“Τι θέλουμε να θέλουμε;”

Το “Παλιό Βιβλιοπωλείο” προτείνει για την εβδομάδα που διανύουμε το βιβλίο «Sapiens, Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου» όπου το βασικό ερώτημα είναι «η πρόοδος κάνει άραγε τη ζωή μας πιο εύκολη κι εμάς πιο ευτυχισμένους;”

“SAPIENS

ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Mια σαρωτική ιστορία του πολιτισμού από την καταγωγή των ειδών μέχρι τους υπερανθρώπους, γεμάτη απροσδόκητα δεδομένα, αιρετικές σκέψεις, παράξενες θεωρίες και συγκλονιστικές αφηγήσεις.
Εκατό χιλιάδες χρόνια πριν τουλάχιστον έξι «ανθρώπινα» είδη κατοικούσαν στη γη. Σήμερα υπάρχει μόνο ένα. Ο Homo Sapiens, δηλαδή εμείς. Πώς τα κατάφερε το είδος μας στη μάχη για την κυριαρχία; Πώς βρέθηκαν οι τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας να στήνουν πόλεις και βασίλεια; Πώς φτάσαμε να πιστεύουμε σε θεούς, σε έθνη και σε ανθρώπινα δικαιώματα; Να εμπιστευόμαστε χρήματα, νόμους και βιβλία; Να υποδουλωνόμαστε σε γραφειοκρατίες, χρονοδιαγράμματα και καταναλωτικά μοντέλα; Και πώς θα είναι ο κόσμος μας στις χιλιετίες που θα έρθουν;
Ο καθηγητής Γιουβάλ Νώε Χαράρι διατρέχει όλη την ανθρώπινη ιστορία, από τους πρώτους ανθρώπους που περπάτησαν στη γη μέχρι τις ριζοσπαστικές –και ενίοτε καταστροφικές– καινοτομίες της Γνωστικής, της Αγροτικής και της Επιστημονικής Επανάστασης. Αντλώντας από ένα τεράστιο φάσμα επιστημών (βιολογία και γενετική, παλαιοντολογία και ιστορία, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία και οικονομικά), προσφέρει πρωτότυπες, αναπάντεχες και συχνά διασκεδαστικές απαντήσεις στα πιο κρίσιμα ερωτήματα: Γιατί μπόρεσαν οι άνθρωποι να συγκεντρωθούν σε εκπληκτικά μεγάλους πληθυσμούς, ενώ οι άλλες ομάδες πρωτευόντων δεν ξεπερνούν τα εκατόν πενήντα άτομα; Επειδή, λέει, το ταλέντο μας στο κουτσομπολιό μάς επιτρέπει να συγκροτούμε δίκτυα σε κοινωνίες που θα ήταν υπερβολικά μεγάλες για προσωπικές σχέσεις ανάμεσα σε όλα τα μέλη τους, ενώ οι «φαντασιακές πραγματικότητες» που διαμορφώνουμε και αποδεχόμαστε –όπως το χρήμα, η εκκλησία, οι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης– μας κρατάνε σε τάξη. Ποιος καλλιέργησε ποιον, ο άνθρωπος ή το σιτάρι; Το σιτάρι…
Μολονότι οι έννοιες είναι ασυνήθιστες και περίπλοκες, η επιδέξια πρόζα και το πικρό, ανατρεπτικό χιούμορ του Χαράρι τα βγάζουν πέρα με ένα υλικό που μπορεί να προσφερόταν για ακαδημαϊκή πλήξη. Άλλωστε το βιβλίο επανέρχεται συχνά σ’ ένα άλλο ερώτημα: Όλη αυτή η πρόοδος κάνει άραγε τη ζωή μας πιο εύκολη κι εμάς πιο ευτυχισμένους; Η απάντηση μπορεί να σας απογοητεύσει.

Ο συγγραφέας:

Ο Yuval Noah Harari γεννήθηκε στην Χάιφα του Ισραήλ το 1976. Έλαβε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και σήμερα διδάσκει στο Τμήμα Ιστορίας του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. Ειδικεύεται σε θέματα παγκόσμιας, μεσαιωνικής και στρατιωτικής ιστορίας. Η τρέχουσα έρευνά του επικεντρώνεται σε μακρο-ιστορικά ερωτήματα όπως: Ποια είναι η σχέση μεταξύ ιστορίας και βιολογίας; Ποια είναι η ουσιώδης διαφορά μεταξύ των Homo Sapiens και των άλλων ζώων; Υπάρχει δικαιοσύνη στην ιστορία; Έχει η ιστορία κάποια κατεύθυνση; Έχουν γίνει πιο ευτυχισμένοι οι άνθρωποι με το πέρασμα του χρόνου; Ο Χαράρι διδάσκει επίσης ένα μαζικό ελεύθερο διαδικτυακό μάθημα με τίτλο Μια σύντομη ιστορία της ανθρωπότητας, στο οποίο ήδη από τον πρώτο χρόνο διεξαγωγής του συμμετείχαν περισσότεροι από 80.000 σπουδαστές. Έχει τιμηθεί δύο φορές με το βραβείο Polonsky για Δημιουργικότητα και Πρωτοτυπία (2009 και 2012), καθώς και με το βραβείο Moncado της Εταιρείας Στρατιωτικής Ιστορίας (2011) για τη συναφή αρθρογραφία του. Το βιβλίο του Sapiens. Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και έχει γίνει μπεστ-σέλερ σε πολλές χώρες, προκαλώντας το ενδιαφέρον τόσο της ακαδημαϊκής κοινότητας όσο και του μεγάλου κοινού και μετατρέποντας τον Χαράρι σε διασημότητα. Το 2015 ο Mark Zuckerberg, ιδρυτής του Facebook, επέλεξε το βιβλίο για ανάγνωση στη διαδικτυακή λέσχη βιβλίου του, παρουσιάζοντάς το ως «μια μεγάλη ιστορική αφήγηση του ανθρώπινου πολιτισμού». Άλλα έργα του είναι: Renaissance Military Memoirs: War, History and Identity, 1450–1600 (2004), Special Operations in the Age of Chivalry, 1100-1550 (2007), The Ultimate Experience: Battlefield Revelations and the Making of Modern War Culture, 1450-2000 (2008).