Σε διαβούλευση αναμένεται να τεθεί στο προσεχές διάστημα ο νέος εκλογικός νόμος, με τον οποίο η κυβέρνηση προωθεί σημαντικές αλλαγές στο σύστημα ανάδειξης των αιρετών της εθνικής αντιπροσωπείας – οι σκέψεις για ψήφο στα 17 και όριο θητείας στους βουλευτές συν το σπάσιμο των μεγάλων εκλογικών περιφερειών
Μπορεί η είδηση για τον ανασχηματισμό να μετατίθεται για τον Οκτώβριο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα μείνουμε από …ειδήσεις που έχουν σχέση με το εσωτερικό της χώρας και τις αλλαγές που έρχονται κυρίως σε Καλλικράτη και εκλογικό Νόμο. Ήδη έχουμε τις δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών κου Κουρουμπλή που μιλάει για αλλαγές στον Καλλικράτη, σπάσιμο όλων των μεγάλων δήμων (ακόμη και 1000 δήμοι όπως προ Καλλικράτη) και μόλις επτά περιφέρειας, μία για το Αιγαίο. Όμως, υπάρχει και συνέχεια. Και αφορά τις αλλαγές στον εκλογικό Νόμο, που αναμένεται να δοθεί άμεσα σε διαβούλευση με βάση δημοσιεύματα του Κυριακάτικου Τύπου. Όπως αναφέρετε πάμε σε ένα πακέτο τεσσάρων νομοσχεδίων (ή και σε ένα εάν πάμε σε αναθεώρηση του Συντάγματος), που έχουν ετοιμαστεί από τον υπουργό Εσωτερικών σε συνεργασία και με την ακαδημαϊκή κοινότητα, ώστε οι τροποποιήσεις που θα επέλθουν να ικανοποιούν τα αιτήματα από όλες τις πτέρυγες της αντιπολίτευσης. Απώτερος στόχος είναι η ψήφισή τους με την ευρύτατη πλειοψηφία των 2/3, ώστε να ισχύσει από την επόμενη εκλογική διαδικασία η οποία θα γίνει με την απλή και ανόθευτη, όπως την χαρακτηρίζει ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, αναλογική. Στην αιχμή των αλλαγών βρίσκονται η καθιέρωση της ψήφου στα 17.
“Κλειδί” το bonus των εδρών
Στο σχεδιασμό του Υπουργείου Εσωτερικών προβλέπεται μείωση του bonus για το πρώτο κόμμα απο τις 50 στις 30 έδρες . Θα το δικαιούνται το κόμμα ή οι συνεργαζόμενοι πολιτικοί σχηματισμοί που συγκεντρώνουν ποσοστό τουλάχιστον 40%. Προβλέπεται ακόμη το σπάσιμο των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, στις οποίες εφεξής μπαίνει πλαφόν εκλόγιμων θέσεων, οι οποίες περιορίζονται στις 10, ενώ ταυτόχρονα διατηρούνται οι επτά μονοεδρικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Β΄ Αθήνας προβλέπεται να “σπάσει” σε 4 νέες περιφέρειες, της Α’ Αθήνας σε δύο εκλογικές περιφέρειες, της Αττικής σε δύο εκλογικές, καθώς και της Α’ Θεσσαλονίκης επίσης σε δύο περιφέρειες.. Ο ανώτατος αριθμός μελών του Κοινοβουλίου που θα μπορεί να εκλέγεται στις νέες μικρότερες περιφέρειες που θα προκύψουν από το σπάσιμο των σημερινών περιφερειών-μαμούθ θα είναι 10 βουλευτές. Για παράδειγμα, η Β’ Αθήνας θα χωριστεί σε τέσσερις μικρότερες περιφέρειες που θα αποτελούνται από τους δήμους της Δυτικής Αθήνας, της Βόρειας Αθήνας, καθώς και τους δήμους του Νότιου και του Ανατολικού Τομέα της Αττικής που σήμερα ανήκουν στη Β’ Αθήνας. Κάθε εκλογική περιφέρεια θα εκλέγει από 9-10 βουλευτές.
Ανοιχτό παραμένει το ζήτημα της μείωσης των εδρών του κοινοβουλίου στις 200 ή 250 από 300 σήμερα. Παρά τις αρχικές σκέψεις και εισηγήσεις δεν προβλέπεται αλλαγή του ορίου του 3% για την είσοδο στη Βουλή. Μια από τις καινοτομίες είναι η καθιέρωση προκριματικών εκλογών προκειμένου οι πολιτευτές να λαμβάνουν το χρίσμα του υποψήφιου βουλευτή, αλλά και της θέσπισης για πρώτη φορά θητείας για τους εκλεγέντες η οποία σύμφωνα με την εισηγητική πρόταση θα είναι 12ετης.
• Μείωση του μπόνους. Όπως έχει δηλώσει στο παρελθόν ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής, συζητείται το ενδεχόμενο να αποδίδεται μικρότερο μπόνους από τις 50 έδρες που ισχύει σήμερα, για κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων που θα καταλάβουν ποσοστό πάνω από 40% με τη λογική ότι έχουν την έγκριση της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων να αναλάβουν τη διακυβέρνηση του τόπου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μπόνους για αυτή την περίπτωση θα είναι 30 έδρες. Για ποσοστά του πρώτου κόμματος κάτω από 40% συζητείται το σενάριο να μειώνονται οι έδρες του μπόνους αναλογικά, δηλαδή 25 έδρες για ποσοστό 35% κ.ο.κ.
• Η ανατρεπόμενη λίστα. Μία από τις προτάσεις που επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών είναι ο συνδυασμός της λίστας και του σταυρού σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Το σύστημα της ανατρεπόμενης λίστας προβλέπει ότι ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου θα επιλέγεται από το κόμμα και θα εκλέγεται στην περίπτωση που ο εκλογικός συνδυασμός κερδίσει μία έδρα για τη Βουλή.
Για τους υπόλοιπους βουλευτές του ψηφοδελτίου θα ισχύει ο σταυρός προτίμησης. Εάν ένας υποψήφιος βουλευτής καταλάβει σταυρούς που αντιστοιχούν στο 33% των ψηφοδελτίων που έχει πάρει το κόμμα στην περιφέρεια, τότε θα καταλαμβάνει αυτός την έδρα στη Βουλή και δεν θα επιλέγεται ο υποψήφιος της λίστας.
Στις εισηγήσεις για την αλλαγή του εκλογικού νόμου περιλαμβάνονται και σημαντικές προτάσεις που αφορούν τον τρόπο επιλογής των υποψήφιων βουλευτών, την ψήφο των ομογενών, ακόμα και τη μείωση του ηλικιακού ορίου από τα 18 χρόνια στα 17 έτη για τους νέους ψηφοφόρους, χωρίς όμως να έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις. Συγκεκριμένα, το υπουργείο Εσωτερικών επεξεργάζεται πρόταση για την ενίσχυση της εσωκομματικής δημοκρατίας στους πολιτικούς σχηματισμούς με τη θεσμοθέτηση προκριματικών εκλογών για την επιλογή των βουλευτών. Η συγκεκριμένη πρόταση, σύμφωνα με πηγές του κυβερνώντος κόμματος, έχει μικρές πιθανότητες να επικρατήσει, καθώς εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιβληθεί σε όλα τα κόμματα η διαδικασία της εσωκομματικής ψηφοφορίας, γεγονός που προϋποθέτει θεσμοθέτηση της λίστας. Μεγαλύτερες πιθανότητες έχει η θεσμοθέτηση της ψήφου των ομογενών, την οποία βλέπει θετικά η κυβέρνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, προκρίνεται το μοντέλο της Ιταλίας, δηλαδή ο καθορισμός εκλογικών περιφερειών ανά τον κόσμο, όπου θα εκλέγονται 10 βουλευτές της Ομογένειας από την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, την Ευρώπη κ.λπ.
Ψηφοφόροι ετών 17
Παράλληλα το επιτελείο του υπουργείου Εσωτερικών αντιμετωπίζει θετικά την εισήγηση για τη μείωση του ορίου ηλικίας των νέων ψηφοφόρων από τα 18 στα 17 χρόνια. Στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών κάνουν λόγο για μια ρηξικέλευθη πρόταση, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στη νέα γενιά να καθορίσει τους πολιτικούς συσχετισμούς της χώρας. Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι έχει έρθει η ώρα και έχουν ωριμάσει οι συνθήκες προκειμένου η γενιά των 17άρηδων να συμμετέχει στην πολιτική, διαμορφώνοντας με την ψήφο της τους πολιτικούς συσχετισμούς σε εθνικό επίπεδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι νέοι εκλογείς πάνω από 18 ετών στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ήταν 273.941 πολίτες, ενώ στην περίπτωση που θεσμοθετηθεί η ψήφος στα 17, ο αριθμός των νέων ψηφοφόρων στις επόμενες εκλογές εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί και θα ξεπεράσει τις 500.000 που αντιστοιχούν περίπου στο 8% του εκλογικού σώματος. Και τέλος, έχουμε το θέμα της καθιέρωσης κοινωνικού ελέγχου των υποψήφιων βουλευτών. Αν περάσει αυτή η πρόταση σημαίνει ότι καθιερώνονται για την επιλογή των υποψηφίων βουλευτών οι προκριματικές εκλογές κατά νομό. Και για πρώτη φορά καθιερώνεται 12ετής θητεία στους βουλευτές.
Αντίδραση
Η πρώτη αντίδραση για το νέο εκλογικό Νόμο έρχεται από την Ένωση Κεντρώων που σε σχετική ανακοίνωση σημειώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ “τρέχει” γιατί πέφτουν τα ποσοστά του «Η τάχιστη δημοσκοπική του κατάρρευση, έχει κάνει τον Σύριζα να ζητά απεγνωσμένα αλλαγή του εκλογικού νόμου. Πάγιο αίτημα μας είναι η απλή αναλογική γιατί μόνο έτσι ευνοούνται οι κυβερνήσεις συνεργασιών για το καλό της Ελλάδας. Όσο για την σκέψη να ψηφίζουν και όλοι όσοι έχουν ηλικία άνω των 17 ετών είναι κάτι που ασφαλώς και δεν θα μας ενοχλούσε, μιας και στην Ένωση Κεντρώων δίνουμε μάχες κυρίως για τους νέους, για όλους εκείνους που ονειρεύονται συνθήκες ομαλές στην χώρα τους ώστε να μπορέσουν να παράξουν έργο και να μην φύγουν για την ξενιτιά. Στηρίζουμε και τους νέους με όλες μας τις δυνάμεις, κάτι που δυστυχώς δεν κάνει κανείς».
