Τετάρτη, 4 Ιουνίου, 2025
ΑρχικήΑιγαίοΑιγαίο: Οι νησίδες του και το απαξιωμένο πρότυπο αειφορίας

Αιγαίο: Οι νησίδες του και το απαξιωμένο πρότυπο αειφορίας

|

Ο σχεδιασμός και η προεργασία του Aegean Islet Conservation Project συνεχίζεται στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος με την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τορόντο, John H. Daniels Faculty of Architecture, Landscape & Design.

Η κοινή έρευνα που ξεκίνησε 2021 επικεντρώνεται σε δεκάδες νησίδες του νότιου και ανατολικού Αιγαίου και έχει ως στόχο την Αποτύπωση του Ανθρωπογενούς και Φυσικού τοπίου και της Οικολογικής Ταυτότητας των Μικρών Νησίδων.

Καταγράφοντας και μελετώντας στοιχεία για την οικονομική δραστηριότητα που είχαν αυτά τα μικρά νησιά, όπου στις μέρες μας μετά βίας επιβιώνουν λίγοι θάμνοι, στόχος μας είναι όχι μόνο να αντλήσουμε γνώση, αλλά και να εξάγουμε τη γνώση και την κατανόηση των σοφών πρακτικών διαχείρισης βάση των οποίων επιβίωσαν οι κοινωνίες επί χιλιάδες χρόνια στα μικρά νησιά του Αιγαίου, με απόλυτη αυτάρκεια.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ επί χιλιάδες χρόνια και έως και πριν λίγες δεκαετίες οι μικρές νησίδες όχι μόνο κατοικούνταν, αλλά εκεί παρήγαγαν και εμπορευόντουσαν τυροκομικά προϊόντα, κρέας, σιτηρά, όσπρια (όπως η περίφημη άνυδρη φάβα) και άλλα, στις μέρες μας όχι μόνο δεν υπάρχει πρωτογενής παραγωγή, αλλά έχουμε επιδοθεί στην ολική καταστροφή τους.

Με την κακοδιαχείριση των κοινοτικών επιδοτήσεων, σε πολλές από αυτές τις νησίδες έχουν ουσιαστικά εγκαταλειφθεί κτηνοτροφικά ζώα (αιγοπρόβατα). Αυτά προσμετρώνται για να λαμβάνονται οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και έπειτα εγκαταλείπονται στις νησίδες όπου η πρόσβαση είναι πολύ δύσκολη.’

Αποτέλεσμα είναι όχι μόνο να εντοπίζονται δεκάδες νεκρά ζώα στις νησίδες, λόγω αφυδάτωσης ή ασιτίας, αλλά παράλληλα προκαλείται και η ερημοποίηση και μη-αναστρέψιμη διάβρωση των νησίδων. Όταν εξαφανιστούν οι θάμνοι λόγω της υπερβόσκησης, σταματάει και η κατακράτηση της νυχτερινής υγρασίας (το λεγόμενο αγιάζι). Τα λίγα εκατοστά του επιφανειακού παραγωγικού χώματος των νησίδων διαβρώνονται και αυτό καταλήγει στη θάλασσα. Απομένουν οι βράχοι όπου τίποτα δεν μπορεί πλέον να φυτρώσει.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ επί χιλιάδες χρόνια και έως και πριν λίγες δεκαετίες οι μικρές νησίδες όχι μόνο κατοικούνταν, αλλά εκεί παρήγαγαν και εμπορευόντουσαν προϊόντα, στις μέρες μας όχι μόνο δεν υπάρχει πρωτογενής παραγωγή, αλλά έχουμε επιδοθεί στην ολική καταστροφή τους

Σε συνεργασία με την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου του Τορόντο, πέρα από τη μελέτη και αποτύπωση της οικιστικής και φυσικής ιστορίας αυτών των μικρών νησίδων, καθώς και των παραγόντων απειλής, επόμενος στόχος είναι η φυσική εγκατάσταση ενός επιτόπιου ερευνητικού σταθμού στοχευμένου στην εφαρμογή πρακτικών ανάκαμψης και αντιμετώπισης της ερημοποίησης.

Η διαδικασία αποκατάστασης θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ανακατασκευή παλιών οικημάτων με παραδοσιακές πρακτικές και υλικά που υπάρχουν πάνω στις νησίδες, την επαναφύτευση τοπικών ειδών θάμνων και χαμηλής βλάστησης και την επανακαλλιέργεια άνυδρων τοπικών ποικιλιών (όσπρια, σιτηρά).

Για τον σκοπό αυτό διασυνδέουμε την ψηφιακή τεκμηρίωση με τις παραδοσιακές πρακτικές, με μία διεπιστημονική προσέγγιση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιστημών, την εθνογραφία, ιστορία και όλη τη διαθέσιμη τοπική γνώση.

Στις μέρες μας που με τόσα σύγχρονα μέσα δυσκολευόμαστε να επιβιώσουμε ακόμα και στα πιο παραγωγικά οικοσυστήματα, οι παραδοσιακές μορφές διαχείρισης που επί αιώνες ακολουθούσαν οι τοπικές κοινωνίες του Αιγαίου ακόμα και στις μικρές νησίδες, αποτελούν αντικείμενο διεθνούς επιστημονικής έρευνας ανεκτίμητης αξίας, η οποία στις μέρες μας είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.

 

Επικεφαλείς του Aegean Islet Conservation Project είναι ο Θοδωρής Τσιμπίδης Thodoris Tsimpidis, Διευθυντής, του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος (t.tsimpidis@archipelago.gr) και ο Πέτρος Μπαμπασίκας Petros Babasikas, Αρχιτέκτονας και Διευθυντής Honours Bachelor of Arts, Αρχιτεκτονικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο, Καναδά (Petros.Babasikas@daniels.utoronto.ca)

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Η 15χρονη Τόνια Κορρέ από τη Νάξο κατακτά τις πίστες των Βαλκανίων!

Με εντυπωσιακές επιδόσεις στο BMU στις Σέρρες, η νεαρή αναβάτρια ανεβαίνει στο βάθρο και στοχεύει σε διεθνείς διακρίσεις.

Θηρασία: Σημαντική ανακάλυψη (σφραγίδες) που αλλάζει την ιστορία της γραφής στο Αιγαίο

Σφραγίδες 4.500 ετών φέρνουν στο φως ένα άγνωστο κεφάλαιο επικοινωνίας και εμπορίου ανάμεσα σε Κυκλαδικά νησιά – Με προέλευση από τη Νάξο το πήλινο αγγείο

Πειραιάς σε οριακό σημείο – SOS για τις υποδομές από τον Θεόδωρο Κόντε

Ο επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων προειδοποιεί: το λιμάνι δεν αντέχει άλλες αφίξεις χωρίς σχέδιο και υποδομές

Σεισμός 5,3 Ρίχτερ ανοιχτά της Ιεράπετρας: Αισθητός σε όλη την Κρήτη

Καθησυχαστικοί οι σεισμολόγοι Λέκκας και Τσελέντης – Αναμένονται μετασεισμοί, συστάσεις για προσοχή στις παραλίες

Θα καούμε φέτος το καλοκαίρι; Ο Γιώργος Τσατραφύλλιας απαντά

Οι εποχικές προγνώσεις δείχνουν θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά επίπεδα, αλλά χωρίς έντονα καύσωνα, σύμφωνα με τα κλιματικά μοντέλα

Σαντορίνη: Seatrack σε Καμάρι και Περίσσα. Πρόσβαση στη θάλασσα για όλους

Εγκαθίστανται νωρίτερα φέτος τα συστήματα αυτόνομης πρόσβασης για άτομα με αναπηρία στις παραλίες της Σαντορίνης

Δυναμική παρουσία της Π.Ν.Αι. στο 10ο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς στη Καλαμάτα

Στο περίπτερο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είχαν την ευκαιρία να γευτούν δημιουργίες των σεφ πάνω στις νησιώτικες συνταγές

Έναρξη ναυαγοσωστικής κάλυψης στις πολυσύχναστες παραλίες της Πάρου

Ο Δήμος Πάρου εξασφαλίζει έγκαιρα την προστασία λουομένων για τα έτη 2025 και 2026

«Παίρνει σύνταξη» και κρεμάει το γιλέκο του ο Όσκαρ της ΕΛ.ΑΣ

Μετά από οκτώ χρόνια δράσης, ο σκύλος περιπολίας που «διάβαζε» τα σήματα και εντόπιζε κινδύνους, αποχωρεί με τιμές και συγκίνηση

Σαντορίνη: Το Santorini Experience επιστρέφει 10-12 Οκτωβρίου 2025 για 8η χρονιά

9 βραβεία για την κορυφαία αθλητική διοργάνωση του Αιγαίου

Νάξος – Μέλανες: Δύο (από τους τρείς) Κούρους αναμένεται να πάρουν το δρόμο για την υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων

Η απόφαση για τη μεταφορά δύο εκ των τριών ημίεργων Κούρων της Νάξου σε μουσειακό χώρο ανοίγει τον δρόμο για την προστασία και ανάδειξη μοναδικών μνημείων του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Πάρος: «Κλείνουμε πριν μας κλείσουν», η εστίαση σε απεργία στις 5 Ιουνίου

Σε συμβολικό λουκέτο προχωρούν οι παραλιακές επιχειρήσεις του νησιού – Αντίδραση απέναντι σε τιμωρητικές πολιτικές και κρατική απουσία - Το σχόλιο του Γιάννη Παπαδόπουλου

Νάξος: Έτοιμος ο νέος δρόμος που ενώνει Αγιο Προκόπιο με Κάπαρες (Πλάκα – Αγία Αννα)

Παραδόθηκε στην κυκλοφορία ο νέος οδικός άξονας που συνδέει τον Άγιο Προκόπιο με τις Κάπαρες, μειώνοντας τον χρόνο διαδρομής και αυξάνοντας την οδική ασφάλεια – Ευχαριστίες από τον πρόεδρο της κοινότητας Αγίου Αρσενίου

Κυκλάδες – Blue Star Ferries: Ξεκινούν τα θερινά δρομολόγια του “Blue Star 1”, πρωινό το “Blue Star Naxos”

Από την Κυριακή 1 Ιουνίου, το "Blue Star 1" αναλαμβάνει τη βραδινή αναχώρηση από Πειραιά, ενώ από Δευτέρα 2 Ιουνίου, το "Blue Star Naxos" ξεκινάει τα καθημερινά πρωινά του δρομολόγια προς Πάρο, Νάξο, Μικρές Κυκλάδες, Αμοργό και Αστυπάλαια.

“Να βουίξει το Αιγαίο”: Το νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου γεμίζει νησιώτικο ρυθμό το καλοκαίρι μας (video)

Θάλασσα, μελωδία και χορός ενώνονται στο νέο τραγούδι του Γιάννη Βιτζηλαίου που υπόσχεται να μας ταξιδέψει στα γαλανά νερά του Αιγαίου.

Νάξος – Σύλλογος Μηχανικών: “Όχι σε οριζόντιους περιορισμούς, Ναι, σε στοχευμένο πλαίσιο για τις θερινές οικοδομικές εργασίες”

Ο Σύλλογος εκφράζει έντονο προβληματισμό για την αιφνιδιαστική πρόθεση του Δήμου να επιβάλει οριζόντιους περιορισμούς, χωρίς επαρκή διαβούλευση – Προτείνει στοχευμένο και ρεαλιστικό πλαίσιο που προστατεύει τόσο τον τουρισμό όσο και τον κατασκευαστικό κλάδο.

Νάξος: Αναβολή στη συζήτηση για τις θερινές οικοδομικές εργασίες, παράταση διαβούλευσης έως 10 Ιουνίου

Δεν θα ισχύσει από φέτος η ρύθμιση για περιορισμούς στις κατασκευαστικές δραστηριότητες. Συνάντηση διαβούλευσης με οικοδόμους και νέα προθεσμία για προτάσεις.

«Αχ πανάθεμά σε Αθήνα»: Ο Βαγγέλης Κονιτόπουλος τραγουδά για τα νησιά και τη νοσταλγία (video)

Μια νέα νησιώτικη μελωδία-ύμνος από τον μετρ του Αιγαίου, με τη συμμετοχή της οικογένειας Κονιτοπούλου (video)

Νάξος – Αεροδρόμιο: Πραγματοποιήθηκε νυχτερινή αεροδιακομιδή με τα νέα φορητά φώτα

Ένα 24ωρο μετά την τοποθέτηση του προσωρινού φωτισμού, το νησί απέκτησε ξανά τη δυνατότητα νυχτερινής αερομεταφοράς ασθενών με ελικόπτερα AW-109

Νάξος: Δυναμική παρέμβαση εργαζομένων και αναβολή της συζήτησης για απαγόρευση οικοδομικών εργασιών το καλοκαίρι

Μετά από κινητοποίηση της Επιτροπής Εργαζομένων στις Κατασκευές, η Δημοτική Αρχή Νάξου υποχρεώθηκε να αποσύρει το θέμα από το Δημοτικό Συμβούλιο