Τρίτη, 26 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΔιεθνήΕλληνας γράφει για το Αούσβιτς και σοκάρει ...

Ελληνας γράφει για το Αούσβιτς και σοκάρει …

|

«Τα δράματα που έχουν δει τα μάτια μου είναι απερίγραπτα», αναφέρει στη συγκλονιστική του μαρτυρία από το στρατόπεδο Μπιργκενάου στο Άουσβιτς ο Θεσσαλονικιός Εβραίος, Μαρσέλ Νατζαρί.

Οι τρομακτικές μαρτυρίες ενός κρατουμένου στο Αουσβιτς αποκωδικοποιήθηκαν έπειτα από μεγάλη προσπάθεια και ψηφιακές απεικονίσεις. Σε κάποια φύλλα τετραδίου ο Μαρσέλ Νατζαρί, Ελληνας Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη, περιέγραψε με ποιο τρόπο εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίων κατέληγαν στους θαλάμους αερίων καθημερινά. Ο ίδιος περιγράφει πως τους έβλεπε «να συγκεντρώνονται σαν τις σαρδέλες».

Το 1944, ο 26χρονος καιγόταν από τη μανία της εκδίκησης. Είχε μάθει από άλλους Ελληνες Εβραίους ότι η μητέρα του, ο πατέρας του και η αδελφή του είχαν πεθάνει στο στρατόπεδο Αουσβιτς-Μπίρκεναου ένα χρόνο νωρίτερα. «Πολύ συχνά σκεφτόμουν να πήγαινα με τους άλλους και να βάζαμε ένα τέλος σε αυτό. Αλλά πάντα η εκδίκηση με απέτρεπε από το να το κάνω. Ηθελα και θέλω να ζήσω για να εκδικηθώ τον θάνατο του πατέρα, της μητέρας και της αγαπημένης μου μικρής αδελφής», έγραφε. Ο Νατζαρί βρισκόταν ανάμεσα στα 2.200 μέλη του Sonderkommando, οι οποίοι ήταν σκλάβοι των Ες Ες, που έπρεπε να συνοδεύουν τους υπόλοιπους Εβραίους στους θαλάμους αερίων. Μετά έπρεπε να κάψουν τα πτώματα, να συγκεντρώσουν τα χρυσά δόντια και τα μαλλιά των γυναικών και να πετάξουν τις στάχτες σε ένα γειτονικό ποτάμι.

Καθώς ήταν αυτόπτες μάρτυρες της εξόντωσης των Εβραίων, τα μέλη της ομάδας γνώριζαν ότι προτού περάσει πολύς καιρός θα ερχόταν και η ώρα τους. Ετσι τον Νοέμβριο του 1944 ο Νατζαρί έβαλε το χειρόγραφο των 13 σελίδων σε ένα θερμός το οποίο σφράγισε με πλαστικό καπάκι, το τοποθέτησε σε μια δερμάτινη σακούλα και το έθαψε κοντά στο Κρεματόριο Γ.

«Σέρναμε τα πτώματα…»

«Είναι ένα μεγάλο κτίριο με ένα πλατύ φουγάρο με 15 φούρνους. Από κάτω από ένα κήπο είναι δύο μεγάλοι υπόγειοι θάλαμοι, απέραντοι. Ο ένας χρησιμεύει για να ξεντυνόμαστε και ο άλλος είναι ο θάλαμος του θανάτου, όπου ο κόσμος μπαίνει γυμνός και αφού συμπληρώνονται περίπου 3.000 άτομα κλείνει και τους γκαζεύουν. Μετά από 6 – 7 λεπτά μαρτυρίου παραδίδουν το πνεύμα. Η δουλειά μας είναι πρώτον να τους υποδεχόμαστε. Οι περισσότεροι δεν ήξεραν το λόγο. Τους έλεγαν ότι επρόκειτο να κάνουν λουτρό. Πήγαιναν ανήξεροι προς το θάνατο. Τούς έλεγα ότι δεν καταλαβαίνω τη γλώσσα που μιλάνε». Επίσης περιγράφει πως οι Γερμανοί είχαν τοποθετήσει σωληνώσεις ώστε η αίθουσα να θυμίζει λουτρό. «Οι φιάλες του αερίου μεταφέρονται πάντα με ένα όχημα του γερμανικού Ερυθρού Σταυρού και συνοδεύονται από δύο άνδρες των Ες Ες. Στη συνέχεια έριχναν το αέριο μέσα από κάποια ανοίγματα, και μισή ώρα αργότερα άρχιζε η δουλειά μας. Επρεπε να σύρουμε τα πτώματα αυτών των αθώων γυναικών και παιδιών μέχρι το ασανσέρ που τους μετέφερε στους φούρνους, όπου τους έκαιγαν χωρίς βοήθεια καυσίμου ύλης λόγω του λίπους που έχουμε. Τη στάχτη οι Γερμανοί μας ανάγκαζαν να την κοπανήσουμε, να την περάσουμε από ένα χοντρό κόσκινο και μετά την έπαιρνε αυτοκίνητο και την έριχνε στο ποτάμι και έτσι εξαφανίζεται κάθε ίχνος». Επίσης σημειώνει ότι οι στάχτες από κάθε ενήλικο θύμα ζύγιζαν 640 γραμμάρια.

Είναι σαφές ότι ο Νατζαρί περίμενε να πεθάνει στο στρατόπεδο και οι σημειώσεις του ήταν μία επιστολή στον έξω κόσμο. Αν τον είχαν πιάσει οι Ες Ες θα τον σκότωναν. Ως εκ θαύματος ο Νατζαρί έφυγε ζωντανός από το Αουσβιτς, μεταφέρθηκε στο Μαουτχάουζεν από όπου απελευθερώθηκε, και 36 χρόνια αργότερα βρέθηκαν τα χειρόγραφά του. Και έγιναν γνωστά τα κείμενα στις 23 Απριλίου του 2017 όταν και διαβάστηκε μέρος των κειμένων σε τελετή που έγινε στη συναγωγή Μοναστηριωτών, στο πλαίσιο μνημοσύνου που τέλεσε η ισραηλιτική κοινότητα στη μνήμη των έξι εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα του θανάτου, μεταξύ των οποίων 50.000 Θεσσαλονικείς.

Στη ζωή του Μαρσέλ Νατζαρί και τη τύχη του χειρογράφου του είχε αναφερθεί εκείνο το πρωινό σε ομιλία της, η ομότιμη καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου. Όπως επισήμανε, ο Νατζαρί γεννήθηκε το 1917 στη Θεσσαλονίκη από εύπορη οικογένεια εμπόρων και ανήκει στη γενιά των Εβραίων που μεγάλωσαν μετά την προσάρτηση της πόλης στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που άρχισε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν παρών. Πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και το 1942 τον έστειλαν για καταναγκαστικά έργα στη Μενεμένη. Το 1943 οι γονείς του και η αδελφή του Νέλυ εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς και χάθηκαν εκεί για πάντα. Εκείνος είχε φύγει για την Αθήνα μέσω Λάρισας με πλαστή ταυτότητα και εργάστηκε για τη φυγάδευση Εβραίων στη Θεσσαλονίκη. Έφυγε για το Άουσβιτς από την Αθήνα στις 2 Απριλίου του 1944. Με την αποστολή εκείνη έφυγαν οι Εβραίοι της Αθήνας και οι Εβραίοι με ιταλική, ισπανική και πορτογαλική υπηκοότητα. Προστέθηκαν και άλλοι από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν 1900 σε 30 βαγόνια.

Μετά τον πόλεμο ο Νατζαρί παντρεύτηκε και το 1951 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη όπου εργάστηκε ως ράφτης. Το 1957 η σύζυγός του Ρόζα απέκτησε ένα κοριτσάκι, το οποίο πήρε το όνομα Νέλλυ, όπως η αδελφή του που χάθηκε στο Αουσβιτς. Ο Νατζαρί πέθανε το 1971, σε ηλικία 53 ετών, εννιά χρόνια πριν ανακαλυφθούν τα χειρόγραφά του.

Με πληροφορίες από την “Καθημερινή” 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Γ. Μαργαρίτης: “Δίνει πνοή και ελπίδα στους νέους μας, διευκολύνει τη συμμετοχή τους σε αθλητικές δραστηριότητες”

Δωρεάν μετακινήσεις για ερασιτεχνικά σωματεία – Δήλωση του Επάρχου Νάξου, Αμοργού και Μικρών Κυκλάδων, Γιάννη Μαργαρίτη

Νάξος – Μουσικός Περίβολος 2025: Συναυλία (27/08) με τον Βασίλη Σκουλά

Ο κορυφαίος Κρητικός λυράρης και τραγουδιστής έρχεται στη Νάξο για μια μοναδική βραδιά στο Γυμνάσιο Νάξου.

Δήμος Νάξου: Προσωρινή διακοπή κυκλοφορίας στα Αγγίδια λόγω εργασιών στο 5ο Νηπιαγωγείο

Από 27 έως 30 Αυγούστου η κυκλοφορία θα διακοπεί προσωρινά για τη σύνδεση του νέου WC ΑμεΑ με το κεντρικό δίκτυο

Λαϊκή Συσπείρωση Νοτίου Αιγαίου: «Άμεση ανάγκη μετεγκατάστασης του ΚΕΔΑΣΥ Νάξου»

Σοβαρές καταγγελίες για την απαράδεκτη κατάσταση του κτηρίου – Ερωτήματα λογοδοσίας προς την Περιφέρεια

Ψέριμος: Ιδρύεται μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο για δύο παιδιά

ε απόφαση της Υπουργού Παιδείας Σοφίας Ζαχαράκη, το μικρό ακριτικό νησί αποκτά Δημοτικό Σχολείο, εξασφαλίζοντας ίσες ευκαιρίες για τα παιδιά του.

Προσωπικός αριθμός: Παράταση έως τις 5 Νοεμβρίου για την έκδοσή του

Παράταση έως 5 Νοεμβρίου 2025 για την έκδοση Προσωπικού Αριθμού. Στατιστικά, οδηγίες και όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι πολίτες για τη νέα ψηφιακή ταυτότητα.

Ψήφισμα της Τοπικής Οργάνωσης ΝΔ Νάξου και Μικρών Κυκλάδων για τον θάνατο του Ιωάννη Σκάρκου

Η Τοπική Οργάνωση της Νέας Δημοκρατίας αποχαιρετά με συγκίνηση τον πρώην πρόεδρο και ενεργό μέλος της, Ιωάννη Σκάρκο πότε και που θα γίνει η εξόδιος ακολουθία

SKY express: Καμία ακύρωση πτήσεων στις 28 Αυγούστου

SKY express: Κανονικά οι πτήσεις την Πέμπτη — πιθανές μόνο χρονικές προσαρμογές αν γίνει η στάση εργασίας

Νάξος – Fani’s Dance Studio: Νέα χορευτική χρονιά, εγγραφές από 3 Σεπτεμβρίου

Μετά από μια πρώτη επιτυχημένη χρονιά, η σχολή χορού Fani’s Dance Studio ανοίγει ξανά τις πόρτες της και καλεί μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν τη μαγεία του χορού.

Πορτάρα Νάξου: Στην τελική ευθεία η μόνιμη περίφραξη, αύριο (27/08) η συνεδρίαση του ΚΑΣ

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων προτείνει νέα σταθερή περίφραξη με ανοξείδωτο ατσάλι και σύστημα παρακολούθησης. Στην αυριανή συνεδρίαση του ΚΑΣ η τελική απόφαση.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Ασφυξία στο λιμάνι της Νάξου – Μαζική επιστροφή εκδρομέων και το διαχρονικό ζήτημα των υποδομών

Με χιλιάδες ταξιδιώτες να επιστρέφουν, η Νάξος βρέθηκε ξανά αντιμέτωπη με το αδιαχώρητο στο λιμάνι και την ανάγκη για νέο σύγχρονο λιμενικό έργο.

Εκτακτο: Τροχαίο στο δρόμο προς το αεροδρόμιο της Νάξου

Αυτοκίνητο κατέληξε σε τάφρο στον δρόμο Χώρας – Αεροδρομίου. Σώα η οδηγός, νέα ερωτήματα για το οδικό δίκτυο της Νάξου.

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;