Χωρίς τη Νάξο ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα της κινηματογραφικής ταινίας του Γιάννη Σμαραγδή με θέμα τη ζωή του Νίκο Καζαντζάκη και βασισμένο στο βιβλίο «Αναφορά στον Γκρέκο», που έχει σημαντική αναφορά στη Νάξο όπου και έζησε δύο χρόνια ως …φοιτητής
Έτος 2017… Έτος Νίκου Καζαντζάκη του κορυφαίου σύγχρονου Έλληνα συγγραφέα, ο οποίος είχε μία ιδιαίτερη σχέση με τη Νάξο. Και αυτές τις ημέρες ολοκληρώνεται η τελευταία κινηματογραφική ταινία του Γιάννη Σμαραγδή, ο οποίος ανέλαβε τον περασμένο Σεπτέμβριο να αναβιώσει κινηματογραφικά τον μεγάλο κρήτα συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη. Μόλις πρόσφατα ένα μεγάλο τμήμα γυρισμάτων της ταινίας ολοκληρώθηκε με επιτυχία στη Νότια Γαλλία, και δη στην Αντίμπ, εκεί όπου ο συγγραφέας έζησε με τη σύζυγό του Ελένη τα τελευταία δέκα έτη της ζωής του. Μάλιστα, στην γαλλική πόλη είχαν μεταβεί οι πρωταγωνιστές της ταινίας, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και η Μαρίνα Καλογήρου, καθώς και βασικά μέλη του ελληνικού συνεργείου, όπως ο χειριστής Steadicam Μιχάλης Τσιμπερόπουλος, η μακιγέζ Αργυρώ Κουρουπού, η διευθύντρια παραγωγής Τζένη Πανουτσοπούλου, η παραγωγός της ταινίας Ελένη Σμαραγδή και βεβαίως ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής. Ο Γιάννης Σμαραγδής έχοντας στο βιογραφικό του μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες όπως «El Greco», «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι» και «Καβάφης» πήρε την απόφαση να κάνει το μεγάλο βήμα και να γυρίσει σε ταινία τη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη. Μάλιστα, το όλο εγχείρημα συμπίπτει με τα 60 χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου μας συγγραφέα, μυθιστοριογράφου, δημοσιογράφου, πολιτικού, μουσικού, θεατρικού συγγραφέα, ποιητή, στοχαστή και φιλόσοφου, ήτοι το 2017, χρονιά που έχει κηρυχθεί από τον υπουργό Πολιτισμού, Αριστείδη Μπαλτά, ως Έτος Νίκου Καζαντζάκη. Και ο Σμαραγδής όταν κλήθηκε να μιλήσει για το εγχείρημα αυτό είχε δηλώσει «Μοιάζω σαν τα χελιδονόψαρα από τις τοιχογραφίες της Κνωσού, που πηδάνε έξω από το νερό, χωρίς να υπολογίζουν τον θάνατο ή την πτώση, γιατί, ίσως, θέλουν να γίνουν πουλιά. Και εγώ, με αυτήν την ταινία, πηδάω στο χείλος της αβύσσου, μήπως και, για λίγο, φτερουγίσω σαν χελιδόνι ή αηδόνι, κελαηδώντας την αμόλευτη Αγάπη».
Όχι στη Νάξο
Τα γυρίσματα ξεκίνησε στις 26 Σεπτεμβρίου από τη Κρήτη και τον ρόλο του γηραιού Καζαντζάκη, έχει αναλάβει ο καταξιωμένος ηθοποιός, Στέφανος Ληναίος. Τον νεαρό Καζαντζάκη υποδύεται ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος. Ο Γιάννης Σμαραγδής αποφάσισε, σε αυτήν την ταινία, να είναι κυρίαρχη γλώσσα τα ελληνικά, ώστε να ακουστεί ο λόγος του Καζαντζάκη, του μεγαλύτερου Έλληνα συγγραφέα μετά τον Όμηρο. Μάλιστα, το σενάριο την ταινίας, που έγραψε ο σκηνοθέτης, βασίστηκε στο βιβλίο «Αναφορά στον Γκρέκο». Και αυτό μας ενοχλεί λίγο. Γυρίσματα έγιναν σε Αθήνα, Αίγινα, Παρίσι, Αντίπολη, Βιέννη, Βερολίνο, αλλά και την Κίνα. Στη Νάξο που πέρασε δύο χρόνια από τη ζωή του και το κυριότερο ήταν η βάση για να γραφτεί το «Αναφορά στον Γκρέκο» δεν θα μπορούσαν να γυριστούν; Μάλλον κανείς ποτέ δεν το σκέφτηκε… Η ταινία είναι μία συμπαραγωγή πέντε χωρών, Ελλάδας, Γαλλίας, Γερμανίας, Αυστρίας και Κίνας και είναι χαρακτηριστικό ότι ο γάλλος συμπαραγωγός Βενσάν Μισό έχει χαρακτηρίσει το έργο ως «προστατευόμενο» και έχει τεράστια σημασία που η κυρίαρχη γλώσσα της ταινίας θα είναι τα ελληνικά, «Μόνο έτσι θα μπορέσει να ακουστεί ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη, του μεγαλύτερου έλληνα συγγραφέα μετά τον Ομηρο» έχει πει στο παρελθόν ο κ. Σμαραγδής.
Συντελεστές
Σχεδόν όλοι οι ρόλοι θα υποστηριχτούν από σπουδαίους Έλληνες ηθοποιούς. Το πλήρες καστ της ταινίας είναι: στον ρόλο της Ελένης Καζαντζάκη, η Μαρίνα Καλογήρου, τον Γιώργη Ζορμπά υποδύεται ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας Θοδωρής Αθερίδης, τον Άγγελο Σικελιανό ο Νίκος Καρδώνης. Στον ρόλο της μητέρας του Καζαντζάκη, η κάτοχος τριών βραβείων Χορν, Μαρία Σκουλά. Στον ρόλο του πατέρα του Καζαντζάκη, ο Αργύρης Ξάφης. Τη Μελίνα Μερκούρη υποδύεται η Ζέτα Δούκα, τον Καθηγητή Θεολογίας ο Πάνος Σκουρόλιακος, τον Καθηγητή Φυσικής ο Ηλίας Λογοθέτης, τη χαροκαμένη Κρητικιά η Έρση Μαλικένζου. Στον ρόλο της Ίτκα, η Γιούλικα Σκαφιδά, στον ρόλο της Εύας Σικελιανού, η Αμαλία Αρσένη, στον ρόλο του Ελ Γκρέκο, ο Μιχαήλ Ανδρουλιδάκης, ο οποίος συμμετέχει φιλικά, και στον ρόλο του ιερωμένου, εντελώς μεταμορφωμένος, ο Στάθης Ψάλτης. Επίσης, παίζουν οι Όλγα Δαμάνη, Τερέζα Κουίκ, Νίκος Κορομβόκης και πολλοί άλλοι. Τον ρόλο του μικρού Καζαντζάκη, ο Γιάννης Σμαραγδής εμπιστεύτηκε στον 8άχρονο Ηρακλειώτη, Αλέξανδρο Καμπαξή.
Με την ολοκλήρωση των γυρισμάτων στη Νότια Γαλλία, η ταινία αναμένεται σύντομα να περάσει στη φάση της μεταπαραγωγής (post production), με στόχο να είναι έτοιμη μέσα στο 2017. H τήρηση της ημερομηνίας διανομής του «Νίκου Καζαντζάκη» εντός του έτους υπήρξε άμεση προτεραιότητα του Γιάννη Σμαραγδή διότι συν τοις άλλοις το 2017 έχει ανακηρυχθεί Ετος Νίκου Καζαντζάκη από το υπουργείο Πολιτισμού. Συνεπώς η ταινία θα συμβάλει καθοριστικά στις τιμητικές εκδηλώσεις που θα γίνουν για τον συγγραφέα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα η ταινία θα διανεμηθεί στις αίθουσες σε μεγάλη διανομή από την Audiovisual, η οποία είχε και τη διανομή της ταινίας «El Greco» το 2007 με το αξεπέραστο ρεκόρ των 1.200.000 εισιτηρίων.
Με πληροφορίες από το tovima.gr