Αμερική 2024… Προεκλογική περίοδος. Εάν είχαμε δει την επίθεση εναντίον του Τραμπ στην τηλεόραση, θα μας έμοιαζε σοκαριστική, χαώδης και συγκεχυμένη. Οι φωτογραφίες της απόπειρας, όμως, διηγούνται διαφορετική ιστορία. Το αίμα που έτρεξε από το αυτί στα χείλη του Τραμπ δείχνει πόσο κοντά βρέθηκε στον θάνατο. Η υψωμένη γροθιά του υποδηλώνει την αποφασιστικότητά του και την άρνησή του να υποχωρήσει.
Για τις τηλεοπτικές κάμερες, όλα ήταν πανδαιμόνιο. Για τον φακό της φωτογραφικής μηχανής, η φρίκη της επίθεσης μεταφράσθηκε σε εκδήλωση πυγμής, ανυποταγής και σχεδόν μαρτυρίου. Η αστερόεσσα πίσω από τον ματωμένο Τραμπ παραπέμπει έστω και επιδερμικά στη ρομαντική παράδοση του τραυματισμένου αλληγορικού ή πραγματικού ήρωα.
Η εικόνα θα μπορούσε να συγκριθεί με την «Ελευθερία οδηγεί τον λαό» (1830) του Ευγένιου Ντελακρουά, έργο στο οποίο μια γυναίκα υψώνει τη γαλλική σημαία πάνω σε οδόφραγμα, ή με τον «Θάνατο του ταγματάρχη Πίρσον» (1782-84) του Τζον Σίνγκλετον Κόπλεϊ, ιστορικό έργο που απεικονίζει τον ηρωικό θάνατο αξιωματικού κάτω από τη σημαία της Βρετανίας. Η τριγωνική διάταξη των μελών της ομάδας της μυστικής υπηρεσίας στη διάσωση του Τραμπ έκανε πολλούς να συγκρίνουν τη σκηνή με τη διάσημη φωτογραφία της ύψωσης της αμερικανικής σημαίας στο όρος Σουριμπάτσι της Ιβο Τζίμα το 1945.
Ο άνθρωπος αγαπά τις οπτικές αυτές αναλογίες, καθώς προσφέρουν ιστορική νομιμοποίηση στο φωτορεπορτάζ. Υπόσχονται να εγγράψουν το παρελθόν στο παρόν και να επιβάλουν όρια στον καταιγισμό ανούσιων εικόνων που μας βομβαρδίζουν καθημερινά. Για ηθικούς λόγους, όμως, θα πρέπει να αποφεύγουμε τον πειρασμό να αντιμετωπίζουμε εικόνες ανθρώπινου πόνου σαν αντικείμενα αισθητικού ενδιαφέροντος. Δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν και δύο τραυματίσθηκαν σοβαρά, εκτός του Τραμπ. Την ίδια στιγμή, οι ιστορικές αναλογίες υποβαθμίζουν την αξία των σύγχρονων γεγονότων, δημιουργώντας παραπλανητικές αισθητικές εντυπώσεις και προσδοκίες στο κοινό.
Το υλικό από τα βίντεο των τηλεοπτικών σταθμών τη στιγμή της επίθεσης εμφανίζει τον Τραμπ να ζητάει επίμονα τα παπούτσια του, ενώ ένας πράκτορας του συνιστά να πιέσει μαντίλι στο κεφάλι του που αιμορραγεί. Ο Τραμπ, όμως, κοντοστέκεται εκείνη τη στιγμή, σηκώνει το χέρι και σχηματίζει γροθιά, πάλαι ποτέ σύνθημα της κομμουνιστικής αντίστασης σε όλο τον κόσμο ή του κινήματος υπέρ των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών Black Power. Η κίνηση αυτή δεν αποτυπώθηκε, όμως, στις τηλεοπτικές κάμερες, οι οποίες λόγω της απόστασης κάνουν το χέρι του Τραμπ να μοιάζει πως κάνει το σήμα του ΟΚ, με προτεταμένο τον αντίχειρα, όπως κάνουν οι αθλητές.
Οι εικόνες ταξίδευαν αργά όταν δολοφονήθηκαν οι πρόεδροι Λίνκολν και Γκάρφιλντ τον 19ο αιώνα. Οι φωτογραφίες από τις απόπειρες εναντίον του Φορντ και του Ρέιγκαν απαιτούσαν δαπανηρό και ογκώδη εξοπλισμό για να μεταδοθούν στα ειδησεογραφικά πρακτορεία. Σήμερα, η ψηφιακή κάμερα έχει καταστεί αυτόνομο μέσον και κάθε εικόνα που παράγει μπορεί να ευνοήσει κάποια πλευρά ιδεολογικής ή άλλης αντιπαράθεσης.
Στα εικονίδια memes, οι οπαδοί του Τραμπ τον εμφανίζουν σαν υπερήρωα, ντυμένο με την εφαρμοστή στολή του Σούπερμαν. Λίγες ώρες μετά την απόπειρα, η εκστρατεία του τέως προέδρου έστελνε e-mail ζητώντας χρηματικές δωρεές. Το μήνυμα συνόδευε η ιστορική πλέον φωτογραφία του Τραμπ.
Με πληροφορίες από τη σελίδα “Καθημερινή”
