Από τους πιο σημαντικούς προέδρους στην ιστορία της Αμερικής έφυγε – πλήρης ημερών – από τη ζωή χθες Κυριακή 29 Δεκεμβρίου… Ο λόγος για τον Τζίμι Κάρτερ, τον 39ο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Εμεινε στην ιστορία για το γεγονός ότι προσπάθησε για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και ήταν υποστηρικτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δημοκρατικός από την πολιτεία της Τζόρτζια, ο Κάρτερ υπήρξε ο μακροβιότερος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ. Στη μοναδική του θητεία στον Λευκό Οίκο, αντιμετώπισε σειρά κρίσεων οικονομικής φύσης και εξωτερικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της υπόθεσης των ομήρων στο Ιράν και της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν.
Ο Κάρτερ πέρασε τις δεκαετίες που ακολούθησαν εστιάζοντας στις διεθνείς σχέσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τη δραστηριότητά του τιμήθηκε, το 2002, με Νόμπελ Ειρήνης.
Ο Κάρτερ είχε νοσηλευτεί επανειλημμένα στο παρελθόν και στις 18 Φεβρουαρίου του περασμένου έτους, η οικογένειά του είχε ανακοινώσει ότι επέλεξε να «περάσει τον χρόνο που του απομένει στο σπίτι», με τους αγαπημένους του.
Ως πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Κάρτερ ίδρυσε δύο νέα υπουργεία, το Υπουργείο Ενέργειας και το Υπουργείο Εκπαίδευσης. Εγκαθίδρυσε μια εθνική ενεργειακή πολιτική που περιελάμβανε τη διατήρηση, τον έλεγχο των τιμών, και τις νέες τεχνολογίες.
Στα εξωτερικά ζητήματα, ο Κάρτερ έδωσε πολιτική «μάχη» για τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, τις Συνθήκες του Καναλιού του Παναμά και τον δεύτερο γύρο των Συνομιλιών Περιορισμού Στρατηγικών Οπλων (SALT II), ενώ επέστρεψε τη Ζώνη του Καναλιού στον Παναμά.
Ανέλαβε το αξίωμα του προέδρου σε περίοδο διεθνούς στασιμοπληθωρισμού, ο οποίος παρέμεινε σε όλη τη θητεία του. Το τέλος της προεδρικής του θητείας σημαδεύτηκε από την ιρανική κρίση ομηρίας του 1979-1981, την ενεργειακή κρίση του 1979, το πυρηνικό ατύχημα του Θρι Μάιλ Αϊλαντ, τη Σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν (στο τέλος του 1979), το μποϊκοτάζ των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας του 1980 από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκρηξη του ηφαιστείου Αγία Ελένη του 1980.
Σταδιακά η δημοτικότητα του Κάρτερ έπεσε και έχασε με σημαντική διαφορά στις εκλογές από τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Στις 20 Ιανουαρίου 1981, λίγα λεπτά μετά τη λήξη της θητείας του Κάρτερ, 52 Αμερικανοί αιχμάλωτοι στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη απελευθερώθηκαν, τερματίζοντας μία κρίση ομηρίας 444 ημερών στο Ιράν.
Αφότου άφησε το αξίωμα του, ο Κάρτερ και η σύζυγος του Ρόζαλιν ίδρυσαν το κέντρο Κάρτερ το 1982, μία μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική οργάνωση για την προαγωγή των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Τον Μάρτιο 2012, δύο μήνες πριν ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανακοινώσει ότι είναι υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων, ο Κάρτερ δήλωσε πως είναι υπέρ του να επιτρέπεται να παντρεύονται τα ομόφυλα ζευγάρια.
Ηταν «παρών» σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και διετέλεσε παρατηρητής εκλογών, ενώ υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των πολιτικών πρόληψης των ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ο Κάρτερ υπήρξε μέλος πολλών επιτροπών παρακολούθησης τήρησης δημοκρατικών διαδικασιών σε εκλογές σε διάφορα κράτη του κόσμου. Το 1994 πραγματοποίησε ένα ταξίδι στη Βόρεια Κορέα, όπου συνάντησε τον ηγέτη της Κιμ Ιλ-σονγκ και διεξήγαγαν συνομιλίες. Το 2002 επισκέφθηκε την Κούβα, και το ταξίδι του αποτέλεσε την πρώτη επίσκεψη υψηλόβαθμου Αμερικανού πολιτικού στην περιοχή από το 1959.
Το 2002, ο Κάρτερ τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το σύνολο του έργου του με το Κέντρο Κάρτερ. Είχε γιορτάσει τα 100στά γενέθλιά του στον κήπο του σπιτιού του στην Τζόρτζια, παρουσία συγγενών και φίλων, παρακολουθώντας την υπέρπτηση τεσσάρων μαχητικών αεροσκαφών F-18, προς τιμήν της θητείας του στο σώμα.
Εθνικό πένθος την 9η Ιανουαρίου
Η ερχόμενη Πέμπτη 9η Ιανουαρίου 2025 θα είναι ημέρα εθνικού πένθους στις ΗΠΑ για την απότιση φόρου τιμής στον Τζίμι Κάρτερ, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.
«Καλώ τον αμερικανικό λαό να συγκεντρωθεί εκείνη την ημέρα στους χώρους λατρείας του και να αποτίσει φόρο τιμής στην μνήμη του (πρώην) προέδρου Τζέιμς Ερλ Κάρτερ του νεότερου. Προσκαλώ κάθε άνθρωπο στον κόσμο που μοιράζεται τη θλίψη μας να ενωθεί μαζί μας» στις τελετές που θα γίνουν για αυτό, ανέφερε ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε εκτελεστικό διάταγμά του που αναρτήθηκε αργά το βράδυ χθες Κυριακή (τοπική ώρα) στον ιστότοπο του Λευκού Οίκου.
Τα μηνύματα Μπάιντεν, Τραμπ, Μπους και Κλίντον
Μπάιντεν: «Ανδρας με αρχές, πίστη και ταπεινότητα»
Σε ανακοίνωσή του που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του στον Λευκό Οίκο, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε για τον Τζίμι Κάρτερ ότι ήταν «άνδρας με αρχές, πίστη και ταπεινότητα».
«Η Αμερική και ο κόσμος έχασαν έναν εξαιρετικό ηγέτη, πολιτικό και ανθρωπιστή», ανέφεραν ο νυν πρόεδρος και η σύζυγός του στην ανακοίνωση, αποτίνοντας φόρο τιμής σε αυτόν που «είχαν το προνόμιο να αποκαλούν αγαπητό φίλο».
«Για όλους όσοι ψάχνουν τι σημαίνει να ζεις μια ζωή που έχει σκοπό και νόημα μελετήστε τον Τζίμι Κάρτερ, έναν άνθρωπο με αρχές, πίστη και ταπεινότητα», προστίθεται στο κείμενο.
Τραμπ: «Οι ΗΠΑ οφείλουν ευγνωμοσύνη στον Τζίμι»
Από την πλευρά του, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απέτισε επίσης φόρο τιμής χθες Κυριακή στον Τζίμι Κάρτερ, κρίνοντας πως η χώρα του οφείλει «ευγνωμοσύνη» για τη μοναδική προεδρική θητεία του (1977-1981).
«Οι προκλήσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπος ο Τζίμι ως πρόεδρος ήρθαν σε κρίσιμη στιγμή για τη χώρα μας κι έκανε το παν εντός των δυνάμεών του για να βελτιώσει τη ζωή όλων των Αμερικανών. Για αυτό, του οφείλουμε όλοι ευγνωμοσύνη», ανέφερε ο 45ος και προσεχώς 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ σε μήνυμά του μέσω Truth Social για τον 39ο.
Μπους: «Ανδρας με βαθιές πεποιθήσεις»
Επιπλέον, ο Ρεπουμπλικανός πρώην πρόεδρος Τζορτζ Ου. Μπους έκρινε χθες Κυριακή πως όσα πέτυχε ο Δημοκρατικός προκάτοχός του «θα εμπνέουν γενιές Αμερικανών».
Χαρακτηρίζοντας τον 39ο πρόεδρο των ΗΠΑ «άνδρα με βαθιές πεποιθήσεις» και «πιστό στην οικογένειά του, στην κοινότητά του και στην πατρίδα του», ο Ρεπουμπλικανός ένοικος του Λευκού Οίκου από το 2001 ως το 2009 έκρινε πως «οι προσπάθειές του να αφήσει πίσω έναν καλύτερο κόσμο δεν τέλειωσαν με την προεδρία του» από το 1977 ως το 1981.
Κλίντον: «Εργάστηκε ακούραστα για έναν καλύτερο κόσμο»
Τέλος, ο Μπιλ Κλίντον και και η σύζυγός του Χίλαρι Κλίντον, δήλωσαν για τον Τζίμι Κάρτερ ότι «εργάστηκε ακούραστα για έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο».
«Καθοδηγούμενος από την πίστη του, ο (σ.σ. πρώην) πρόεδρος Κάρτερ έζησε για να υπηρετεί άλλους – ως την τελευταία στιγμή» της ζωής του, ανέφερε το ζεύγος Κλίντον σε συλλυπητήριο μήνυμα που έδωσε στη δημοσιότητα, μετά τον θάνατο στο σπίτι του στην Τζόρτζια σε ηλικία 100 ετών του 39ου προέδρου των ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από Reuters, AFP, ΑΠΕ – ΜΠΕ
