Η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια στην Αλαμπάμα, η Κέι Άιβι, ανακοίνωσε χθες Πέμπτη (τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ώρα Ελλάδας) ότι οι αρχές προχώρησαν, για πρώτη φορά παγκοσμίως, στην εκτέλεση θανατοποινίτη με εισπνοή αζώτου, μέθοδο που επικρίνει ο ΟΗΕ, καθώς εκτιμά πως πιθανόν αποτελεί «βασανιστήριο».
Ο θάνατος του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ, που είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία γυναίκας κατά παραγγελία του συζύγου της, διαπιστώθηκε στη φυλακή της Άτμορ στις 20:25 (τοπική ώρα· στις 04:25 ώρα Ελλάδας), ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ, επικαλούμενα ανακοίνωση Τύπου της κυβερνήτριας Άιβι.
«Απόψε η Αλαμπάμα αναγκάζει την ανθρωπότητα να κάνει ένα βήμα προς τα πίσω. Φεύγω με αγάπη, ειρήνη και φως», είπε ο Σμιθ πριν του χορηγήσουν το άζωτο.
Η εκτέλεση διήρκεσε περίπου 22 λεπτά συνολικά, για αρκετά λεπτά από τα οποία ο Σμιθ φαινόταν να έχει τις αισθήσεις του, σύμφωνα με το Associated Press.
Είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022.
Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ αυτή η μέθοδος, εναλλακτική της θανατηφόρας ένεσης. Σε μια ειρωνική τροπή των γεγονότων, ο Σμιθ έγινε κατά κάποιο τρόπο ο άνθρωπος που οδήγησε στην υιοθέτηση της εκτέλεσης με άζωτο.
Το 2022 επρόκειτο να εκτελεστεί με θανατηφόρα ένεση, μια μέθοδος που οδηγεί τον κατάδικο σε θάνατο αφού πρώτα τoν έχει αναισθητοποιήσει και παραλύσει. Η διαδικασία στον Σμιθ και σε άλλους δύο κατάδικους απέτυχε με σωματικά και ψυχικά οδυνηρό τρόπο.
Στην πράξη ο 58χρονος Σμιθ έγινε πειραματόζωο μιας μεθόδου για να κριθεί αν θα την χρησιμοποιήσουν και άλλες πολιτείες (σήμερα είναι η Αλαμπάμα και άλλες δύο). Αυτή τη φορά ο κατάδικος εισέπνευσε καθαρό άζωτο, το οποίο σταδιακά στέρησε τον οργανισμό του από οξυγόνο. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο άνθρωπος χάνει τις αισθήσεις του. Αργά αλλά σταθερά οι λειτουργίες του σώματος θα αρχίσουν να σταματούν και μέσα σε λίγα λεπτά επέρχεται ο θάνατος.
Το άζωτο θα χορηγείται για 15 λεπτά συνεχώς ή για πέντε λεπτά αφότου το εγκεφαλογράφημα δείξει τον θάνατο (με ευθεία γραμμή) όποιο από το δύο θα διαρκέσει περισσότερο. Στην πράξη, λένε οι επικριτές της μεθόδου αλλά και οι συνήγοροι του Σμιθ, τα πράγματα δεν είναι απλά και τονίζουν δε ότι η μέθοδος δεν είναι όσο ανώδυνη λέγεται ότι είναι.
Καταρχάς επισημαίνουν ότι οι επιπτώσεις του αζώτου της λήψης έχουν καταγραφεί σε ιατρικά περιοδικά μόνο για την τυχαία έκθεση, όπως για παράδειγμα σε εργατικό δυστύχημα, ή σε απόπειρες αυτοκτονίας.
Η μέθοδος με το άζωτο δεν χρησιμοποιείται ούτε από τους κτηνιάτρους, παρά μόνο για τα κοτόπουλα, τις γαλοπούλες και τους χοίρους. Για τα περισσότερα θηλαστικά είναι κτηνιατρικά απαράδεκτη γιατί δημιουργεί ένα ανοξικό περιβάλλον που προκαλεί μεγάλη αγωνία στο ζώο.
Είκοσι τέσσερις κρατούμενοι εκτελέστηκαν στις ΗΠΑ το 2023, όλοι με θανατηφόρα ένεση.
ΟΗΕ: Ζήτησε να μην εκτελεστεί με αέριο άζωτο – «Επώδυνο και ταπεινωτικό»
Εν τω μεταξύ, τέσσερις εισηγητές του ΟΗΕ εξέφρασαν χθες την ανησυχία τους για την πρόθεση των ΗΠΑ να εκτελέσουν καταδικασμένο σε θάνατο με αέριο άζωτο, εκτιμώντας ότι αυτή η μέθοδος, που θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά παγκοσμίως, ενδέχεται να τον υποβάλει σε «βάναυση, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή ακόμη και βασανιστήρια».
«Αυτή θα είναι η πρώτη απόπειρα να γίνει εκτέλεση με υποξία του αζώτου», τόνισαν τέσσερις ειδικοί εισηγητές του ΟΗΕ σε ανακοίνωσή τους, επισημαίνοντας ότι αυτή η μέθοδος ενδέχεται να προκαλέσει στον θανατοποινίτη «μεγάλα δεινά» και πιθανόν να είναι αντίθετη με την απαγόρευση χρήσης βασανιστηρίων και άλλων βάναυσων, απάνθρωπων ή ταπεινωτικών μεταχειρίσεων.
«Ανησυχούμε ότι η υποξία αζώτου ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα έναν επώδυνο και ταπεινωτικό θάνατο», επεσήμαναν ενώ σημείωσαν ότι «δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη» περί του αντιθέτου.
Την ανακοίνωση υπογράφουν οι ειδικοί εισηγητές για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις Μόρις Τίντμπολ- Μπινζ, για τα βασανιστήρια Άλις Τζιλ Έντουαρντς, για την ανεξαρτησία των δικαστών και των δικηγόρων Μάργκαρετ Σάτερθουαϊτ και για το δικαίωμα στη σωματική και ψυχική υγεία Τλαλένγκ Μοφοκένγκ.
