Η επόμενη ημέρα του πραξικοπήματος (!!!) στην Τουρκία φέρνει τον Ταγίπ Ερντογάν πιο ισχυρό από ποτέ σε σχέση με τους εσωτερικούς αντιπάλους του και πιο απρόβλεπτο για τους αντιπάλους του εκτός Τουρκίας – Τι γίνεται με Ελλάδα
«Θείο δώρο». Με αυτές τις δύο λέξεις χαρακτήρισε ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν την πραξικοπηματική κίνηση που οργανώθηκε εναντίον του το βράδυ της Παρασκευής. Και όχι άδικα. Όσο παράταιρο και αν φαίνεται, στην παρούσα φάση ο χαρακτηρισμός μοιάζει εξαιρετικά ακριβής. Μετά από τέσσερις ώρες αναταραχής και αβεβαιότητας, η εξουσία του τούρκου προέδρου αποκαταστάθηκε, η υποστήριξη μιας σημαντική μερίδας του λαού στο πρόσωπό του επιβεβαιώθηκε, τα χέρια του για να προχωρήσει σε εκκαθαρίσεις σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «παράλληλο κράτος» του Γκιουλέν λύθηκαν και η κυριαρχία του στο πολιτικό σκηνικό της χώρας είναι πλέον απόλυτη.
Χρειάστηκαν λίγες μόλις ώρες, πριν ο χαρακτηρισμός «θείο δώρο» πάρει τη μορφή και την έννοια που είχε στο μυαλό του ο τούρκος πρόεδρος. Τουτέστιν, μια εκ βάθρων αναδιοργάνωση των κρατικών δομών με οριστικές απομακρύνσεις και εκκαθαρίσεις από τη διοικητική και εκτελεστική μηχανή της γείτονος. Το μέγεθος και η έκταση αυτού που ορισμένοι αναλυτές δεν δίστασαν να αποκαλέσουν «αντι-πραξικόπημα του Ερντογάν» στην αστυνομία, το δικαστικό σώμα και τις ένοπλες δυνάμεις είναι πραγματικά εντυπωσιακό.
Σχεδόν 3.000 στρατιωτικοί συνελήφθησαν για την απόπειρα πραξικοπήματος, μεταξύ αυτών και αρκετοί υψηλόβαθμοι, όπως στρατηγοί, συνταγματάρχες αλλά και οι διοικητές της Β’ και Γ’ Στρατιάς του Τουρκικού Στρατού. Την ίδια στιγμή, η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε στην απομάκρυνση ενός πρωτοφανούς αριθμού δικαστικών. Όπως έγινε γνωστό το μεσημέρι του Σαββάτου, το Ανώτατο Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων αποφάσισε τηναπόλυση 2.745 δικαστικών που θεωρούνταν ύποπτοι για σχέσεις με τους πραξικοπηματίες. Είχε προηγηθεί η αντικατάσταση πέντε μελών του εν λόγω Συμβουλίου που πρόσκειντο στον ιεροκήρυκα Γκιουλέν.
Οι τουρκικές αρχές προχώρησαν ακόμη στη σύλληψη 11 Εισαγγελέων, 10 μελών του Συμβουλίου της Επικρατείας και ενός μέλους του Συνταγματικού Δικαστηρίου, ενώ εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης για 140 δικαστές. «Οι δυνάμεις του κινήματος Γκιουλέν ήταν ένα καρκίνωμα. To καρκίνωμα αυτό αφαιρέθηκε. Απομακρύναμε την κηλίδα από το δικαστικό σώμα» είπε ο Ταγίπ Ερντογάν σε δηλώσεις του έξω από το δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης, ζητώντας από τις ΗΠΑ την έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν.
Σημειώνεται ότι ο αριθμός των ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους στην απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία ανήλθε σε 265 νεκρούς, όπως γνωστοποίησε ένας Τούρκος αξιωματούχος. Μεταξύ των θυμάτων οι 161 είναι κυρίως άμαχοι και στελέχη της αστυνομίας και οι 104 υποστηρικτές των πραξικοπηματιών.
Διαδηλωτής υπέρ του Ερντογάν στους δρόμους της Άγκυρας
Η «νέα Τουρκία» Ερντογάν
Σε ένα από τα πιο εύστοχα σχόλια που έγιναν τις τελευταίες ώρες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ανέφερε: «Το κεντρικό ερώτημα είναι τι είδους Τουρκία θα αναδυθεί μετά από αυτήν την κρίση. Ο τρόπος με τον οποίο θα προσπαθήσει η Άγκυρα να βγει και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες θα είναι κρίσιμο. Όχι μόνο για την Τουρκία αλλά και για όλη την περιοχή και για τις σχέσεις της Άγκυρας με την ΕΕ».
Σύμφωνα ωστόσο με τις περισσότερες εκτιμήσεις το πρόσωπο της «νέας Τουρκίας» του Ερντογάν θα είναι επικίνδυνο και περισσότερο απρόβλεπτο. Η επιδίωξη του να εξουδετερώσει τους ανθρώπους του «παράλληλου κράτους» αλλά και όλους εκείνους που θα αντιτάσσονταν στο καθεστώς εξουσίας που επιδιώκει να επιβάλει προμηνύουν ένα νέο κύμα αυταρχισμού στη χώρα και συνακόλουθα μια ακόμη μεγαλύτερη πόλωση και έναν βαθύτερο διχασμό. Το γεγονός αναμένεται να προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως μετά την στήριξη που παρείχαν στον «σουλτάνο» τόσο η Άνγκελα Μέρκελ όσο και ο Μπάρακ Ομπάμα, αμφότεροι του ζήτησαν να σεβαστεί το κράτος δικαίου στη χώρα. Ο προφανής φόβος είναι πως η «αυταρχική απάντηση» στην απόπειρα πραξικοπήματος θα οδηγήσει την Τουρκία ακόμη πιο μακριά από τα ευρωπαϊκά πρότυπα σε ό,τι αφορά ζητήματα όπως τα δικαιώματα και ενδεχομένως να παγώσει και τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της γείτονος.
Εκτός από το κυνήγι ενάντια στους υποστηρικτές του κινήματος Γκιουλέν, ο Ερντογάν αναμένεται να χρησιμοποιήσει την απόπειρα πραξικοπήματος για να δώσει μια ώθηση στα σχέδια του για τη συνταγματική αναθεώρηση. Η αποσταθεροποίηση που προκάλεσαν τα γεγονότα, θα προβληθούν ως μια επιβεβαίωση της ανάγκης για ενίσχυση των προεδρικών εξουσιών, κάτι που ο Ερντογάν δεν έχει καταφέρει να πετύχει μέχρι στιγμής λόγω έλλειψης των απαραίτητης πλειοψηφίας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Ο Ερντογάν αναμένεται να χρησιμοποιήσει την απόπειρα πραξικοπήματος για να δώσει μια ώθηση στα σχέδια του για τη συνταγματική αναθεώρηση
Με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση που θα κρατήσει η τουρκική ηγεσία μετά το πραξικόπημα σε δύο ζητήματα-κλειδιά που αφορούν την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Σημειώνεται ότι, την τελευταία περίοδο, ο Ταγίπ Ερντογάν στράφηκε σε μια πιο ρεαλιστική πολιτική προσέγγιση, επιχειρώντας να αποκαταστήσει στην εξωτερική πολιτική το περίφημο «δόγμα των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με Ισραήλ και Ρωσία. Το πρώτο ζήτημα-κλειδί αφορά τη μάχη κατά του ISIS στη Συρία, ενώ τοδεύτερο τον πόλεμο με τους Κούρδους του PKK. Η στάση που θα κρατήσει η τουρκική ηγεσία μετά το πραξικόπημα παραμένει απρόβλεπτη.
Το αυστηρό μήνυμα Ερντογάν προς τις ΗΠΑ να παραδώσουν τον Γκιουλέν, τον οποίο ο τούρκος πρόεδρος κατονομάζει ως υπαίτιο, δημιουργεί εύλογα την εντύπωση πως δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει μια ένταση στις σχέσεις με την Ουάσινγκτον, κάτι που προφανώς θα επηρεάσει και τη μάχη κατά του ISIS. Υπενθυμίζεται ότι το Ινστιρλικ της Τουρκίας χρησιμοποιείται ως κεντρική βάση επιχειρήσεων από τις ΗΠΑ στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Ένταση της ήδη τεταμένης κατάστασης αναμένεται ωστόσο και στο μέτωπο του κουρδικού, με τον Ερντογάν να εντείνει τις επιθέσεις εναντίον των Κούρδων στο Νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας.
Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν
Συγκρατημένα ανήσυχη η Αθήνα
Με ιδιαίτερη προσοχή και ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις η Αθήνα, επιχειρώντας να ερμηνεύσει και να προβλέψει τις κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν σε μια σειρά από ζητήματα που αγγίζουν και τη χώρα μας.
Το πρώτο αφορά προφανώς το προσφυγικό και τη στάση που θα τηρήσει η Άγκυρα απέναντι στη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ανησυχίες είναι έντονες πως στην περίπτωση που ο τούρκος πρόεδρος επιλέξει τη στροφή προς το αυταρχικότερον και απομακρυνθεί από τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ο κίνδυνος να υπονομευθεί για ακόμη μία φορά η συμφωνία με την Ευρώπη για τους πρόσφυγες είναι υπαρκτός.
Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, όπου προς το παρόν δεν φαίνεται να επηρεάζονται άμεσα από τις εξελίξεις. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι ο διχασμός και η πόλωση της τουρκικής κοινωνίας να οδηγήσουν σε ανατροπή των εύθραυστων ισορροπιών.
Πηγή: thetoc.gr
