε από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Κομισιόν για την εξωτερική πολιτική να συνεχίσει τις προετοιμασίες της πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.
Επίσης οι “27” συμφώνησαν να συντονίσουν τα θέματα που άπτονται της Τουρκίας και της Ανατολικής Μεσογείου με τις ΗΠΑ. Όσον αφορά το μεταναστευτικό η Ε.Ε καλεί την Τουρκία “να συνεργαστεί για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς όλα τα κράτη μέλη και να εντείνει την προσπάθεια για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών”.
Κυβερνητικές πηγές για την απόφαση της Συνόδου Κορυφής: “Η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά”
“Η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Αυτό έκανε και σε αυτό το Συμβούλιο. Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία ν’ αλλάξει συμπεριφορά”, τόνισαν κυβερνητικές πηγές σχολιάζοντας τη συμφωνία των ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για το κείμενο των συμπερασμάτων σχετικά με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, “το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο”.
“Ταυτόχρονα, δίνει εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν, το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2021, έκθεση για ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών (αξιολόγηση Τελωνειακής Ένωσης). Στην έκθεση θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας”.
Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, “η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας και επιθετικότητας απέναντι στην ΕΕ και στα κράτη-μέλη της, ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, υπήρξε απόλυτη και σαφής. Η Τουρκία καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του Oruç Reis, προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ταυτόχρονα στο κείμενο των συμπερασμάτων εντάσσεται ως προϋπόθεση για τη συνέχισή τους η αποχή από παράνομες δραστηριότητες – όρο που έχει θέσει η Ελλάδα σε κάθε σχετική συζήτηση”.
Πως φτάσαμε στο τρίτο προσχέδιο
Ελλάδα και Κύπρος αλλά και οι χώρες που στηρίζουν την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας είχαν απορρίψει ήδη δύο προσχέδια που τους είχε παρουσιάσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα οι ηγέτες της Ε.Ε άρχισαν να διαπραγματεύονται ένα τρίτο προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία. “Δεν υπάρχει συμφωνία προς το παρόν” τόνιζε Έλληνας αξιωματούχος δείχνοντας ούτε αυτή η προσπάθεια δεν ικανοποιούσε απόλυτα την ελληνική πλευρά.
Οι θέσεις μεταξύ των δύο “στρατοπέδων” των “27” “απέχουν πράγματι πολύ, έλεγε ευρωπαίος διπλωμάτης. Νωρίτερα, κυβερνητικές πηγές στις Βρυξέλλες εξέφραζαν τη δυσαρέσκειά τους για την αμετακίνητη στάση ορισμένων χωρών. “Θα εργαστούμε για να βελτιώσουμε το προσχέδιο των συμπερασμάτων. Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμα και σήμερα χώρες που δεν θέλουν καθόλου κυρώσεις για την Τουρκία. Για μας διακυβεύεται η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ενωσης”, τόνιζαν χαρακτηριστικά.
Μητσοτάκης: Βαλτώνουμε σε “αν” και “αλλά”
Η αμετακίνητη στάση ορισμένων χωρών που εξακολουθούν να κλείνουν τα μάτια απέναντι στις παράνομες ενέργειες της Άγκυρας προκάλεσε την αντίδραση αλλά και την απογοήτευση του πρωθυπουργού. “Είναι τουλάχιστον παράδοξο ότι ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο βαλτώνει σε ‘αν’ και ‘αλλά'” είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Σύνοδο Κορυφής σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το Politico.
Το Βερολίνο ύψωσε ένα τείχος προστατεύοντας για ακόμη μια φορά την Τουρκία, επιχειρώντας να κερδίσει εκ νέου χρόνου, όπως έπραξε και τον προηγούμενο Οκτώβριο, ζητώντας τώρα νέα παράταση για την Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου. Διπλωμάτες εκτιμούν πως η Άνγκελα Μέρκελ θέλει να περιμένει την αλλαγή σκυτάλης στην προεδρία των ΗΠΑ προκειμένου δει πως θα κινηθεί ο Τζο Μπάιντεν απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν. Αξίζει να σημειωθεί πως η Γερμανίδα Καγκελάριος με τις ευλογίες των ΗΠΑ είχε αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας προκειμένου οι δύο χώρες να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου
Τα δύο στρατόπεδα
Είχαν προηγηθεί σκληρές διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο να απορρίπτουν το ένα προσχέδιο μετά το άλλο καθώς δεν ικανοποιήσαν τις δύο χώρες. Η ελληνική πλευρά σε μία ακόμη Σύνοδο Κορυφής είχε στο πλευρό της αρκετούς και σημαντικούς συμμάχους, όπως την Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία, το Λουξεμβούργο, την Σλοβενία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία και την Δανία.
Ωστόσο για να αποφασιστούν κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας απαιτείται ομοφωνία κάτι που ήταν γνωστό πως δεν θα μπορούσε να συμβεί από την στιγμή που δεν το επιθυμούσαν η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Πολωνία και η Ουγγαρία. Άλλωστε οι συμφωνίες που έχουν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες με την Άγκυρα για την αγορά όπλων δεν τους αφήνει περιθώρια να βάλουν εναντίον ενός σημαντικού “πελάτη”. Γι’ αυτό τον λόγο δεν βρήκε καμία ανταπόκριση από την Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για να υπάρξει εμπάργκο όπλων απέναντι στην Τουρκία.
Ο Μητσοτάκης έθεσε την Ε.Ε. προ των ευθυνών της
Ο Πρωθυπουργός με το “καλημέρα” στην Σύνοδο Κορυφής έθεσε τους ευρωπαίους ομολόγους του προς των ευθυνών τους. Γνωρίζοντας τους συσχετισμούς που είχαν διαμορφωθεί μεταξύ των “27” ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε πριν την έναρξη της συνεδρίασης να υπενθυμίσει στους ηγέτες των χωρών που τάσσονται κατά των κυρώσεων την συμφωνία που υπήρχε στην προηγούμενη σύνοδο. “Αποφασίσαμε, ότι σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παραβατική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες. Τώρα, λοιπόν, θα φανεί εάν πραγματικά ως Ευρώπη είμαστε αξιόπιστοι σε αυτά τα οποία εμείς οι ίδιοι έχουμε συμφωνήσει”. Είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
