Κυριακή, 3 Αυγούστου, 2025
ΑρχικήΑιγαίοΒασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος που έκανε τη Νάξο παγκόσμιο υπόδειγμα ανάδειξης της...

Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ο αρχαιολόγος που έκανε τη Νάξο παγκόσμιο υπόδειγμα ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς

|

Γεννημένος στη Χίο το 1939, με σπουδές Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης είναι ένας από τους πιο φωτεινούς ανθρώπους της ελληνικής αρχαιολογίας. Δίδαξε επί δεκαετίες στο πανεπιστήμιο, υπηρέτησε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, αναδείχθηκε εμβληματική φυσιογνωμία του Ασκληπιείου της Επιδαύρου και βραβεύτηκε για την προσφορά του στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όμως ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής και της καριέρας του γράφτηκε στη Νάξο – όχι μόνο επιστημονικά, αλλά και ανθρώπινα.

Η πρώτη συνάντηση με τη Νάξο

Ο Λαμπρινουδάκης επισκέφθηκε για πρώτη φορά τη Νάξο το 1961, ως τελειόφοιτος φοιτητής Αρχαιολογίας, για να συμμετάσχει στην ανασκαφή στη Γρόττα, κάτω από την καθοδήγηση του Νίκου Κοντολέοντος. Οι πρώτες του επαφές με τα ναξιώτικα εδάφη, όπως αφηγείται, είχαν έναν χαρακτήρα μυθικό: έντονα καιρικά φαινόμενα, απαιτητικό ωράριο, πολλαπλές τοποθεσίες ανασκαφών – από τη Γρόττα και τα Απλώματα έως τον Γύρουλα και την Αγορά. Κι όμως, εκεί γεννήθηκε μια σχέση ζωής.

Η επιστροφή του στη Νάξο τα επόμενα χρόνια δεν περιορίστηκε στις ανασκαφές. Το 1963 γνώρισε και τη μελλοντική του σύζυγο, την Πίτσα Λογαρά από τη Νάξο, με την οποία δημιούργησε οικογένεια. Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, «το σπουδαιότερο εύρημα της Νάξου δεν ήταν αρχαιολογικό, ήταν η γυναίκα μου».

Οι ανασκαφές στα Ύρια και στον Γύρουλα: Διεθνής αναγνώριση για τη Νάξο

Το έργο του Λαμπρινουδάκη στη Νάξο υπήρξε θεμελιώδες. Με τη στήριξη του Πανεπιστημίου Αθηνών και σε συνεργασία με ντόπιους, διηύθυνε σειρά αρχαιολογικών ανασκαφών:

  • Ιερό των Υρίων: Το ιερό κοντά στην πόλη της Νάξου αποκαλύφθηκε με τη βοήθεια των ντόπιων, μέσω προφορικών μαρτυριών. Εντοπίστηκε αρχικά ένα αρχιτεκτονικό θραύσμα σε εκκλησάκι και, με στατιστική τεκμηρίωση, εντοπίστηκε ο αρχαϊκός ναός του Διονύσου, μέσα από ίχνη μιας παλιάς λαθρανασκαφής.

  • Γύρουλας στο Σαγκρί: Στην περιοχή αυτή βρέθηκε προϊστορικό ιερό, σημαντικό τόσο για την αρχιτεκτονική του όσο και για την αρχαία λατρεία που αντιπροσώπευε. Το έργο δεν ήταν απλό, όμως η μεθοδικότητα της ομάδας έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Οι δύο αυτοί χώροι –τα Ύρια και ο Γύρουλας– απέσπασαν το Α΄ Βραβείο της Europa Nostra, διεθνή διάκριση για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πρόταση για βράβευση έγινε από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, αναδεικνύοντας τη Νάξο ως φάρο αρχαιολογικής και πολιτιστικής ανάδειξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η αρχαιολογία ως αναζήτηση της αλήθειας και της συνέχειας

Ο Λαμπρινουδάκης δεν στάθηκε μόνο στις μεγάλες ανακαλύψεις. Όπως ο ίδιος λέει, οι σημαντικότερες στιγμές έρχονται όταν οι υποθέσεις επαληθεύονται. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανακάλυψη της νοτιοδυτικής γωνίας του ναού του Διονύσου στα Ύρια, εκεί όπου οι αρχαιοκάπηλοι απογοητευμένοι είχαν εγκαταλείψει «άχρηστα» για αυτούς μάρμαρα. Για τον ίδιο όμως, αυτά τα «άχρηστα» ήταν τα πολύτιμα ίχνη ενός μνημείου της αρχαιότητας.

Η μεθοδολογία του υπήρξε καινοτόμος: χρησιμοποιούσε τη λαϊκή παράδοση και τη συλλογική μνήμη ως εργαλεία αρχαιολογικής έρευνας. «Παίζαμε ντετέκτιβ», θυμάται. Έκανε ερωτήσεις στους κατοίκους, κατέγραφε μαρτυρίες, συνέκρινε δεδομένα. Και έτσι, έφτανε στα σωστά σημεία, πριν πιάσει σκαλιστήρι.

Η Νάξος ως προσωπικό και επιστημονικό πεπρωμένο

Για τον Βασίλη Λαμπρινουδάκη, η Νάξος δεν είναι μόνο τόπος ανασκαφών – είναι τόπος ζωής. Εκεί έζησε χαρές και δοκιμασίες, όπως το σοβαρό ατύχημα που υπέστη το 1999 όταν χτυπήθηκε από αυτοκίνητο λίγο πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή του καλοκαιριού. Εκεί γιόρτασε βραβεία, γνώρισε ανθρώπους, άγγιξε μάρμαρα που του «μίλησαν» για αιώνες ιστορίας. Εκεί διδάχτηκε από τη γη και τους ανθρώπους της.

Η συμβολή του στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της Νάξου είναι τεράστια. Τα ευρήματα που έφερε στο φως, οι ερμηνείες που τους έδωσε και η επιστημονική εγκυρότητα με την οποία τεκμηρίωσε τη σημασία τους αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για τις μελλοντικές γενιές αρχαιολόγων.

Ένας στοχαστής της αρχαιολογίας

Ο Λαμπρινουδάκης βλέπει την αρχαιολογία όχι μόνο ως επιστήμη, αλλά και ως τέχνη και δημόσια πολιτική. Γι’ αυτό και σήμερα ασχολείται ενεργά με τη μουσειολογική πρόταση για το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου – ένα έργο που, όπως και στη Νάξο, συνδέει τον χώρο με την κοινωνία.

Όπως ο ίδιος δηλώνει στην έντυπη έκδοση της lifo

«Το έργο που έχεις παραγάγει δεν μπορεί κανείς να σου το αφαιρέσει. Είναι τελικά αυτό που μένει, όταν όλα τα άλλα παρέλθουν».

#ΒασίληςΛαμπρινουδάκης #Νάξος #Αρχαιολογία #Γύρουλας #Υρία #ΝαόςΔιονύσου #EuropaNostra #ΝάξοςΚληρονομιά #ΑρχαιολογικάΜνημεία #ΝησιωτικήΙστορία #Σαγκρί #ΠολιτισμόςΚυκλάδων


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Καπετάν Μήτσος Σκοπελίτης: Ο θρύλος των Μικρών Κυκλάδων που ένωνε θάλασσες και καρδιές

Μια ζωή με τα χέρια στο τιμόνι και την ψυχή του δοσμένη στα νησιά – Ο άνθρωπος που δεν φοβήθηκε ποτέ τη φουρτούνα και έγινε σύμβολο αγάπης και προσφοράς για τους νησιώτες

Το ζητήσατε… το επαναλαμβάνουν – Εργαστήριο καλαθοπλεκτικής στο Βιομηχανικό Μουσείο Τομάτας «Δ. Νομικός» (video)

Μετά τη μεγάλη συμμετοχή του Ιουλίου, το εργαστήριο καλαθοπλεκτικής διοργανώνεται ξανά στις 9 & 10 Αυγούστου 2025, προσκαλώντας μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν από κοντά μια παραδοσιακή τέχνη της Σαντορίνης

«Δεν μεγαλώσαμε παίζοντας»: Μνήμες από τις στοές της Σερίφου

Παιδιά που μπήκαν στις «στοές του θανάτου» για να ζήσουν. Μεταλλωρύχοι που διεκδίκησαν αξιοπρέπεια με αίμα. Μαρτυρίες που δεν πρέπει να χαθούν. Η Αλεξάνδρα Χριστακάκη και ο Νίκος Μπελαβίλας ζωντανεύουν την ιστορία της Σερίφου

«Χορεύουμε συρτό στην παραλία…» – Η Νάξος γίνεται μια χορευτική αλυσίδα!

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων καλεί κατοίκους και επισκέπτες να ενώσουν τα βήματά τους στον παραδοσιακό Συρτό, τη Δευτέρα 4 Αυγούστου

Κλαυδία και Oge: Ρομαντική βόλτα στα σοκάκια της Νάξου (foto instagram)

Το αγαπημένο ζευγάρι της ελληνικής showbiz απολαμβάνει καλοκαιρινές διακοπές στο κυκλαδονήσι – Πιασμένοι χέρι-χέρι στη βραδινή τους βόλτα

“HELLENIC HIGHSPEED” – Αμοργός: Τι αναφέρει η ανακοίνωση του Λιμενικού, πότε σταματάει για αντικατάσταση καταπέλτη

Το ταχύπλοο συνεχίζει κανονικά τα δρομολόγιά του έως τις 5 Αυγούστου – Πώς εξελίχθηκε το περιστατικό και πότε προγραμματίζονται οι εργασίες αποκατάστασης

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Θα διεκδικήσω τρίτη θητεία – Δεν κάνω πίσω στην αυτοδυναμία»

Ο Πρωθυπουργός μιλά εφ’ όλης της ύλης στο «Πρώτο ΘΕΜΑ» για την πολιτική, την οικονομία, τα σκάνδαλα, αλλά και την προσωπική του ζωή.

Symi On The Rocks: Το σπιτάκι του ψαρά που έγινε viral φαντασίωση του ελληνικού καλοκαιριού

Ένα λευκό σπίτι πάνω στα βράχια στη Σύμη έγινε παγκόσμια φαντασίωση – από τους influencers του Instagram μέχρι τους ρομαντικούς ταξιδιώτες που αναζητούν γαλήνη.

Η λαβή Χάιμλιχ μπορεί να σώσει μια ζωή – Δες πώς (video)

Μέλη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού εκπαιδεύουν το κοινό στη σωστή εφαρμογή της λαβής Χάιμλιχ – Μαθήματα και οδηγίες διαθέσιμα στο www.samarites.gr

Attica Group: Εκπτώσεις για τους νέους φοιτητές – Ταξίδια με έκπτωση έως 50% για την πρώτη μετακίνηση

Μέχρι 31 Οκτωβρίου 2025, ο Όμιλος Attica στηρίζει τους επιτυχόντες των Πανελλαδικών με σημαντικές εκπτώσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια – Ισχύει και για τους συνοδούς τους.

«Γκαζιά στο χωριό, προσγείωση στον στύλο – Ένα ακόμα crash test στους δρόμους της Νάξου»

Όταν η τουριστική ταχύτητα συναντά την επαρχιακή… στενότητα: Τροχαίο έξω από το Γαλανάδο υπενθυμίζει τι σημαίνει "δρόμοι made in 1965".

Ο Tom Hanks στη Νάξο: Στιγμές απλότητας, χαμόγελα και μια σέλφι στην Απείρανθο

Ο χολιγουντιανός σταρ επισκέφθηκε τη Νάξο την Τετάρτη 30 Ιουλίου, ανακαλύπτοντας τη μαγεία του Σαγκρίου και της Απειράνθου – Ένα γεύμα, μια σέλφι και πολλές όμορφες αναμνήσεις

Νάξος: Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων βάζει “όρια” στην Πορτάρα, τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων βάζει “όρια” στην Πορτάρα – Τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση - Όταν ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, η προστασία γίνεται μονόδρομος

Κυκλάδες: Γυρίζουν την πλάτη στα «χρυσά» νησιά, “χαμένη” και η Αμοργός, σταθερή η Νάξος

Υψηλές τιμές και οικονομική πίεση στρέφουν Έλληνες και ξένους σε εναλλακτικούς, οικονομικότερους προορισμούς

Hellenic Highspeed: Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Από το απόγευμα του Σαββάτου παραμένει ακινητοποιημένο το πλοίο – Επιχείρηση ανάσυρσης του καταπέλτη με εκσκαφέα στα Κατάπολα

Hellenic Seaways: Το “HIGHSPEED 4” αντικαθιστά το “HELLENIC HIGHSPEED”, ποιος ο λόγος;

Αλλαγή πλοίου στη γραμμή Πειραιάς – Κυκλάδες – Κατάπολα – Επιστροφή, σύμφωνα με ανακοίνωση της Hellenic Seaways

Τρεις Καπετάνιοι, μία θάλασσα, μία φωτογραφία από τα Κουφονήσια που λέει όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ

Μια ξεχωριστή στιγμή στα Κουφονήσια με φόντο το Αιγαίο και την αθόρυβη καθημερινή ηρωικότητα τριών αυθεντικών ναυτικών, που έγιναν συνώνυμα με την ασφάλεια, τη συνέχεια και το φιλότιμο στα νησιά μας.

Η Κέα λέει «όχι» στην τουριστική υπερβολή, το νησί αντέχει μέχρι 1.000 ακόμη κλίνες

Ο Δήμος Κέας ζητά επίσημη απαγόρευση για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα – Στο τραπέζι το ζήτημα της φέρουσας ικανότητας και της ταυτότητας του νησιού

Πανελλαδικές 2025: «Πνοή» επιτυχίας για τους μαθητές της Νάξου

Μαθητές και μαθήτριες του φροντιστηρίου «ΠΝΟΗ» στη Νάξο διακρίνονται στις Πανελλαδικές εξετάσεις – Πού πέρασαν και τι βαθμούς συγκέντρωσαν

Αυτοδιοικητικές εκλογές: Καταργείται ο δεύτερος γύρος, εκλογές τον Νοέμβριο, Νέο όριο το 42% για εκλογή Δημάρχου

Η κυβέρνηση φέρνει ριζικές αλλαγές στον εκλογικό νόμο για δήμους και περιφέρειες – Τέλος ο δεύτερος γύρος, λιγότεροι υποψήφιοι και αλλαγές στη σταυροδοσία.