Με σκοπό την ψηφιακή ανάδειξη του πλούσιου όσο και ανεκτίμητου πολιτιστικού αποθέματος των νησιών του Νοτίου Αιγαίου με τη χρήση καινοτόμων εργαλείων και εφαρμογών, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος υπέγραψε τις αποφάσεις ένταξης δύο έργων (Πράξεων) συνολικού προϋπολογισμού 1,4 εκατ. ευρώ, στο Πρόγραμμα Νότιο Αιγαίο 2021 – 2027, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Ειδικότερα πρόκειται για τα παρακάτω έργα:
«Ολοκληρωμένη ψηφιακή διαχείριση και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου / ΠΕ Δωδεκανήσου»
Η πράξη αφορά στην καινοτόμο προβολή των κινητών μνημείων της Περιφερειακής Ενότητας Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου μέσω της καταγραφής και τεκμηρίωσης εγγραφών 40.000 κινητών μνημείων, επιλεγμένων συλλογών εμβληματικών Αρχαιολογικών Μουσείων της Π.Ε. Δωδεκανήσου, για πολλά από τα οποία δεν έχει υπάρξει έως σήμερα τεκμηρίωση ούτε φωτογραφικό υλικό. Στόχος της εν λόγω πράξης είναι, αξιοποιώντας τα οφέλη που παρέχονται από την ψηφιοποίηση, να προβληθεί με τρόπο έγκυρο, σύγχρονο και ολιστικό η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των 40.000 κινητών μνημείων, τα οποία εκτίθενται ή/και φυλάσσονται σε εμβληματικά Αρχαιολογικά Μουσεία του ΥΠ.ΠΟ. της Π.Ε. Δωδεκανήσου. Ορισμένα από αυτά είναι λίγο γνωστά ή/και άγνωστα στο ευρύ κοινό και θα αποτελέσουν τμήμα του ενιαίου ψηφιακού αποθέματος των κινητών μνημείων του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, εμπλουτίζοντας το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα των Ψηφιακών Συλλογών Κινητών Μνημείων (ΟΠΣ ΚΜ), που συνιστά το πλέον έγκυρο, σύγχρονο και καινοτόμο εργαλείο ολοκληρωμένης ψηφιακής διαχείρισης και ανάδειξης των κινητών μνημείων της χώρας με στόχο τη βέλτιστη και σφαιρική προβολή και διάχυση του πολιτιστικού αποθέματος.
Ο προϋπολογισμός και η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη του έργου ανέρχονται σε 1.000.000,00 ευρώ.
Ως ημερομηνία έναρξης της Πράξης ορίζεται η 10/01/2025 και λήξης η 30/06/2028.
Δικαιούχος του έργου είναι η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων.
«Δυσπρόσιτα μνημεία Κυκλάδων – Ψηφιακή τεκμηρίωση και προβολή»
Αντικείμενο της πράξης αποτελεί η ψηφιακή αποτύπωση και προβολή μνημείων και αρχαιολογικών χώρων των Κυκλάδων, τα οποία έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την αδυναμία ή τη μεγάλη δυσχέρεια φυσικής πρόσβασης από τον επισκέπτη. Επιλέγονται δυσπρόσιτοι χώροι και μνημεία σε δύο νησιά: στην Πάρο τα αρχαία υπόγεια λατομεία μαρμάρου στο Μαράθι (κυρίως από τον 5ο αι. π.Χ.) και στη Φολέγανδρο η αρχαία πόλη και η γεμάτη επιγραφές Χρυσοσπηλιά (κυρίως 4ος αι. π.Χ.) εντός του κρημνώδους φυσικού τους αναγλύφου.
Οι χώροι θα αποτυπωθούν σε τρισδιάστατα μοντέλα υψηλής ανάλυσης με τριπλό στόχο: α) την άρτια και με σύγχρονα μέσα τεκμηρίωση των μνημείων για τον εμπλουτισμό των δεδομένων του πολιτιστικού αποθέματος, β) την ευχερέστερη και ταχύτερη μελέτη τους για την πληρέστερη κατανόησή τους και τη συνακόλουθη παιδευτική διάχυση της γνώσης και γ) την προβολή τους με ποικίλες σύγχρονες μεθόδους (διαδραστική περιήγηση, τρισδιάστατη εικονική αναπαράσταση, διαδικτυακός τόπος, ψηφιακή εφαρμογή, ενημερωτικά βίντεο, οθόνες αφής) απευθυνόμενες τόσο σε κατά χώραν φυσικούς επισκέπτες του Αρχαιολογικού Μουσείου Πάρου και κατάλληλα διαμορφωμένου χώρου στη Χώρα Φολεγάνδρου όσο και σε απομακρυσμένους επισκέπτες μέσω διαδικτυακών δυνατοτήτων.
Αναλυτικότερα, παράγονται τρισδιάστατα μοντέλα των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων στη σημερινή τους κατάσταση και σε ενδεικτική αναπαράσταση του παρελθόντος, στα οποία θα μπορούν να περιηγούνται ψηφιακά και διαδραστικά οι επισκέπτες των νησιών με χρήση ειδικού εξοπλισμού VR περιήγησης που θα εγκατασταθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου και σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο στη Χώρα Φολεγάνδρου. Επιπλέον, παράγονται βίντεο ενημερωτικά για τους χώρους και βίντεο για τη διαδικασία υλοποίησης (“making of”). Για την προβολή των δυσπρόσιτων μνημείων δημιουργείται ειδική ιστοσελίδα και εφαρμογή, όπου παρέχεται το ποικίλο πολυμεσικό περιεχόμενο που παράγεται από την Πράξη (ενημερωτικά κείμενα, εικόνες, βίντεο, μοντέλα περιήγησης). Η προβολή των εν πολλοίς άγνωστων και απομακρυσμένων μνημείων αναμένεται να συντελέσει στην πρόκληση ενδιαφέροντος του κοινού, την αύξηση της επισκεψιμότητας των περιοχών και της αναγνωρισιμότητάς τους. Τα επιλεγμένα δυσπρόσιτα μνημεία των Κυκλάδων καθίστανται ψηφιακώς επισκέψιμα εκπληρώνοντας πολυετή αιτήματα των τοπικών κοινωνιών, αναδεικνύοντας τη μοναδική πολιτισμική ταυτότητα και τον φυσικό πλούτο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και δη των Κυκλάδων και τονώνοντας δράσεις τουρισμού εμπειρίας.
Ο προϋπολογισμός και η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη του έργου ανέρχονται σε 400.000,00 ευρώ.
Ως ημερομηνία έναρξης της Πράξης ορίζεται η 02/01/2025 και λήξης η 31/12/2027.
Δικαιούχος του έργου είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (Αθήνα).
Ο Περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος δήλωσε σχετικά με την ένταξη των δύο Πράξεων:
“Η συνεργασία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με το Υπουργείο Πολιτισμού είναι μια συνεργασία υγιής που αποδίδει αποτελέσματα στα νησιά μας. Στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και την προσήλωση στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Δεκάδες εργοτάξια σε όλα τα νησιά μας, είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας αυτής της μοναδικής δουλειάς που γίνεται. Η συνεργασία αυτή συνεχίζεται με την χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού, μέσα από τους ευρωπαϊκούς πόρους της Περιφέρειάς μας, με το ποσό των 1,4 εκ. Ευρώ για την Ψηφιακή Ανάδειξη του Πολιτιστικού Αποθέματος των νησιών μας. Πάνω απο 40.000 μνημεία και εκθέματα, θα αποκτήσουν ζωή και παρουσία και στον ψηφιακό κόσμο. Χωρίς δεύτερες σκέψεις ή εγωισμούς, υπάρχουν έργα της Περιφέρειας που χρηματοδοτούνται από πόρους του Υπουργείου Πολιτισμού και έργα του Υπουργείου Πολιτισμού που χρηματοδοτούνται από πόρους της Περιφέρειάς μας. Γιατί, έτσι δεν χάνουν τα νησιά μας και τα μνημεία μας καμία ευκαιρία. Γιατί, ο Πολιτισμός ενώνει”
