Σαν σήμερα, ξημερώματα 9ης Ιουλίου 1956, το Αιγαίο συγκλονίστηκε από έναν από τους ισχυρότερους και πιο θανατηφόρους σεισμούς στην ιστορία του. Ένας καταστροφικός εγκέλαδος μεγέθους 7,7–7,8 Ρίχτερ ενεργοποίησε τμήμα του ρήγματος της Αμοργού, προκαλώντας ένα τεράστιο τσουνάμι που σάρωσε τις ανατολικές Κυκλάδες, ιδιαίτερα τη Σαντορίνη, αφήνοντας πίσω του 54 νεκρούς, 100 τραυματίες και ανυπολόγιστες ζημιές σε περισσότερα από 3.200 κτίρια.
Η δύναμη του ρήγματος της Αμοργού
Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε στη θαλάσσια περιοχή ΒΑ της Σαντορίνης, όπου εκτείνεται το ρήγμα της Αμοργού, μήκους περίπου 75 χιλιομέτρων. Τμήμα του ενεργοποιήθηκε στις 05:11 το πρωί, προκαλώντας την αρχική ισχυρή δόνηση βάθους 25 χιλιομέτρων.
Μόλις 13 λεπτά αργότερα, ένας εξίσου ισχυρός μετασεισμός 7,2 Ρίχτερ σημειώθηκε, πιο κοντά στη Σαντορίνη, σε μεγαλύτερο βάθος (40–95 χλμ), προκαλώντας επιπλέον αναταραχές.
Η θαλάσσια μετατόπιση του πυθμένα, όπως επιβεβαιώθηκε από νεότερες επιστημονικές έρευνες με ρομποτικά μέσα, ξεπέρασε σε ορισμένα σημεία τα 16,8 μέτρα, αποτυπώνοντας τη βίαιη ενέργεια που απελευθερώθηκε κατά τη διάρκεια του φαινομένου.
Το τσουνάμι των 20 μέτρων
Το σεισμό ακολούθησε άμεσα ένα καταστροφικό τσουνάμι με κύματα ύψους άνω των 20 μέτρων που έπληξαν τις ακτές της Σαντορίνης, της Αμοργού και άλλων γειτονικών νησιών. Οι μαρτυρίες της εποχής περιγράφουν σκηνές απόλυτου χάους: παραλιακά σπίτια ισοπεδώθηκαν, βάρκες εκτοξεύτηκαν στη στεριά και οικογένειες θρηνούσαν αγαπημένα πρόσωπα μέσα σε λίγα λεπτά.
Η επιστήμη θυμάται και προειδοποιεί
Η Καθηγήτρια Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού, με μακρόχρονη παρουσία στην έρευνα του υποθαλάσσιου ρήγματος της Αμοργού, υπενθύμισε μέσα από μια συγκινητική ανάρτηση την ανάγκη για μνήμη και επιστημονική εγρήγορση:
«Όταν αντικρίζεις την εικόνα του ρήγματος, κατανοείς τη δύναμη της φύσης και την αδυναμία του ανθρώπου να την εξουσιάσει… Η σωστή ενημέρωση και οι κατάλληλες υποδομές θα μας επιτρέψουν να είμαστε σωστότερα προετοιμασμένοι», ανέφερε.
Ενός λεπτού σιγή για τα θύματα
Η σημερινή ημέρα αποτελεί μια ευκαιρία για σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων και ταυτόχρονα υπενθύμιση για την ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών, της έρευνας και της ετοιμότητας σε σεισμογενείς περιοχές, όπως το Αιγαίο.
«Ενός λεπτού σιγή για τους συμπολίτες μας που χάθηκαν… τα ξημερώματα του Αγίου Παγκρατίου», κατέληξε η κα Νομικού.
