Με ΦΕΚ που πέρασε νύχτα (!!!) η Κυβέρνηση ψηφίστηκε ο «Νέος Οργανισμός του Υπουργείου Πολιτισμού» που καταργεί ακόμη και την Εφορία Αρχαιοτήτων που διενεργεί τις ανασκαφές στην Αμφίπολη. Τι θα συμβεί στις Κυκλάδες με την ενοποίηση των υπηρεσιών Κλασσικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Αν μη τι άλλο οφείλουμε να υποκλιθούμε στην ανωτερότητα της συγκυβέρνησης όσον αφορά τον πολιτισμό… Από τη μία τρέχει ο Πρωθυπουργός (συν γυναιξί) να δει από κοντά και να βγάλει φωτογραφίες μπροστά στον μακεδονικό τάφο στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης κι από την άλλη οι συνεργάτες του φέρνουν προς ψήφιση και τελικά περνάει καθότι είναι πλέον Νόμος του κράτους η … αναβάθμιση (κυβερνητικός όρος) της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Το αποτέλεσμα της δουλειάς αυτής δεν είναι άλλο από τον «Νέος Οργανισμός του Υπουργείου Πολιτισμού», ο οποίος δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 171/Α/28-8-2014. Και όπως είπε και ο άμεσος συνεργάτης του Πρωθυπουργού κ. Λαζαρίδης αναφερόμενος στον ΕΝΦΙΑ «ο κ. Σαμαράς έπεσε από τα σύννεφα όταν έμαθε για τα λάθη στον ΕΝΦΙΑ». Οπότε περιμένουμε ανάλογη δήλωση και για τον Νέο Οργανισμό…
Τα θα γίνει σ’ αυτό το μνημειώδες πόνημα που είναι για το καλό των …πολιτών; Ουσιαστικά προχωράμε σε έναν οδηγό διάλυσης του Υπουργείου και εγκλωβισμού του στο άρμα των εντολών της τρόικας για κατακρεούργηση του δημόσιου τομέα, μεταξύ άλλων διαπιστώνεται ότι ακόμα και η Εφορεία Αρχαιοτήτων (ΚΗ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων) που διενεργεί την ανασκαφή στην Αμφίπολη, καταργείται. Βέβαια, άμεση ήταν η αντίδραση της Κυβέρνησης που υποστήριξε ότι όχι μόνο δεν καταργείται αλλά ενοποιείται και αναβαθμίζεται αλλά κανείς δεν τους πίστεψε.
Αλλά η κατάργηση της παραπάνω Εφορείας δεν είναι το μοναδικό «μαργαριτάρι» αυτού του Οργανισμού που έγινε χωρίς να προηγηθεί ούτε μιας ώρας διάλογος με τους εργαζόμενους και τους εμπλεκόμενους φορείς και συλλόγους.
– Για πρώτη φορά στα χρονικά του Υπουργείου Πολιτισμού θεσμοθετείτε η εκποίηση της περιουσίας του η οποία αναφέρεται ως «αρμοδιότητα». Η Διεύθυνση Απαλλοτριώσεων και Ακίνητης Περιουσίας υποβαθμίζεται σε Τμήμα Απαλλοτριώσεων, Απόκτησης Ακινήτων και Αποζημιώσεων υπαγόμενο πλέον στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών. Αυτό λοιπόν το τμήμα θα έχει ανάμεσα στις αρμοδιότητες «την εποπτεία και τον έλεγχο εκποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Υπουργείου». Δηλαδή το ξεπούλημα στα νέα ήθη συνιστά αρμοδιότητα!
– Επικεφαλής των οικονομικών υπηρεσιών τίθεται η καινούρια Διεύθυνση Προϋπολογισμού και Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, με αρμοδιότητα τη διατήρηση και την ενίσχυση της «δημοσιονομικής σταθερότητας». Δηλαδή συστήνεται ένας μόνιμος μηχανισμός λιτότητας, ο οποίος θα προσαρμόζει τον πολιτισμό στις απαιτήσεις της τρόικας για ξεχαρβάλωμα του δημόσιου τομέα και κάθε κοινωνικής συνεισφοράς.
– Καταργούνται οι Εφορείες Αρχαιοτήτων της Αττικής, μεταξύ αυτών και η Εφορεία Ακροπόλεως, και δημιουργείται μία ενιαία Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών. Δηλαδή ένας τεράστιος όγκος δουλειάς, μεταξύ άλλων και η διαχείριση της Ακρόπολης, θα βαρύνει μία μόνο υπηρεσία ενώ την ίδια στιγμή το Μουσείο της Ακρόπολης θα απεξαρτηθεί πλήρως από όποια σχέση (έστω και τυπική) είχε με την αντίστοιχη Εφορεία Ακρόπολης, δηλαδή με το δημόσιο φορέα.
– Οι εκκωφαντικές κορώνες για δήθεν εξωστρέφεια της πολιτιστικής κληρονομιάς μεταφράζονται σε κατάργηση στα Μουσεία των τμημάτων Εκθέσεων και Μουσειογραφικού Σχεδιασμού, Προβολής και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Καταργείται, δηλαδή, ο κοινωνικός ρόλος που προσπαθούσαν να έχουν τα μουσεία ανοίγοντας τις δραστηριότητές τους σε διάφορες κοινωνικές ομάδες αποκλεισμένες από το δημόσιο αγαθό του πολιτισμού.
– Για να δείξουμε την κραυγαλέα αντίθεση, δηλωτική των προθέσεών τους, απέναντι στη συρρίκνωση του δομών του Υπουργείου Πολιτισμού ας βάλουμε το Οργανόγραμμα του Μουσείου Ακρόπολης και τη διακριτική του μεταχείριση: το Μουσείο της Ακρόπολης «προικίστηκε», μόλις ένα χρόνο πριν, με μία Γενική Διεύθυνση, 5 Διευθύνσεις, 19 Τμήματα και 3 αυτοτελή Γραφεία, ενώ για κάθε ένα από τα «Δημόσια Μουσεία» που προβλέπει oνέος Οργανισμός προβλέπονται κατά μέσο όρο μόλις 4 Τμήματα!
– Στις Εφορείες Αρχαιοτήτων σε όλη τη χώρα καταργείται η περιοδολόγηση (Εφορείες Κλασικών – Προϊστορικών και Εφορείες Βυζαντινών Αρχαιοτήτων), δηλαδή οι Εφορείες ενοποιούνται και πρακτικά συρρικνώνονται από 79 Υπηρεσίες σε όλη την Ελλάδα σε 62 (συμπεριλαμβανομένων των Μουσείων).
Ποιος είναι ο στόχος; Σε πρώτη ανάγνωση, η μείωση της γραφειοκρατίας καθώς πλέον ο πολίτης θα έχει να αντιμετωπίσει μία ενωμένη εφορία και όχι δύο έως σήμερα… Υπάρχει όμως και η δεύτερη ανάγνωση: υπηρεσίες υποστελεχωμένες και υποχρηματοδοτούμενες που θα περιορίζονται σε διεκπεραιωτικό ρόλο στη σκιά των μεγάλων δημόσιων και ιδιωτικών έργων και που τελικά θα χαρακτηριστούν ανίκανες να αξιοποιήσουν το πολιτιστικό απόθεμα που έχουν κληθεί να διαχειριστούν. Δεν είναι τυχαίο ότι τελευταία πυκνώνουν δημοσιεύματα και φωνές που λένε ότι το Υπουργείο δεν μπορεί να διαχειριστεί τα μνημεία και προτείνονται λύσεις όπως η παραχώρηση της διαχείρισης σε ιδιώτες.
Την ίδια στιγμή ιδρύονται πέντε νέες υπηρεσίες υπαγόμενες απευθείας στο Γραφείο Υπουργού, μιας και εκεί, φαίνεται, δεν χρειάζεται να τηρηθεί η «μείωση των οργανικών δομών». Μία από αυτές ονομάζεται «Ειδική Υπηρεσία Προβολής και Αξιοποίησης» η οποία «φαίνεται ότι ήδη έχει αρχίσει άτυπα να λειτουργεί με αφορμή την Αμφίπολη, εμπλέκοντας εξωϋπηρεσιακούς παράγοντες που δήθεν προσφέρουν υπηρεσίες αφιλοκερδώς, προκειμένου να υπαχθούν τα αποτελέσματα της αρχαιολογικής έρευνας με απαράδεκτο τρόπο στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς!», όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Και τέλος; Οι 500 κενές οργανικές θέσεις καταργούνται. Με άλλα λόγια καταργείται κάθε ενδεχόμενο προσλήψεων σε ένα υπουργείο που υποφέρει από έλλειψη προσωπικού. Βέβαια ιδρύεται Τμήμα Φύλαξης, γεγονός που γεννά εύλογες υποψίες για τον μελλοντικό ρόλο μιας τέτοιας δομής, η οποία δεν είναι καθόλου απίθανο να κληθεί να κάνει τον άνωθεν διαχειριστή στην παράδοση της φύλαξης των αρχαιολογικών χώρων σε ιδιώτες, κάτι που άλλωστε είναι στις προθέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όσο για τις Κυκλάδες; Η ΚΑ Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων από τον Νοέμβριο θα ενοποιηθεί με την 2η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Άρα έχουμε μάχη για το ποιος θα είναι ο …διευθυντής. Στη συνέχεια θα έχουμε μάχη για το πόσοι από τους εργαζόμενους (είτε αυτοί είναι αρχαιολόγοι, είτε φύλακες, είτε συντηρητές) θα μείνουν στις Κυκλάδες (πλέον η Σάμος φεύγει από την ΚΑ Εφορεία και πηγαίνει στο Κεντρικό Αιγαίο) και με το φόβο πλέον των μεταθέσεων καθώς ο φόβος του πλεονάζοντος προσωπικού ενδεχομένως να φέρει μετακινήσεις σε υπηρεσίες που είναι υποστελεχωμένες. Και λέμε …πλεονάζον προσωπικό στις Κυκλάδες με την έννοια ότι κανείς δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να πει με ποια κριτήρια θα καθοριστούν οι ανάγκες της ενοποιημένης πλέον Εφορείας που έχει υπό τη σκέπη της ουκ ολίγα νησιά με ελάχιστους πραγματικά εργαζόμενους και πλούσιο υλικό που χρειάζεται ανασκαφές και χρήματα ώστε να προσδιοριστεί και να αποκαλύψει τα μυστικά του.