Κυριακή, 24 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΑιγαίοΒασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος που έκανε τη Νάξο παγκόσμιο υπόδειγμα ανάδειξης της...

Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος που έκανε τη Νάξο παγκόσμιο υπόδειγμα ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς

|

Γεννημένος στη Χίο το 1939, με σπουδές Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης είναι ένας από τους πιο φωτεινούς ανθρώπους της ελληνικής αρχαιολογίας. Δίδαξε επί δεκαετίες στο πανεπιστήμιο, υπηρέτησε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, αναδείχθηκε εμβληματική φυσιογνωμία του Ασκληπιείου της Επιδαύρου και βραβεύτηκε για την προσφορά του στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όμως ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής και της καριέρας του γράφτηκε στη Νάξο – όχι μόνο επιστημονικά, αλλά και ανθρώπινα.

Η πρώτη συνάντηση με τη Νάξο

Ο Λαμπρινουδάκης επισκέφθηκε για πρώτη φορά τη Νάξο το 1961, ως τελειόφοιτος φοιτητής Αρχαιολογίας, για να συμμετάσχει στην ανασκαφή στη Γρόττα, κάτω από την καθοδήγηση του Νίκου Κοντολέοντος. Οι πρώτες του επαφές με τα ναξιώτικα εδάφη, όπως αφηγείται, είχαν έναν χαρακτήρα μυθικό: έντονα καιρικά φαινόμενα, απαιτητικό ωράριο, πολλαπλές τοποθεσίες ανασκαφών – από τη Γρόττα και τα Απλώματα έως τον Γύρουλα και την Αγορά. Κι όμως, εκεί γεννήθηκε μια σχέση ζωής.

Η επιστροφή του στη Νάξο τα επόμενα χρόνια δεν περιορίστηκε στις ανασκαφές. Το 1963 γνώρισε και τη μελλοντική του σύζυγο, την Πίτσα Λογαρά από τη Νάξο, με την οποία δημιούργησε οικογένεια. Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, «το σπουδαιότερο εύρημα της Νάξου δεν ήταν αρχαιολογικό, ήταν η γυναίκα μου».

Οι ανασκαφές στα Ύρια και στον Γύρουλα: Διεθνής αναγνώριση για τη Νάξο

Το έργο του Λαμπρινουδάκη στη Νάξο υπήρξε θεμελιώδες. Με τη στήριξη του Πανεπιστημίου Αθηνών και σε συνεργασία με ντόπιους, διηύθυνε σειρά αρχαιολογικών ανασκαφών:

  • Ιερό των Υρίων: Το ιερό κοντά στην πόλη της Νάξου αποκαλύφθηκε με τη βοήθεια των ντόπιων, μέσω προφορικών μαρτυριών. Εντοπίστηκε αρχικά ένα αρχιτεκτονικό θραύσμα σε εκκλησάκι και, με στατιστική τεκμηρίωση, εντοπίστηκε ο αρχαϊκός ναός του Διονύσου, μέσα από ίχνη μιας παλιάς λαθρανασκαφής.

  • Γύρουλας στο Σαγκρί: Στην περιοχή αυτή βρέθηκε προϊστορικό ιερό, σημαντικό τόσο για την αρχιτεκτονική του όσο και για την αρχαία λατρεία που αντιπροσώπευε. Το έργο δεν ήταν απλό, όμως η μεθοδικότητα της ομάδας έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Οι δύο αυτοί χώροι –τα Ύρια και ο Γύρουλας– απέσπασαν το Α΄ Βραβείο της Europa Nostra, διεθνή διάκριση για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πρόταση για βράβευση έγινε από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, αναδεικνύοντας τη Νάξο ως φάρο αρχαιολογικής και πολιτιστικής ανάδειξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η αρχαιολογία ως αναζήτηση της αλήθειας και της συνέχειας

Ο Λαμπρινουδάκης δεν στάθηκε μόνο στις μεγάλες ανακαλύψεις. Όπως ο ίδιος λέει, οι σημαντικότερες στιγμές έρχονται όταν οι υποθέσεις επαληθεύονται. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανακάλυψη της νοτιοδυτικής γωνίας του ναού του Διονύσου στα Ύρια, εκεί όπου οι αρχαιοκάπηλοι απογοητευμένοι είχαν εγκαταλείψει «άχρηστα» για αυτούς μάρμαρα. Για τον ίδιο όμως, αυτά τα «άχρηστα» ήταν τα πολύτιμα ίχνη ενός μνημείου της αρχαιότητας.

Η μεθοδολογία του υπήρξε καινοτόμος: χρησιμοποιούσε τη λαϊκή παράδοση και τη συλλογική μνήμη ως εργαλεία αρχαιολογικής έρευνας. «Παίζαμε ντετέκτιβ», θυμάται. Έκανε ερωτήσεις στους κατοίκους, κατέγραφε μαρτυρίες, συνέκρινε δεδομένα. Και έτσι, έφτανε στα σωστά σημεία, πριν πιάσει σκαλιστήρι.

Η Νάξος ως προσωπικό και επιστημονικό πεπρωμένο

Για τον Βασίλη Λαμπρινουδάκη, η Νάξος δεν είναι μόνο τόπος ανασκαφών – είναι τόπος ζωής. Εκεί έζησε χαρές και δοκιμασίες, όπως το σοβαρό ατύχημα που υπέστη το 1999 όταν χτυπήθηκε από αυτοκίνητο λίγο πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή του καλοκαιριού. Εκεί γιόρτασε βραβεία, γνώρισε ανθρώπους, άγγιξε μάρμαρα που του «μίλησαν» για αιώνες ιστορίας. Εκεί διδάχτηκε από τη γη και τους ανθρώπους της.

Η συμβολή του στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της Νάξου είναι τεράστια. Τα ευρήματα που έφερε στο φως, οι ερμηνείες που τους έδωσε και η επιστημονική εγκυρότητα με την οποία τεκμηρίωσε τη σημασία τους αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για τις μελλοντικές γενιές αρχαιολόγων.

Ένας στοχαστής της αρχαιολογίας

Ο Λαμπρινουδάκης βλέπει την αρχαιολογία όχι μόνο ως επιστήμη, αλλά και ως τέχνη και δημόσια πολιτική. Γι’ αυτό και σήμερα ασχολείται ενεργά με τη μουσειολογική πρόταση για το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου – ένα έργο που, όπως και στη Νάξο, συνδέει τον χώρο με την κοινωνία.

Όπως ο ίδιος δηλώνει στην έντυπη έκδοση της lifo

«Το έργο που έχεις παραγάγει δεν μπορεί κανείς να σου το αφαιρέσει. Είναι τελικά αυτό που μένει, όταν όλα τα άλλα παρέλθουν».

#ΒασίληςΛαμπρινουδάκης #Νάξος #Αρχαιολογία #Γύρουλας #Υρία #ΝαόςΔιονύσου #EuropaNostra #ΝάξοςΚληρονομιά #ΑρχαιολογικάΜνημεία #ΝησιωτικήΙστορία #Σαγκρί #ΠολιτισμόςΚυκλάδων


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Σαντορίνη: Αφιέρωμα στον Δημήτρη Μητροπάνο στο «8ο Φεστιβάλ Στρογγύλη» (αφίσα)

Μια μεγάλη συναυλία-φόρος τιμής στον αξέχαστο ερμηνευτή, με τον Δημήτρη Μπάση, τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και τον Δημήτρη Μπάκουλη, τη Δευτέρα 25 Αυγούστου 2025 στις 21:00 στον Προαύλιο Χώρο του Κλειστού Γυμναστηρίου Δήμου Θήρας.

Μειώσεις φόρων για 4 εκατ. φορολογούμενους,οι αλλαγές που έρχονται στο φορολογικό σύστημα

Αυξάνεται το αφορολόγητο, μειώνονται οι συντελεστές και τα τεκμήρια – Το πακέτο μέτρων που θα εξαγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ.

Ατυχήματα με γουρούνες: Ένας καλοκαιρινός «εφιάλτης» για τα νησιά

Γιατροί περιγράφουν ότι «η μισή εφημερία είναι περιστατικά με γουρούνες» – Τουρίστες έως 25 ετών τα κύρια θύματα, με τραυματισμούς από απλά κατάγματα έως θανατηφόρες κακώσεις

Νάξος: Αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο «Ψάξε στο όνειρό μας» (αφίσα)

Το αφιέρωμα στη Νάξο δεν αποτελεί απλώς μια συναυλία, αλλά μια γιορτή μνήμης και τιμής στον καλλιτέχνη που σημάδεψε την ελληνική μουσική σκηνή

Ανανέωσε με Τσουγκαράκη ο ΑΠΑΣ Νάξου – Ανακοίνωση φιλικών αγώνων προετοιμασίας

Ο έμπειρος σέντερ συνεχίζει στη Νάξο, ενώ η ομάδα ανακοίνωσε το πρόγραμμα φιλικών για τον Σεπτέμβριο ενόψει της σεζόν 2025-26 στη National League 1.

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν τα «Κακλαμανάκεια 2025» στην Αμοργό

Ο ΑΝΠΟ Αμοργού και ο Δήμος Αμοργού τίμησαν την Ολυμπιονίκη Ειρήνη Νίνου στην τελετή λήξης του θεσμού προς τιμήν του Νίκου Κακλαμανάκη.

Μύκονος: Τραγωδία σε ξενοδοχείο του Ορνού – Νεκρός 25χρονος σε ιδιωτική πισίνα δωματίου

Δύο νεαροί Βραζιλιάνοι βρέθηκαν αναίσθητοι σε πισίνα ξενοδοχείου – Ο ένας διασώθηκε, ο άλλος ανασύρθηκε νεκρός. Στο δωμάτιο βρέθηκαν σύριγγα και σακουλάκια με λευκή σκόνη.

Έφυγε από τη ζωή ο δημοσιογράφος και πολιτικός Δημήτρης Κωνσταντάρας σε ηλικία 79 ετών

Γιος του αξέχαστου ηθοποιού Λάμπρου Κωνσταντάρα, υπηρέτησε τη δημοσιογραφία, την πολιτική και τον πολιτισμό

Αμοργός: Η «Γιορτή του Παστελιού» επιστρέφει στη Λόζα Χώρας

ην Κυριακή 24 Αυγούστου 2025 στις 20:00, ο Σύλλογος «Σημωνίδης» μας καλεί σε μια γιορτή γεύσεων, μουσικής και παράδοσης με παστέλι, ψημένη ρακή, χορό και τραγούδι ως το πρωί.

Νάξος: Νέα προγραμματισμένη διακοπή ρεύματος τη Δευτέρα 25 Αυγούστου

Από τις 05:00 έως τις 07:00 το πρωί – Δεύτερη συνεχόμενη ημέρα με διακοπές ηλεκτροδότησης στο νησί

Εκτακτο: Δυστύχημα με έναν νεκρό στη πόλη της Νάξου

Νάξος και δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν σοβαρά τραυματία στη πόλη της Νάξου -τι συνέβη;

Τραγωδία στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο

Θλίψη στη Νάξο: 20χρονος νεκρός και 17χρονος σοβαρά τραυματίας σε τροχαίο τα ξημερώματα της Τρίτης. Η ανακοίνωση της Αστυνομίας.

Εκτακτο: Ατύχημα στον επαρχιακό δρόμο προς το αεροδρόμιο, τι συνέβη

Λίγο πριν τις 8 το βράδυ σημειώθηκε ατύχημα στον δρόμο Χώρας - Αεροδρομίου, τι συνέβη

Νάξος: Συμμορία διαρρηκτών με λεία άνω των 120.000 ευρώ – Συνελήφθη 33χρονος

Αστυνομικοί του Α.Τ. Νάξου και Μικρών Κυκλάδων εξάρθρωσαν κύκλωμα που «χτυπούσε» σπίτια και τουριστικά καταλύματα – Δώδεκα οι εξιχνιασμένες κλοπές.

Νάξος: Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε ηλικιωμένος από τη θάλασσα

Χθες το απόγευμα σε περιοχή της Ανατολικής Νάξου ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του ηλικιωμένος ενώ είχε πάει για ψάρεμα

Εσπερινό ΓΕ.Λ. Νάξου: Θλίψη για τον άδικο χαμό του μαθητή Χύκα Μικέλ

H σχολική κοινότητα αποχαιρετά τον 20χρονο μαθητή με λόγια αγάπης και συγκίνησης – Συλλυπητήρια στην οικογένεια και ευχές ανάρρωσης στον τραυματισμένο φίλο του.

Νάξος – “Σώστε τις παραλίες”: Μετά από μισό αιώνα κατεδαφίζεται το αυθαίρετο ξενοδοχείο στο Αλυκό Νάξου

Ένα εμβληματικό έργο αποκατάστασης ξεκινά: η φύση παίρνει πίσω τον χώρο που της ανήκει

Διάψευση από τον Δήμο Κέας για φημολογούμενα κρούσματα γαστρεντερίτιδας

«Ανυπόστατες οι αναφορές για εκατοντάδες περιστατικά και θάνατο – Σταθερά μειούμενα τα κρούσματα μετά τον Δεκαπενταύγουστο»

Συνεδριάζει (19/08) η Δημοτική Επιτροπή Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, επίκεντρο το νέο λιμάνι στη Σχοινούσα

Στις 12:00 το μεσημέρι της Τρίτης (19/08) στο Δημοτικό Κατάστημα, με 13 θέματα στην ημερήσια διάταξη - Ποια είναι

Γερασμένα και ανεπαρκή τα λιμάνια των νησιών, SOS από τους πλοιάρχους, στο επίκεντρο το λιμάνι της Νάξου

Κατασκευασμένα πριν από 40-50 χρόνια, τα περισσότερα λιμάνια αδυνατούν να καλύψουν τις σημερινές τουριστικές ανάγκες – Σοβαρά προβλήματα σε Νάξο, Πάρο, Τήνο, Λέρο και Σαντορίνη.