Τετάρτη, Ιανουάριος 22, 2025
ΑρχικήΑιγαίοΝότιο Αιγαίο: Κίνδυνος μετατροπής των μικρών νησιών σε ... πάρκα τουρισμού

Νότιο Αιγαίο: Κίνδυνος μετατροπής των μικρών νησιών σε … πάρκα τουρισμού

|

Business as usual χαρακτηρίζει η επιστημονική κοινότητα το νέο χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό, το οποίο έχει παρουσιάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας χτυπώντας ηχηρό καμπανάκι για την τύχη των μικρών νησιών που κινδυνεύουν να μετατραπούν σε Μύκονο ή Σαντορίνη χάνοντας τελικώς την ταυτότητά τους με ορατό τον κίνδυνο να μετατραπούν σε μεγάλα πάρκα τουρισμού.

Η αλλαγή των χρήσεων γης, η υπερδόμηση και ο υπερτουρισμός προβάλλουν ως οι μεγαλύτερες απειλές με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός σε αυτούς τους τόπους δεν μπορεί να γίνει με ενιαίους κανόνες, αλλά πρέπει να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητές τους. Παράλληλα ακόμα και καθηγητές Οικονομικών μιλούν για την απόλυτη εξάρτηση της Ελλάδας από τον τουρισμό τονίζοντας ότι είναι μια δραστηριότητα χαμηλής παραγωγικότητας.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα, πάντως, στα νησιά δεν ήταν αιφνιδιαστική. Αντίθετα η πολιτεία είχε προειδοποιηθεί εγκαίρως γι΄αυτήν. Ακόμα και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο πληροφορούσε ήδη από τη δεκαετία του ΄90 γι΄αυτό που ερχόταν, έχει παραβιαστεί κατάφωρα. Αυτό επεσήμανε η πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας και Αντιπρόεδρος του ΣτΕ ε.τ. Μαρία Καραμανώφ ανοίγοντας τις εργασίες επιστημονικής ημερίδας για τον σχεδιασμό στα μικρά νησιά τονίζοντας ότι η πορεία ορισμένων εξ αυτών ήταν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου.

«Το γνωρίζαμε αλλά δεν κάναμε τίποτα γι΄ αυτό. Υπήρχε η νομολογία του ΣτΕ, η οποία πυροδότησε αντιδράσεις στο περιβαλλοντικό κίνημα της εποχής, αλλά έκτοτε καταστρατηγήθηκε και διαστρεβλώθηκε». Οπως επεσήμανε, η Μύκονος ήδη από το ΄96 είχε κριθεί κορεσμένη από πλευράς τουριστικής ανάπτυξης: «Ολα αυτά έχουν κατάφωρα και προκλητικά παραβιαστεί», ανέφερε προσθέτοντας ότι είναι τεράστιες οι διαχρονικές ευθύνες της πολιτείας, η οποία ακόμα και σήμερα επιλέγει να τις απεμπολήσει και να τις μεταθέσει αλλού «όχι μόνο θεσμικά με τα νομοθετήματα αλλά και με τις λάθος αξίες που προωθεί δίνοντας τον τόνο και το μήνυμα στους πολίτες για το πώς θα πρέπει να μεταχειρίζονται τα ελληνικά νησιά. Κι αυτό είναι ασυγχώρητο όταν ξέραμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια τι πρέπει να γίνει».

Σύμφωνα με την ίδια, μοναδική λύση είναι η ήπια ανάπτυξη και ο έλεγχος των εισροών: «Τα νησιά δεν είναι μουσεία για να τα βάλουμε στη γυάλα, αλλά ούτε και σκηνικό για τις διακοπές ολόκληρου του πλανήτη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Προσέθεσε ότι οι επιλογές των πολιτικών σε έργα, όπως είναι π.χ. τα λιμενικά δε θα πρέπει να γίνονται με βάση τη ζήτηση, αλλά με βάση τη φέρουσα ικανότητα ενός νησιού, ενώ τόνισε ότι οι επεκτάσεις των οικισμών θα πρέπει να ακολουθούν τη δημογραφική εξέλιξη και όχι να υπαγορεύονται από άλλα κριτήρια.

Ωστόσο τόνισε ότι «ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει το θέμα η πρόσφατη νομοθεσία είναι εντελώς αδόκιμος επιστημονικά, συγχέει παραμέτρους και καταλήγει να θεωρεί τη φέρουσα ικανότητα μια πολιτική απόφαση του υπουργού».

Απόλυτη εξάρτηση από τον τουρισμό

Την ίδια στιγμή το γεγονός ότι ο τουρισμός θεωρείται η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, δημιουργεί μια επικίνδυνη εξάρτηση, όπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι. Η απασχόληση στον τουρισμό ως ποσοστό της συνολικής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα που φτάνει το 25%, είναι υπερδιπλάσια συγκριτικά με άλλες χώρες με ισχυρό τουρισμό, όπως η Ισπανία, η Ιταλία ή η Γαλλία, σύμφωνα με τα στοιχεια που παρουσίασε, ο Δημήτρης Βαγιανός, καθηγητής στο London School of Economics. Το γεγονός αυτό – όπως είπε – καθοδηγεί τη χώρα μας σε μια εξάρτηση από τον τουρισμό με προβληματικά σημεία τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική σκοπιά: «Η τουριστική ανάπτυξη “επιδοτείται” με διάφορους τρόπους από τη χαλαρότητα της νομοθεσίας για παράδειγμα στη δόμηση σε παρακτιες περιοχές που διευκολύνεται όλο και περισσότερο, από την ανυπαρξία πλαισίου προστασίας για τις περιοχές Natura, από τους χαλαρούς και παραμελημένους μηχανισμούς συμμόρφωσης. Η “κατανάλωση” περιβαλλοντικών πόρων πρέπει να φορολογείται και όχι να επιδοτείται», εξήγησε.

Όμως και από την οικονομική οπτική, η «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού, έχει σοβαρά μεονεκτήματα, καθώς σύμφωνα με τον κ. Βαγιανό, ο τουριστικός κλαδος έχει χαμηλή παραγωγικότητα, χαμηλή μέση εξειδίκευση εργαζομένων και μεγάλη εποχικότητα: «Με την έμφαση στον τουρισμό διαιωνίζεται και διογκώνεται ένα οικονομικό μοντέλο χαμηλής παραγωγικότητας», κατέληξε.

Όμως η δική του ερμηνεία στην έννοια της φέρουσας ικανότητας ενός τόπου έδωσε και ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και εμπειρογνώμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, Γιάννης Σπιλάνης σημειώνοντας ότι δεν είναι σωστό ο σχεδιασμός να ακολουθεί αυτή τη λογική αφού «πρόκειται για το άκρο, το όριο μιας περιοχής. Μετά απ΄αυτό το σημείο είναι ο γκρεμός. Για να επιτευχθεί η πραγματική βιωσιμότητα θα πρέπει να έχουμε σταματήσει πριν», τόνισε.

Ξεκαθάρισε ότι οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν δεν ήταν λάθη, αλλά σκόπιμες επιλογές προσθέτοντας πως ακόμα και σήμερα δε λαμβάνονται μέτρα. Υπενθύμισε ότι τον Σεπτέμβριο η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ζήτησε από τους κατά τόπους εισαγγελείς να ερευνήσουν ζητήματα σπατάλης και κακής χρήσης νερού, χωρίς να έχει γίνει κάτι μέχρι τώρα: «Οπως δεν έχει γίνει τίποτα για να κλείσουν οι πισίνες. Ταυτόχρονα η συνεχιζόμενη εκτός σχεδίου δόμηση αυξάνει σημαντικά το κόστος λειτουργίας των δήμων, οι οποίοι πρέπει να υποστηρίξουν τις κατασκευές με δίκτυα». Αναφέρθηκε επίσης στις αφαλατώσεις και τις γεωτρήσεις σε εκατοντάδες μέτρα προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αυξημένες ανάγκες, τονίζοντας ότι «εμείς θα βρούμε νερό στα 300 μ. αλλά οι ρίζες των δέντρων όχι».

Διευκρίνισε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αλλαγή χρήσεων γης δεδομένου ότι δεν είναι αναστρέψιμη: «Το νέο χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό είναι business as usual. Συνεχίζει την αύξηση προσφοράς κλινών με ανεπαίσθητους περιορισμούς. Οριακα εμποδίζονται λίγοι, ενώ ξεφυτρώνουν στρατηγικές επενδύσεις».

Ο σχεδιασμός στα νησιά, όπως εξήγησαν ο χωροτάκτης – πολεοδόμος Στρατής Μπαμπαλίκης και η αρχιτέκτονας Λήδα Ντρίβα, είναι κρίσιμος παράγοντας και στις απαραίτητες ρυθμίσεις θα πρέπει να συμπεριληφθούν:

# Η μείωση της εκτός σχεδίου δόμησης σε σημείο πιο συμβατό για το τοπίο και τις περιορισμένες εκτάσεις των μικρών νησιών.

# Η διατήρηση των μονοπατιών και των πεζοπορικών διαδρομών.

# Η απαγόρευση της δόμησης στην ακτογραμμή.

# Ο περιορισμός των υπόσκαφων κτιρίων.

# Η απαγόρευση των πισινών.

# Η διατήρησητων ελιών, τελμάτων και υδροβοτόπων.

# Η προστασια των λιθόστρωτωνκαλντεριμιών, ξερολιθιών και θημωνιών.

# Η προστασία της τοπικής βλάστησης, της βιοποικιλότητας και των αιωνόβιων δέντρων.

# Η επανάχρηση των παλαιών κτισμάτων.

# Η προστασία των περιοχών Natura.

# Θυσία και η υποτιμημένη γεωργική γη των νησιών

Στον βωμό της τουριστικής ανάπτυξης της νησιωτικής χώρας θυσιάστηκε πολλές φορές και γεωργική γη, παράγοντας ο οποίος έχει συζητηθεί λιγότερο τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τους καθηγητές του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιωργο Βλάχο και Βαγγέλη Παυλή, στα κριτήρια χαρακτηρισμού της γης υψηλής παραγωγικότητας είχαν αρχικώς συμπεριληφθεί και έννοιες όπως η νησιωτικότητα και οι φυσικές ενότητες. Ωστόσο ακολούθησαν πολλές εξαιρέσεις με αποτέλεσμα οποιαδήποτε διευκρίνηση ή εξειδίκευση να αφορά στο τέλος αποκλειστικά την παραγωγικότητα, η οποία είναι και η μοναδική που προστατεύεται.

Οι ομιλητές επεσήμαναν ότι ακόμα και για καλλιέργειες που εγκρίνονται γενναιόδωρες επιδοτήσεις, αυτές σπανίως μπορούν να ανταγωνιστούν τον τουρισμό και τα έσοδά του: «Δίνονται ενισχύσεις για τη μαστίχα στη Χίο, τις ελιές, τα αμπέλια, τα δαμάσκηνα, το ντοματάκι της Σαντορίνης, την αγκινάρα της Τήνου, κλπ, αλλά και κίνητρα για το τοπίο, όπως τον αμπελώνα της Θήρας. Ομως όσο γενναιόδωρα κι αν είναι τα κίνητρα, δύσκολα είναι ανταγωνιστικά στον τουρισμό και δεδομένου ότι οι πόροι είναι συγκεκριμένοι, θα πρέπει η Πολιτεία να σκεφτεί πέραν της παροχής κινήτρων και μέτρα ρυθμιστικού χαρακτήρα, μέτρα επιβολής», ανέφερε ο κ. Βλάχος.

Για όσους ακόμα αμφισβητούν τη γενετική βιοποικιλότητα των νησιών, ο ίδιος παρέθεσε και συγκεκριμένα στοιχεία για τις νησιωτικές τοπικές ποικιλίες, οι οποίες είναι:

# Κηπευτικά: 43
# Δενδρώδη, θάμνοι, μικρά καρποφόρα: 32
# Αμπέλια: 29
# Φαρμακευτικά, αρωματικά, κλωστικά φυτά, κλπ: 7
# Σιτηρά: 4
# Ψυχανθή: 4

Πηγή: ethnos.gr


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Νάξος: Παρουσιάστηκε η πρώτη ποιητική συλλογή της Παρασκευής Ανεβλαβή (video + Photos)

Δείτε την παρουσίαση της πρώτης ποιητικής συλλογής της Ναξιώτισσας συγγραφέα Παρασκευής Ανεβλαβή - Που έγινε και πότε

Νάξος – Απείρανθος: Ερχεται η 1η βραδιά ΠεριΠοίησης για το 2025

Πότε και που θα γίνουμε μύστες της 1ης βραδιάς ΠεριΠοίησης για το 2025 στην Απείρανθο

Τρίποδες – Δημοτικό Σχολείο: Κάλεσμα συμμετοχής στον μαθητικό διαγωνισμό «Πυθαγόρας»

Το Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου καλεί μαθητές (Δημοτικού και Γυμνασίου) να συμμετάσχουν στο μαθητικό διαγωνισμό «Πυθαγόρας» - Χρονοδιάγραμμα

Λέσβος – Σεισμός: Ενταση 5,1 R, αισθητός έως Κομοτηνή, κλειστά τα σχολεία σήμερα

Σεισμός 5,1 Ρίχτερ στη Λέσβο: Έπεσαν βράχοι, κλειστά σήμερα τα σχολεία -Τι λένε οι σεισμολόγοι

Επιμελητήριο Κυκλάδων: Παραδόθηκε στον Στυλιανίδη το σχέδιο αναβάθμισης των άγονων γραμμών

Επιμελητήριο Κυκλάδων: Πρώτη διευρυμένη συνάντηση με την ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

Υποθηκοφυλακεία: Μπήκε λουκέτο σε 392 γραφεία σε όλη την Ελλάδα

Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης: Οριστικό τέλος για 392 υποθηκοφυλακεία σε όλη τη χώρα - Πέρασαν στο ψηφιακό Κτηματολόγιο

Αεροδρόμια Κυκλάδες: Διπλάσια η επιβατική κίνηση της Πάρου σε σχέση με τη Νάξο

Mtc Group: Η εικόνα των αεροδρομίων στις Κυκλάδες το τελευταίο τρίμηνο του 2024 με βάση την επιβατική κίνηση - Η "μάχη" Σαντορίνης - Μυκόνου και η πίεση από .. Πάρο και Μήλο προς τη Νάξο

Τήνος: Επίσκεψη του Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενούς Τομέα, Φιλήμονα Ζαννετίδη

Ενημέρωση από τον Δήμο Τήνου για την επίσκεψη του Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενούς Τομέα, Φιλήμονα Ζαννετίδη

Minoan Lines: Το …κέρδος της παρουσίας της με τη προσθήκη της Μήλου

Tα δυο πλοία της Minoan, η Μήλος και η «σφήνα» στη Sea Jets

Νάξος – Εμβολιασμός: Ενημέρωση για τις ευάλωτες ομάδες σχετικά με τα προτεινόμενα εμβόλια

Εμβολιασμός - με βάση την επίσημη εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας έναντι λοιμώξεων του αναπνευστικού για τη περίοδο 2024-2025

Αποκλειστικό: Ο ΣΚΑΙ μετέτρεψε το λιμάνι της Νάξου σε αεροδρόμιο (video)

Απίστευτο... Ο ΣΚΑΙ μετέδωσε ρεπορτάζ από νερά που μπάζει το αεροδρόμιο της Νάξου με φωτογραφίες από το λιμάνι και μάλιστα άσκησε και κριτική (video)

Μεταφορικό Ισοδύναμο: Ερχονται αλλαγές και δη τον προσεχή Μάιο

Έρχονται αλλαγές στο Μεταφορικό Ισοδύναμο. Κατατίθεται νομοσχέδιο τον Μάιο

Νάξος – ΔΕΔΔΗΕ: Πολύωρη πρωινή διακοπή ρεύματος (17/01) στη πόλη

Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα για τέσσερις ώρες περίπου αύριο η πόλη της Νάξου... Δείτε σε ποιες γειτονιές

Ελληνικά Λιμάνια: Επενδύσεις σε Αμοργό, Σίκινο, Φολέγανδρο, απουσιάζει η Νάξος

Το σχέδιο για τις επενδύσεις στα ελληνικά λιμάνια - Τι προβλέπεται για τις Κυκλάδες

Ανδρος: Στα .. σκαριά ένα ακόμη 5αστερο ξενοδοχείο

“Στα σκαριά” έργο για νέο ξενοδοχείο 5 αστέρων στην Άνδρο - Σε ποια περιοχή

Νάξος – Κεραμωτή: Εφυγε από τη ζωή ο Πατέρας Γεώργιος Φυρογένης

Εφυγε από τη ζωή ο παπά Γιώργης Φυρογένης - Πότε θα γίνει η εξόδιος ακολουθία

SeaJets: Τα δρομολόγια που προτείνει για το φετινό καλοκαίρι

Αυτά είναι τα δρομολόγια που έχει θέσει ως προτεραιότητα η SeaJets για το φετινό καλοκαίρι

Σίφνος: Σε ποια περιοχή εγκρίθηκε κατασκευή 4αστερου ξενοδοχείου

“Στα σκαριά” επένδυση για νέο ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Σίφνο

Eurovision 2025: Στην 12αδα του τελικού το “High Road” του Ναξιώτη John Βλασερού και της Georgina Kalais (video)

Στον τελικό της 30ης Ιανουαρίου για την πρόκριση στην φετινή Eurovision ο Ναξιώτης John Vlasseros με την Georgina Kalais και το τραγούδι "High Road" (video)

Νάξος – Αρχαίος μόλος: Ανάγκη για σωστή ενημέρωση μέσω πινακίδας

Ο μοναχικός αρχαϊκός μόλος στο λιμάνι της Νάξου - Η πρόταση από τον Γιώργο Καρνέζη