Συζητήθηκε χθες στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η κήρυξη απαλλοτρίωσης του ακινήτου ή η αγορά από το Δημόσιο, στο οποίο βρίσκεται το μνημείο του Πύργου Χειμάρρου – Παρόν στην συζήτηση και ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κος Μαργαρίτης – Ικανοποιήμενος εμφανίζεται ο Δήμαρχος από την εξέλιξη της όλης υπόθεσης…
Εάν μιλάμε για βήματα όσον αφορά την αξιοποίηση ενός ακινήτου, τότε σίγουρα αυτό που συνέβη χθες στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) είναι το σημαντικότερο όσον αφορά την πορεία του μνημείου που ακούει στο όνομα Πύργος Χειμάρρου. Ενός εκ των κορυφαίων μνημείων όχι μόνο στη Νάξο αλλά σε όλο το Αιγαίο λόγω της καταπληκτικής και ξεχωριστής κατασκευής του… Και το οποίο για πολλά χρόνια έμεινε αναξιοποίητο. Το τελευταίο εμπόδιο ήταν το ιδιοκτησιακό (σ.σ. πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι δύο οι ιδιοκτήτες του) και το οποίο μετά την απόφαση του ΚΑΣ (σ.σ. μέλη είναι ο Ναξιώτης Μανώλης Κορρές και ο Προϊστάμενος Εφορείας Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης) ανοίγει ο δρόμος είτε για την απαλλοτρίωση του ακινήτου ή την απευθείας εξαγορά του ακινήτου όπου βρίσκεται ο Πύργος από το Δημόσιο. Και βέβαια μόλις γίνει αυτό, τότε άμεσα το έργο θα ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ… Ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κος Μαργαρίτης εμφανίστηκε ικανοποιημένος και σε δήλωσε που έκανε σημείωσε ανάμεσα στα άλλα ότι «Η κήρυξη της εκ νέου απαλλοτρίωσης του ακινήτου ανοίγει το δρόμο για τη διαφύλαξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και τη συντήρηση και αποκατάσταση αυτού του σπουδαίου μνημείου της Νάξου».
Ακολουθεί το δελτίο Τύπου με τίτλο «Έγκριση απαλλοτρίωσης ή απευθείας εξαγοράς ακινήτου, στο οποίο βρίσκεται ο Πύργος Χειμάρρου» και το οποίο αναφέρει: «Ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Μανόλης Μαργαρίτης ταξίδεψε χθες στην Αθήνα, με αποκλειστικό σκοπό να παραστεί στη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπου εξετάσθηκε η κήρυξη απαλλοτρίωσης του ακινήτου, στο οποίο βρίσκεται το μνημείο του Πύργου Χειμάρρου. Κατά τη συζήτηση του θέματος, ο Μανόλης Μαργαρίτης αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα απαλλοτρίωσης του ακινήτου προκειμένου να καταστεί δυνατή η ένταξη του έργου σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα και επισήμανε τους κινδύνους που ελλοχεύουν και απειλούν το σημαντικό αυτό μνημείο του 4ου αιώνα π.Χ..
Ταυτόχρονα, ενημέρωσε τα μέλη του Κ.Α.Σ. για τη μελέτη αποκατάστασης που εκπονήθηκε πριν δύο χρόνια από το Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, αξίας 30.000 ευρώ, η οποία συντάχθηκε από τον πολιτικό μηχανικό και αναστηλωτή της Ακρόπολης, Κώστα Ζάμπα.
Τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου τάχθηκαν ομόφωνα υπέρ της απαλλοτρίωσης του ακινήτου ή της δυνατότητας απευθείας εξαγοράς του από το δημόσιο, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ και την αποκατάστασή του σύμφωνα με τη μελέτη του Δήμου.
Ικανοποιημένος από την έκβαση του ζητήματος, ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων Μανόλης Μαργαρίτης τόνισε τα εξής: «Η κήρυξη της εκ νέου απαλλοτρίωσης του ακινήτου ανοίγει το δρόμο για τη διαφύλαξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και τη συντήρηση και αποκατάσταση αυτού του σπουδαίου μνημείου της Νάξου. Για τον λόγο αυτό οφείλουμε να ευχαριστήσουμε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, η οποία συνέβαλε τα μέγιστα στην προσπάθεια για την απαλλοτρίωση και ενδιαφέρθηκε για την αποκατάσταση του μνημείου».
Εταιρεία Κυκλαδικών Μελετών
Να σημειώσουμε εδώ ότι στις 11 Μαϊου 2017 είχε εκδοθεί σχετικό ψήφισμα από την Εταιρεία Κυκλαδικών Μελετών που ουσιαστικά λειτουργούσε ως φωνή απόγνωσης με την υπογραφή 23 επιφανών μελών του Πολιτισμού και ζητούσε τι άλλο, από τη λύση του προβλήματος.
Τι ανέφερε το ψήφισμα; Στη νοτιοανατολική πλευρά της Νάξου βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία της, στη μέση περίπου του δρόμου ανάμεσα στο όρος Ζας και τη θάλασσα, σ’ ένα ύψωμα που ορίζεται από τους δύο χειμάρρους, το Χείμαρρο ανατολικά και τα Πετρόνια δυτικά.
Ο εντυπωσιακός τετραώροφος στρογγύλος Πύργος, με εξωτερική διάμετρο 9,20μ. και εσωτερική 7,12μ., διατηρείται σε ύψος περίπου 15 μέτρων, και οι διπλοί τοίχοι του έχουν πάχος 1,10 μ.. Από τον τρόπο λάξευσης των μαρμάρινων λιθοπλίνθων του που οικοδομήθηκαν χωρίς συνδετικό υλικό με πολύ προσεγμένη συναρμογή χρονολογείται στο τέλος του 4ου ή τις αρχές του 3ου αι. π. Χ. Η εσωτερική επένδυση των τοίχων αποτελείται από λίθους διαφόρων μεγεθών. Στη νότια πλευρά υπάρχει η θύρα, και στον ίδιο άξονα, σε ύψος 10μ. από το έδαφος, στον δεύτερο όροφο, βρίσκεται το μοναδικό παράθυρό του. Μόνα άλλα ανοίγματα είναι οι υδρορρόες και οι τοξοθυρίδες (πολεμίστρες). Από τις δοκοθήκες, τις υποδοχές, δηλαδή, για τα δοκάρια του πατώματος γίνεται αντιληπτό ότι εκτός από το ισόγειο, άλλοι τρεις όροφοι θα υπήρχαν στο εσωτερικό του. Αριστερά από την είσοδο μία σκάλα με μαρμάρινα σκαλοπάτια, πακτωμένα στον τοίχο, οδηγεί ακτινωτά προς τα πάνω. Η οροφή του πύργου δεν σώζεται ούτε μέλη της έχουν έως σήμερα αναγνωρισθεί , τα οποία θα επέτρεπαν την αποκατάστασή της με ακρίβεια.
Ο πύργος περιβάλλεται από ένα περιτείχισμα περίπου τετράγωνο με πλευρά 35μ., το οποίο διατηρείται καλύτερα στη νότια καθώς και στο μεγαλύτερο μέρος της δυτικής και ανατολικής πλευράς. Τμήματα της βόρειας πλευράς ξαναχρησιμοποιήθηκαν σε νεότερες κατασκευές .
Ο αρχαίος στρογγύλος Πύργος του Χειμάρρου είναι ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία των Κυκλάδων που διασώζονται από την αρχαιότητα έως σήμερα. Το μεγάλο σωζόμενο ύψος του, η περίπλοκη δομή του και η κατάσταση διατήρησής του τον καθιστούν ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο είδος του που σώζεται σε τόσο καλή κατάσταση.
Η συνεχής έκθεση, όμως, του μνημείου αυτού, απροστάτευτου και ασυντήρητου, ανά τους αιώνες στις δύσκολες καιρικές συνθήκες επέφερε σημαντικές καταστροφές με συνέπεια να αντιμετωπίζει σοβαρό κίνδυνο ετοιμορροπίας, ειδικά στους εσωτερικούς τοίχους του και σήμερα να χρήζει άμεσης αναστήλωσης.
Οι φιλότιμες προσπάθειες του πρόσφατου παρελθόντος για την αποκατάστασή του και οι ανασκαφές που έγιναν, και με χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την τότε ΚΑ’Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, ενθύμιο των οποίων αποτελούν οι σιδηροσκαλωσιές, που περιβάλλουν περιμετρικά αλλά και στο εσωτερικό του πύργου, δεν συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα, εδώ και χρόνια, οι σωστικές εργασίες, που τότε άρχισαν να μην ολοκληρωθούν επιτυχώς, ώστε το μνημείο να αποδοθεί σώο σε όλους. Επιπλέον, οι σκαλωσιές σήμερα, είναι δυνατόν να αποτελέσουν την αιτία κατάπτωσής του, λόγω της διάβρωσής τους από την μακροχρόνια εγκατάλειψή τους.
Η Εταιρεία Κυκλαδικών Μελετών, όπως και στην ανάλογη περίπτωση του Αρχαίου Πύργου στον Αγ. Πέτρο Άνδρου, λαμβάνει την πρωτοβουλία και καλεί όλους τους αρμοδίους αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο να συμβάλλουν με τις δυνάμεις τους για την προστασία και ανάδειξη του μοναδικού αυτού μνημείου των Κυκλάδων.
Υπογράφουν οι Εμμανουήλ Μαρμαράς, Δημήτριος Στ. Κορρές, Γεώργιος Γαβαλάς, Γεράσιμος Θεόδωρος Μαγκανιώτης, Λυδία Παλαιοκρασσά,Στέφανος Προβελέγγιος, Ιάκωβος Ρήγος, Ιωάννης Λογαράς, Στέφανος Ψαρράς, Στέλιος Δ. Κορρές, Λεωνίδας Δ. Κορρές, Κωνσταντίνος Σιδερής, Βασίλειος Φραγκουλόπουλος, Γεώργιος Στ. Κορρές, Λεονάρδος Χατζηανδρέου, Αικατερίνη Κανακάρη, Θεοδώρα Μονιούδη Γαβαλά, Παναγιώτης Στάμου, Ιωάννης Κ. Τουμπακάρης, Ιωάννης Σ. Βερώνης,Παναγιώτης Χουζούρης, Ευστάθιος Σιδερής, Όλγα Φιλανιώτου
