Σήμερα το βράδυ (13/03, 21:00) στις Μέλανες, ο Πολιτιστικός σύλλογος της Κοινότητας “Κούρος ο Έλληνας”, διοργανώνει ένα ξεχωριστό αποκριάτικο ξεφάντωμα με κορδελάδες
Θέλετε ένα διαφορετικό ξεφάντωμα με την αναβίωση παραδοσιακών εθίμων; Τότε δεν έχετε παρά να πάρετε το δρόμο για τις Μέλανες, όπου σήμερα το βράδυ στου «Βασίλη Ξενάκη», ο πολιτιστικός σύλλογος της κοινότητας Μελάνων “Κούρος ο Έλληνας”, διοργανώνει ένα αποκριάτικο ξεφάντωμα με πρωταγωνιστές ποιους άλλους από τους κορδελάδες (ή κορδελάτους). Κέφι, χορός άνοδος της αδρεναλίνης και διασκέδαση έως το πρωί…
Να σημειώσουμε ότι οι «Κορδελάδες» των Μελάνων όλη την εβδομάδα κινήθηκαν στα γειτονικά χωριά (Εγγαρές, Γαλήνη και Κυνίδαρο) σε μία … ανταλλαγή των εθίμων δίνοντας ένα διαφορετικό τόνο στη φετινή Αποκριά..
Όσο για το συγκεκριμένο έθιμο;
«Στον Κινίδαρο, στις Μέλανες, στους Τρίποδες, στο Φιλώτι, στο Δαμαριώνα και σε άλλα χωριά της Νάξου επιζεί το έθιμο των κορδελάτων οι οποίοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος ενός περιοδεύοντος θιάσου. Ο θίασος αυτός αποτελείται από τον αρχηγό του, τον μπαϊρακτάρη, τους λεβέντες, νέους με στολή τσολιά που στην πλάτη τους κρέμονται πολύχρωμες κορδέλες και μαντήλια (κατ’ αναλογία ίσως με το γαϊτανάκι), τους ληστές, τους μοσκάρους και τέλος τα όργανα μαζί με τη σημαία, το μπαϊράκι.
Οι κορδελάτοι ή αλλιώς φουστανελάδες, αφού ετοιμαστούν στο χωριό τους, φορώντας όλα τα απαραίτητα εξαρτήματα της αποκριάτικης ενδυμασίας [τη φουστανέλα, η οποία φτιαχνόταν από τα σεντόνια (από τη στριφωμένη γύρα) των κρεβατιών, το άσπρο πουκάμισο, τη γραβάτα με την καρφίτσα, το βρακί, τις άσπρες κάλτσες (ή τις πολύχρωμες, τις ψιφάτες), το γιλέκο με τις κορδέλες και τα μαντήλια, τα χρυσαφικά κ.λπ.], λαμβάνουν μέρος σε μια αποκριάτικη περιοδεία, η οποία περιλαμβάνει επισκέψεις στα γειτονικά χωριά. Ηγείται της πομπής ο μπαϊρακτάρης, ένας μεγάλης ηλικίας άνδρας, ο οποίος κρατά το λάβαρο της Αποκριάς, μια σημαία του χωριού όπου στην κορυφή έχει σταυρό, ενώ είναι περασμένο ένα νεράντζι. Ακολουθεί, έπειτα, ένας που κρατά μια καραμπίνα και ρίχνει τουφεκιές, ένας που κρατά μια σάλπιγγα, τα παραδοσιακά όργανα (αλλού βιολιά και αλλού τζαμπούνες), οι φουστανελάδες και τέλος διάφοροι χωριανοί ντυμένοι μόσκαροι. Η πομπή αυτή αποτελείται αποκλειστικά από άνδρες.
Όταν η πομπή φθάσει σε κάποιο χωριό, οι κάτοικοί του μαζεύονται στην πλάτσα ή στο καφενείο, όπου ακολουθεί το γλέντι. Οι γυναίκες του χωριού φέρνουν τα φαγητά τους και κερνούν τον όμιλο των συγχωριανών τους. Οι κορδελάτοι ξεκινούν να χορεύουν μόνοι τους καλαματιανό και συρτούς. Έπειτα, χορεύουν τις γυναίκες του χωριού (συρτό και μπάλλο, καλαματιανό), ενώ οι μόσκαροι και οι υπόλοιποι συνοδοί του θιάσου χορεύουν τη Βλάχα. Ο μπαϊρακτάρης κατά τη διάρκεια αυτού του δρώμενου, κρατώντας το λάβαρο, «χαϊδεύει» τα κεφάλια όσων χορεύουν και, όπως λένε, τους καλύπτει με το λάβαρο της Αποκριάς.
Ένα χαρακτηριστικό αυτού του εθίμου σχετίζεται με τις νύφες του χωριού που επισκέπτεται ο όμιλος των κορδελάτων και των υπολοίπων. Εάν μια κοπέλα είναι νύφη(από την προηγούμενη αποκριά μέχρι την τρέχουσα), πηγαίνει στο καφενείο κρατώντας ένα κεντημένο μαντήλι, το οποίο και παίρνει κάποιος φουστανελάς σε περίπτωση που θέλει να τη χορέψει. Το μαντήλι αυτό ράβεται αργότερα πάνω στο γιλέκο του, γι’ αυτό άλλωστε και αυτό το κομμάτι της παραδοσιακής φορεσιάς του κορδελάτου έχει στο μπροστινό του μέρος ραμμένα μαντήλια, ενώ στην πλάτη του χρωματιστές κορδέλες. Το γλέντι κρατά 2 με 3 ώρες, ενώ η πομπή φεύγοντας από το ένα χωριό πηγαίνει στο επόμενο, έχοντας τον ίδιο σκοπό: να μεταφέρει το αποκριάτικο κλίμα με τα γλέντια και τους χορούς, να διασκεδάσει δηλαδή τους κατοίκους των χωριών. Κατά την επιστροφή στο δικό τους χωριό, οι Κορδελάτοι χορεύουν ξανά στην πλατεία μέχρι να βραδιάσει τις «δικές» τώρα γυναίκες. Στο Φιλώτι, αποκορύφωμα του κεφιού αποτελεί ο γεροντίστικος χορός, ο οποίος χορεύεται χωρίς συνοδεία οργάνων, μόνο από γυναίκες και άντρες παντρεμένους και μεγάλης ηλικίας. Αυτοί τραγουδούν το λεγόμενο αισχοτράγουδο.
Μη πληροφορίες από το xefteri.wordpress.com
