Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν μας έχει συνηθίσει στις συναισθηματικές ομιλίες, αλλά αυτή τη φορά στο Μόναχο η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε ως …γιαγιά, όπως είπε η ίδια, για τον κόσμο που θα ζήσουν τα εγγόνια της.
Η φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στο φετινό συνέδριο DLD Nature στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας, ούτε λίγο ούτε πολύ προειδοποίησε ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αναγκαστεί να επιβάλει δελτίο στην κατανάλωση νερού το 2050. Σε πολύ προσωπικό τόνο, η φον ντερ Λάιεν ζωγράφισε μια εικόνα του μέλλοντος στο οποίο η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να μας αναγκάσει σε μια δραστική αναμόρφωση του τρόπου ζωής μας – έναν κόσμο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από ακραία κύματα καύσωνα, εξαφανίσεις ειδών και νέες ασθένειες.
Μια υπόθεση που συνδέεται με την κλιματική κρίση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε «ασφυκτική ζέστη, πλημμύρες, αλλά και στην εξαφάνιση του ενός τρίτου των ζωικών ειδών και την εξάπλωση νέων ασθενειών», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Σε 25 χρόνια
Το σενάριο δεν απέχει πολύ, δεδομένου ότι μιλάμε για 25 χρόνια. «Κινδυνεύουμε με δραστική μείωση των αποθεμάτων νερού το 2050. Χρειαζόμαστε να δώσουμε ανταμοιβές, όπως πιστώσεις για τη φύση, για όσους προστατεύουν το περιβάλλον».
Από αυτή την άποψη, η φον ντερ Λάιεν εξήγησε πώς θα μπορούσε να αλλάξει το ίδιο το Μόναχο: για παράδειγμα, η καλοκαιρινή θερμοκρασία θα μπορούσε να είναι πάνω από 35 βαθμούς, οι κορυφές των Άλπεων θα μπορούσαν να εμφανιστούν χωρίς παγετώνες.
«Δεν θα είναι εύκολο να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, αλλά ξέρουμε τι χρειάζεται. Πρέπει να ακολουθήσουμε τους πρωτοπόρους των νέων τεχνολογιών και λύσεων. Και να επενδύσουμε αποφασιστικά στην ανθρώπινη ευρηματικότητα», πρόσθεσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πιστώσεις για τη φύση
Για να ενθαρρύνει την αλλαγή, η ΕΕ σκέφτεται να χορηγεί «πιστώσεις για τη φύση, για την ανταμοιβή των τοπικών κοινοτήτων και των αγροτών που προστατεύουν το περιβάλλον».
Οι πιστώσεις για τη φύση, με άλλα λόγια τα μπόνους και οι επιστροφές, δείχνουν τη νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση στον αγροτικό τομέα: λιγότερες τιμωρίες, περισσότερα κίνητρα.
Ωστόσο, μένει να δούμε ποιος θα επωμιστεί αυτή τη δαπάνη, με δεδομένη, για παράδειγμα, την άρνηση της Γερμανίας και των άλλων «φειδωλών» χωρών του βορρά να δεχτούν την κοινή έκδοση χρέους – ευρωομόλογα δηλαδή, όπως στην εποχή της πανδημίας.
Ωστόσο, για τις Βρυξέλλες αυτό το μοντέλο θα πρέπει να εμπνεύσει τις νέες πιστώσεις φύσης, ένα σύστημα που αξιολογούν επίσης οι ειδικοί του ΟΗΕ, ενώ σκιαγραφούνται πιλοτικά έργα στην Ευρώπη, χωρίς ωστόσο να έχουν διευκρινιστεί ποια.
«Ο κόσμος θερμαίνεται με ανησυχητικό ρυθμό», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν στην ομιλία της. «Όλοι γνωρίζουμε ότι η αλλαγή μπορεί να είναι τρομακτική», αλλά όλοι πρέπει να κάνουν μια προσπάθεια να ξεπεράσουν παλιές συνήθειες και να δείξουν θάρρος για να αλλάξουν το μέλλον. «Ο δρόμος προς αυτό το μέλλον θα είναι ελικοειδής και ανώμαλος. Χρειαζόμαστε μια επανεξέταση της σχέσης μεταξύ της οικονομίας μας και του φυσικού κόσμου».
Καινοτόμες τεχνολογίες
Οι καινοτόμες τεχνολογίες είναι το κλειδί για την επίλυση της κλιματικής κρίσης. Οι τεχνολογίες που προσανατολίζονται στο μέλλον, όπως η ανάπτυξη οικιστικών περιοχών χωρίς απόβλητα ή η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την καλύτερη κατανόηση των οικοσυστημάτων, είναι κρίσιμες προσεγγίσεις.
Η φον ντερ Λάιεν τόνισε την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια: «Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει τεράστια βήματα προς αυτό το μέλλον, το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη προέρχεται ήδη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας». Η Ευρώπη, είπε, είναι πιο ανεξάρτητη από τα ορυκτά καύσιμα από ποτέ. Τόνισε ιδιαίτερα την επιτυχία του συστήματος εμπορίας εκπομπών CO2 της ΕΕ, το οποίο λειτουργεί με επιτυχία εδώ και 20 χρόνια και λειτουργεί ως πρότυπο για άλλες παγκόσμιες αγορές.
«Είναι ανάγκη, είπε η φον ντερ Λάιεν, να επανεξεταστεί ριζικά η σχέση μεταξύ οικονομίας και φύσης. Είναι λάθος ότι οι φυσικοί πόροι έχουν αξία μόνο εάν γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Αντίθετα, οι αγρότες που καλλιεργούν βιώσιμα και παρέχουν υπηρεσίες στο οικοσύστημα, θα πρέπει να ανταμείβονται. Δεν υπάρχει μόνο ένα ηθικό ζήτημα, αλλά και ένα οικονομικό ζήτημα στο οποίο βασίζεται η προστασία της φύσης».
Κλειδί η χρηματοδότηση
Όσο τα χρήματα ρέουν, θα κάνουν φυσικά τους πάντες χαρούμενους – αλλά τι μένει όταν λήξει η επιδότηση; Πώς θα ξεπεράσει η Ευρώπη αυτό το χάσμα ανταγωνιστικότητας με μια οικονομία που αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς; Το φθηνό αέριο στο οποίο η Βόρεια Ευρώπη στήριξε την εκβιομηχάνισή της εξαφανίστηκε με τη ρωσική κρίση. Ο Μάριο Ντράγκι επισήμανε στην πρόσφατη έκθεσή του ότι η Ευρώπη πληρώνει δύο έως τέσσερις φορές περισσότερα για την ενέργειά της από τις ΗΠΑ ή την Κίνα.
Η χρηματοδότηση θα απαιτούσε περισσότερους ιδιωτικούς πόρους, μια βελτίωση των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών, καθώς και την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης. Αλλά, πάνω από όλα, περισσότερους δημόσιους πόροι που θα καλύπτονταν με κοινό ευρωπαϊκό χρέος.
Το πρόβλημα είναι ότι εδώ και χρόνια υπάρχει έντονη αντίσταση από χώρες του Βορρά. Ήδη αντιτάχθηκαν στην έκδοση κοινού χρέους για την «Επόμενη Γενιά».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποσχέθηκε να μετατρέψει την έκθεση Ντράγκι σε κυβερνητικό της σχέδιο ή τουλάχιστον στον οδικό της χάρτη. Μήπως και διορθωθούν τα σοβαρά λάθη που έγιναν τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ – ΜΠΕ
