Σε μια κίνηση που ήδη χαρακτηρίζεται ως πολιτικός σεισμός, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαϊρού, παρουσίασε το πιο ριζοσπαστικό σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης των τελευταίων δεκαετιών: ένα πακέτο λιτότητας 43,8 δισ. ευρώ με στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους των 3,3 τρισ. ευρώ και την καταπολέμηση του ελλείμματος που απειλεί πλέον τη διεθνή πιστοληπτική αξιοπιστία της χώρας.
«Η στιγμή της αλήθειας» — και της σύγκρουσης
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου διάρκειας δύο ωρών, την οποία χαρακτήρισε «στιγμή της αλήθειας», ο Μπαϊρού δεν μάσησε τα λόγια του: «Αυτός είναι ο τελευταίος σταθμός πριν από τον γκρεμό. Αν δεν δράσουμε τώρα, το χρέος θα μας συνθλίψει».
Ανάμεσα στα μέτρα που προκάλεσαν σοκ:
-
Κατάργηση δύο δημόσιων αργιών – πιθανότατα η Δευτέρα του Πάσχα και η 8η Μαΐου, που τιμά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
-
Περικοπή 5 δισ. ευρώ στην υγειονομική περίθαλψη.
-
Κατάργηση χιλιάδων θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα.
-
Πάγωμα μισθών και συντάξεων για το 2026, χωρίς αναπροσαρμογή με βάση τον πληθωρισμό.
-
“Συνεισφορά αλληλεγγύης” από υψηλόμισθους, παρά την προεκλογική δέσμευση για αποφυγή αύξησης φόρων.
Η άμυνα, ωστόσο, αποτελεί εξαίρεση: προβλέπεται αύξηση 6,5 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2026, γεγονός που υπογραμμίζει τον νέο ευρωπαϊκό αναπροσανατολισμό υπό την πίεση γεωπολιτικών εντάσεων.
Η “σκιά της Ελλάδας” πλανάται πάνω από το Παρίσι
Στην προσπάθεια να αιτιολογήσει τη σκληρότητα του πακέτου, ο Μπαϊρού κάλεσε τους Γάλλους να θυμηθούν την ελληνική κρίση χρέους: «Η Ελλάδα χρειάστηκε πακέτα διάσωσης και δεκαετία λιτότητας για να ορθοποδήσει. Εμείς έχουμε την ευκαιρία να αποφύγουμε το ίδιο σενάριο».
Η σύγκριση με την Ελλάδα, όμως, λειτούργησε περισσότερο ως καμπανάκι πανικού παρά ως εθνική συσπείρωση.
Πολιτικό ρίσκο και κοινωνική οργή
Η πρόταση κατάργησης των αργιών εξόργισε τόσο τη γαλλική κοινωνία, όσο και τους πολιτικούς αντιπάλους του Μπαϊρού.
Η ακροδεξιά ηγέτις Μαρίν Λεπέν, επικεφαλής του πιο δημοφιλούς κόμματος της χώρας αυτή τη στιγμή, έκανε λόγο για «επίθεση στους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους» και προανήγγειλε πρόταση μομφής.
Ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, Ζορντάν Μπαρντελά, χαρακτήρισε την κατάργηση της 8ης Μαΐου «άμεση επίθεση στην ιστορική μνήμη της Γαλλίας».
Αντιδράσεις καταγράφηκαν και από την αριστερά, με τον σοσιαλιστή Ολιβιέ Φορ να μιλά για «σχέδιο κατεδάφισης του κοινωνικού μοντέλου», ενώ η Ανυπότακτη Γαλλία και οι Πράσινοι τάσσονται ήδη κατά του σχεδίου προϋπολογισμού του 2026.
Κοινοβουλευτικό ναρκοπέδιο για τον Μακρόν
Το σχέδιο του Μπαϊρού αναμένεται να κατατεθεί στην Εθνοσυνέλευση τον Οκτώβριο, όμως οι κοινοβουλευτικές ισορροπίες είναι εύθραυστες.
Η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν δεν διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία. Έως πρόσφατα, στηριζόταν σε σιωπηρή ανοχή του Εθνικού Συναγερμού — ανοχή που τώρα αίρεται, ενισχύοντας τον κίνδυνο πολιτικής κατάρρευσης.
Ο ίδιος ο Μπαϊρού παραδέχτηκε: «Γνωρίζουμε ότι είμαστε στο έλεος της αντιπολίτευσης».
Η μεγάλη εικόνα: κοινωνικό μοντέλο υπό αμφισβήτηση
Η κατάργηση αργιών και το πάγωμα κοινωνικών παροχών έχουν ευρύτερη σημασία στη γαλλική πολιτική κουλτούρα. Η χώρα διατηρεί ένα από τα πιο γενναιόδωρα συστήματα πρόνοιας στον δυτικό κόσμο. Κάθε παρέμβαση σε αυτό το σύστημα γίνεται αντιληπτή ως προσβολή στο «κοινωνικό συμβόλαιο» που θεμελιώθηκε από τη γαλλική επανάσταση και ενισχύθηκε μεταπολεμικά.
Η πιο πρόσφατη αλλαγή —η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης— προκάλεσε εβδομάδες διαδηλώσεων και ακραία κοινωνική ένταση. Οι προτάσεις Μπαϊρού κινδυνεύουν να επαναφέρουν το ίδιο σκηνικό.
Το χρέος δεν περιμένει — αλλά και η κοινωνία δεν ξεχνά
Η κυβέρνηση Μπαϊρού επιλέγει τον δρόμο της δραστικής δημοσιονομικής προσαρμογής. Το αν θα επιβιώσει πολιτικά, είναι άλλο ζήτημα.
Η Γαλλία εισέρχεται σε μία περίοδο υψηλής αβεβαιότητας, όπου το δημόσιο χρέος, οι κοινωνικές αντιστάσεις και οι πολιτικοί συσχετισμοί συγκρούονται μετωπικά. Σε αυτή τη σύγκρουση, οι εκλογές του 2027 και η ενδεχόμενη έλευση της Μαρίν Λεπέν στην εξουσία φαντάζουν ολοένα και λιγότερο απίθανες.
Πηγή: Reuters, Politico
