Με επιστημονική πληρότητα και πνευματική εμβάθυνση ολοκληρώθηκαν στις 28 Αυγούστου 2025 οι εργασίες της 11ης θερινής (τριών ημερών) συνάντησης του Studium Historicorum Ecclesiasticorum, που φιλοξενήθηκε στις Κατασκηνώσεις «Άγιος Κοσμάς» της Ι. Μητροπόλεως Παροναξίας, στην Πλάκα Νάξου.
Το φετινό συνέδριο ήταν αφιερωμένο στη συμπλήρωση 1000 ετών από τον θάνατο του Βασιλείου Β΄ του Μακεδόνα (†1025), με θέμα: «Βασίλειος Β΄ (976–1025), η χιλιετής παρακαταθήκη· Βασιλεύς Ρωμαίων και η Θεία Τάξις της Ρωμανίας». Ο Σεβ. Μητροπολίτης Παροναξίας κ. Καλλίνικος κήρυξε την έναρξη των εργασιών, τονίζοντας τη σημασία του θεσμού για την πνευματική και επιστημονική καλλιέργεια.
Στη συνάντηση συμμετείχαν διδάκτορες, μεταδιδακτορικοί ερευνητές, υποψήφιοι διδάκτορες και νέοι επιστήμονες, οι οποίοι μέσα από ομιλίες και στρογγυλές τράπεζες ανέδειξαν τον εκκλησιαστικό, γεωπολιτικό και θεολογικό ρόλο του «Βουλγαροκτόνου», αλλά και την πρόσληψή του στη συλλογική μνήμη της Ορθοδοξίας.
Τα βασικά σημεία που συζητήθηκαν
-
Η σχέση του Βασιλείου Β΄ με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως: Πώς η στενή συνεργασία Αυτοκράτορα και Πατριάρχη σφράγισε τη σταθερότητα της αυτοκρατορίας.
-
Η έννοια της “Θείας Τάξεως”: Ο ρόλος του Βασιλείου ως «εκλεκτού ηγέτη» μέσα στη ρωμαϊκή πολιτική θεολογία και η ανάγνωση της βασιλείας του ως μέρους του σχεδίου της Πρόνοιας.
-
Ο μύθος του “Βουλγαροκτόνου”: Από την ιστορική πραγματικότητα στις αφηγήσεις της συλλογικής μνήμης και πώς αυτός ο τίτλος σφράγισε την εικόνα του στην Ιστορία.
-
Η εκκλησιαστική πολιτική του: Η διαχείριση ζητημάτων πίστης και η στήριξη της Εκκλησίας σε περιόδους γεωπολιτικής έντασης.
-
Η διαχρονική πρόσληψη: Πώς ο Βασίλειος Β΄ μνημονεύεται στην Ορθόδοξη παράδοση και η επίδρασή του στον βυζαντινό και μεταβυζαντινό κόσμο.
Τι είναι το Studium Historicorum Ecclesiasticorum
Το Studium Historicorum Ecclesiasticorum είναι το κοινό Μεταπτυχιακό Σεμινάριο Εκκλησιαστικής Ιστορίας των Τμημάτων Θεολογίας του ΕΚΠΑ και του ΑΠΘ. Ξεκίνησε το 2010-2011 με πρωτοβουλία του Ιωάννη Παναγιωτόπουλου, Επίκουρου Καθηγητή Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Τμήματος Θεολογίας στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και έπειτα από αίτημα φοιτητών και αποτελεί από το 2016 δραστηριότητα του Εργαστηρίου «EUSEBIUS LAB» του ΑΠΘ. Συνδιοργανώνεται από τον ιστορικό κλάδο του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας (ΑΠΘ) και το Τμήμα Θεολογίας του ΕΚΠΑ, με συνυπεύθυνους τους καθηγητές Βασίλειο Κουκουσά και Ιωάννη Μπάκα.
Στόχος του είναι να δημιουργεί φυτώριο νέων επιστημόνων, να ενισχύει τη συνεργασία μεταπτυχιακών φοιτητών και να τους παρέχει βήμα για παρουσίαση ερευνών. Στο τέλος κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς οργανώνεται διεθνές συνέδριο ή συνάντηση, που έχει πλέον καταστεί θεσμός με διεθνή χαρακτήρα.
Ανάμεσα στους σημαντικότερους σταθμούς:
-
Συναντήσεις στην Ανάφη (2011–2016) με θεματικές γύρω από τους αγίους, τη Βυζαντινή μνήμη και τη Μεγάλη Ελλάδα.
-
Διεθνή συνέδρια σε Χάλκη (2013), Ρώμη (2014), Θράκη (2017).
-
Στην Νάξο το 2018 πραγματοποιήθηκε η Η΄ Διεθνής Συνάντηση με θέμα «Βενετία, η νέα Αλεξάνδρεια».
Ένας θεσμός με συνέχεια και προοπτική
Η φετινή συνάντηση στη Νάξο επιβεβαίωσε ότι το Studium παραμένει ζωντανό κύτταρο επιστημονικού διαλόγου και θεολογικής παιδείας, ενθαρρύνοντας την ιστορική έρευνα, τη συνεργασία νέων επιστημόνων και την εμβάθυνση στη σχέση Εκκλησίας, Ιστορίας και Πολιτισμού.
Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα εδώ
#StudiumHistoricorum #ΒασίλειοςΒ #Naxos #ByzantineHistory #ΕκκλησιαστικήΙστορία #Θεολογία
