Στις 31 Οκτωβρίου 2017 ολοκληρώνεται η πολυετής σύμβαση της άγονης γραμμής στις Μικρές Κυκλάδες – Ούτε …φωνή από το Υπουργείο για την ανανέωσή της ή όχι με το Express Scopelitis να είναι stand bye για την επόμενη ημέρα – Η αύξηση του ΦΠΑ από 9 στο 24% και το γεγονός ότι τα καύσιμα παραμένουν ακριβά και μειώνεται σιγά σιγά η κίνηση προβληματίζει την οικογένεια Σκοπελίτη που όμως δηλώνει «πιστή στις Μικρές Κυκλάδες»…
Τέλη Μαρτίου και έρχεται η πληροφορία από την Αθήνα… Το “Express Scopelitis” στο τέλος Οκτωβρίου σταματάει… Και σταματάει γιατί εκπνέει η πολυετής σύμβαση που έχει υπογράψει για την άγονη γραμμή Νάξου – Μικρών Κυκλάδων – Αμοργού… Συναγερμός… Κι όχι γιατί είχε γεράσει όπως κακώς είχε ερμηνευτεί προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων…
Το “Express Scopelitis” δεν είναι ένα απλό πλοίο της γραμμής. Είναι το «οξυγόνο» της ζωής των κατοίκων στις Μικρές Κυκλάδες και Αμοργό. Είναι το πλέον τραγουδισμένο πλοίο διαχρονικά. Έχει αγγίξει ακόμη και τα όρια του μύθου. Μάλιστα ακόμη και ως αστείο αναφέρεται ως ένα από τα 100 πράγματα που πρέπει να κάνει κάποιος πριν πεθάνει. Να ταξιδέψει με τον «Σκοπελίτη»… Ακόμη και η θάλασσα έχει υποκλιθεί στην δύναμη ψυχής αυτού του μικρού πλοίου που αποτελεί τη ζωντανή γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στους κατοίκους των νησιών που αποτελούν τις Μικρές Κυκλάδες (Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσια, Δονούσα) με την Αμοργό και την Νάξο… Και αυτός ο δεσμός είναι μοναδικός…
Από τα μέσα της δεκαετίας του 50 όταν για πρώτη φορά η οικογένεια Σκοπελίτη αναλαμβάνει το μεταφορικό έργο… κι από τότε; Ιστορίες που φτάνουν όπως αναφέραμε τα όρια του θρύλου… Και ποιος μπορεί να ξεχάσει το γέροντα της Ηρακλειάς που είχε ξαπλώσει στο λιμάνι, κάνοντας το σχήμα του σταυρού με το σώμα του υποδεχόμενος το «Express Scopelitis» μετά από ένα διάστημα απουσίας (το 2011) λόγω του προβλήματος που είχε δημιουργηθεί ελέω νηογνώμονα..
Από το 1958 αναρίθμητοι είναι οι νησιώτες και οι τουρίστες που έχουν ταξιδέψει στα περίπου 10 σκαριά, ξύλινα και σιδερένια, που έχει αλλάξει και οι καπετάνιοι του, Δημήτρης και Γιάννης Σκοπελίτης, όπως και οι σημερινοί, Γιάννης Φωστιέρης και Δημήτρης Σκοπελίτης ο νεότερος, έχουν δαμάσει κάποιες από τις μεγαλύτερες φουρτούνες στο Αιγαίο. Και το Express Scopelitis δεν είναι απλά ένα πλοίο. Είναι ταχυδρομείο (σ.σ. όπως και αρχικά ξεκίνησε), είναι παντοπωλείο ή και φαρμακείο, ενώ πρόσφατα έσωσε κι έναν οδηγό jet ski που έχασε τον έλεγχο και βρέθηκε στη θάλασσα.
Και η εταιρεία Small Cyclades Lines, η οποία είχε τιμηθεί το 2013 από τη Lloyd’s ως η ακτοπλοϊκή της χρονιάς, ετοιμάζεται για την επόμενη ημέρα… Που δεν είναι εύκολη. Και εδώ ρόλο παίζει η οικονομική κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Και δεν είναι δικαιολογία.
Αύριο, Δευτέρα 28 Αυγούστου, στο πρώτο υπουργικό Συμβούλιο μετά τις διακοπές αναμένεται να παρουσιαστεί το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Τίτλος; «Ενδυνάμωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας σε θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής στην ακτοπλοΐα, θέματα πολιτικού προσωπικού, συμπλήρωση διατάξεων για τα λιμενικά έργα και άλλες διατάξεις» που «πέρασε» από συνεχείς διαβουλεύσεις και επεξεργασίες. Και στη συνέχεια θα πάρει το δρόμο για τη Βουλή. Μέσα σ’ αυτό υπάρχει και το ζήτημα των δρομολογίων. Όχι όμως της προκήρυξης των άγονων γραμμών. Αλλά του σχεδίου που έχει στο …μυαλό της η κυβέρνηση όσον αφορά τα περίφημα ακτινωτά δρομολόγια. Και θα ανοίξει μία μεγάλη κουβέντα. Και ενδεχομένως να επηρεάσει και το «Express Scopelitis».
Αχ αυτός ο ΦΠΑ
Αυτό όμως που απασχολεί την οικογένεια Σκοπελίτη αλλά και το σύνολο των κατοίκων στις Μικρές Κυκλάδες και την Αμοργό είναι το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη προκήρυξη των διαγωνισμών για τις άγονες γραμμές. Και ο χρόνος τρέχει.. Θεωρητικά το Υπουργείο μπορεί να δώσει τρίμηνη παράταση και να βγει ο …χειμώνας αφού θα έχουμε φτάσει Ιανουάριο και γύρισε η …χρονιά. Όμως, οι καλοί καπεταναίοι οφείλουν να κάνουν τα κουμάντά τους… Και όπως σημειώνει μιλώντας στην «Εφημερίδα των Συντακτών» σε άρθρο με τίτλο «60 χρόνια δαμάζει τα κύματα τώρα θα τον βουλιάξει ο… ΦΠΑ;» ο κος Γιάννης Σκοπελίτης «Ζητάμε από την πολιτεία να μας βοηθήσει ώστε να συνεχίσουμε να εξυπηρετούμε τον κόσμο ειδικά τον χειμώνα». Και για να γίνει πιο ξεκάθαρος σημειώνει «Το 2010 είχαμε υπογράψει πολυετή σύμβαση για την επιδοτούμενη γραμμή και σκεφτόμασταν και αντικατάσταση του σκάφους, αλλά δεν προχώρησε λόγω κρίσης. Τώρα η σύμβαση λήγει στις 31 Οκτωβρίου και δεν γνωρίζω τις προθέσεις του υπουργείου Ναυτιλίας, αλλά νομίζω ότι ο κ. Κουρουμπλής και ο κ. Σαντορινιός είναι ενημερωμένοι και θα βρεθεί κάποιος τρόπος για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να εξυπηρετούμε τον κόσμο. Ο “Σκοπελίτης” κυκλοφορεί όλο τον χρόνο εκτός από 20 μέρες που γίνονται οι απαραίτητες επισκευές. Το πλοίο είναι αξιόπλοο και έχει όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά από νηογνώμονες κτλ. Δεν υπάρχει θέμα παλαιότητας. Όμως με το υπάρχον οικονομικό καθεστώς είναι δύσκολο να συνεχίσουμε. Το 2009 είχαμε 9% ΦΠΑ, σήμερα 24%. Ζητάμε από το κράτος κάποια διευκόλυνση στο θέμα του ΦΠΑ για να μπορούμε τουλάχιστον να πληρώνουμε τα καύσιμα. Τόσα χρόνια βοηθάμε τον κόσμο, πλέον δεν βγαίνουμε. Δεν είμαστε εφοπλιστές».
Και καταλήγει τονίζοντας «Όλοι οι κάτοικοι με πιέζουν να μη σταματήσω, αλλά δεν ξέρω τι θα κάνουμε. Πρέπει να μας διευκολύνουν με τον ΦΠΑ τουλάχιστον, αλλιώς θα πρέπει να χρεώνουμε κάποιους κατοίκους των νησιών που τώρα μετακινούνται δωρεάν, όχι τους απόρους, αυτοί πάντα μετακινούνται δωρεάν. Το μικρό βαπόρι πιάνει πιο εύκολα σε αυτά τα λιμάνια, ειδικά τον χειμώνα με νοτιάδες, κύμα, μπουρίνια. Να σας ξαναπώ άλλη μια φορά για τις φουρτούνες που έχουμε ζήσει δεν θέλω. Είμαστε σαν το λεωφορείο για τους ανθρώπους αυτούς στη Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες. Αν σταματήσουμε, δεν θα υπάρχει πια το “λεωφορείο” για τους ανθρώπους αυτούς. Ζητάμε να μας επιτρέψουν να επιβιώσουμε. Τίποτα άλλο. Να δούμε την ουσία του ζητήματος».
Να προσθέσουμε βέβαια ότι εκτός από το ΦΠΑ, πρόβλημα υπάρχει με τα καύσιμα που ελέω ανεφοδιασμού από τη Νάξο είναι σε υψηλότερη τιμή σε σχέση με τα πλοία που ανεφοδιάζονται στον Πειραιά ή στο Λαύριο, επίσης υπάρχει το θέμα της μείωσης της επιχορήγησης χρόνο με το χρόνο (σ.σ. σε σχέση με την αρχική σύμβαση που έχει υπογράψει) ενώ κακά τα ψέματα υπάρχει και ο ανταγωνισμός που μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο. Πλέον την καλοκαιρινή περίοδο, έχει να συναγωνιστεί ταχύπλοα και μεγαλύτερα συμβατικά πλοία. Οπότε; Η μάχη που δίνει η οικογένεια Σκοπελίτη είναι σκληρή. Οι κάτοικοι των Μικρών Κυκλάδων έχουν δείξει ότι είναι κοντά στην οικογένεια. Και δεν χαρίζονται σε κανέναν. Πρέπει όμως το κράτος να δείξει το κοινωνικό του, ανθρώπινο πρόσωπό του. Γιατί το Express Scopelitis δεν είναι απλά ένα πλοίο… Είναι σύμβολο ζωής…. Και όπως είχε αναφέρει ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης στο βιβλίο «Άμφια της σμέρνας»
«Φουρτούνα έπιασε ο καιρός, το κύμα αγριεύει,
όλα τα πλοία δέσανε, μα ένα ταξιδεύει.
Ο “Σκοπελίτης” είναι αυτός που κύμα δεν τον πιάνει
και έχει για καπετάνιο του πάντα εσένα, Γιάννη».
Ιστορία
Και να σκεφτεί κανείς ότι μέσα από την συγκεκριμένη οικογένεια έχουν περάσει πλοία και …πλοία. Τα «Νίκη», «Πανορμίτης», «Νικόλαος», «Χοζοβιώτισσα 1», «Χοζοβιώτισσα 2», «Βαρσαμίτης», «Μαριάννα», «Σκοπελίτης 1», «Σκοπελίτης 2», αλλά και το «Express Scopelitis». Καθημερινά από το 1956 η οικογένεια Σκοπελίτη δίνει μάχη με τα κύματα… «Δεν λογάριαζε ούτε φουρτούνες ούτε μπονάτσες. Αφιλοκερδώς, τα παλιά χρόνια που δεν είχε συγκοινωνία στα νησάκια εδώ τριγύρω, έφτανε έως Νάξο – Πάρο – Σύρο, για να μεταφέρει όποιον είχε ανάγκη. Καθημερινά από το 1956, εξυπηρετούσε τους πάντες και τα πάντα».
Όσο για την ιστορία των πλοίων; Το 1958 ανέλαβε ο καπετάν Μήτσος με τον δεκατετράμετρο «Πανορμίτη» την ταχυδρομική γραμμή των Μικρών Κυκλάδων, συνδέοντάς τις με Αμοργό και Νάξο. Βγήκε και τραγούδι «Μες τ’ αφρισμένα κύματα περνά ο Πανορμίτης και καπετάνιος με καρδιά είναι ο Σκοπελίτης!».
Στις αρχές πάλι της δεκαετίας του ’80, με το «Μαριάννα» άρχισε να φέρνει και τουρίστες από τη Νάξο στην Αμοργό. Το 1985 πια έφερε βαποράκι από τις Σποράδες, αυτό που ο γιος του έριξε στη γραμμή ως «Σκοπελίτης».
Και το 1998, αντικαταστάθηκε με το κλειστού τύπου πλοίο «Ερεσός» που πήρε από τη Μυτιλήνη και μετασκεύασε, μετονομάζοντάς το σε «Εxpress Scopelitis». Το καραβάκι (μήκους 45 μ.), χωρητικότητας 340 επιβατών και 11 ΙΧ που επιμένει χειμώνα – καλοκαίρι να συνδέει αδιάκοπα τις Μικρές Κυκλάδες μεταξύ τους με Νάξο κι Αμοργό. Οι μόνιμοι κάτοικοι (περίπου 750 πλην Αμοργού – Νάξου) ταξιδεύουν πάντα δωρεάν. Το θρυλικό πλέον πλοίο της Small Cyclades Lines, που έγινε έως και τραγούδι, το 2013 τιμήθηκε στο πρόσωπο του καπετάν Γιάννη από τη Lloyd’s ως η «ακτοπλοϊκή εταιρεία της χρονιάς».
