Σε μία εποχή που η πολιτιστική κληρονομιά κινδυνεύει να αποσπαστεί από τη φυσική της ρίζα, ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου παίρνει ξεκάθαρη θέση, εκφράζοντας την αντίθεσή του στην απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) για τη μεταφορά των Κούρων των Μελάνων από το ιστορικό τοπίο του Φλεριού στο υπό κατασκευή Αρχαιολογικό Μουσείο στη Νησίδα Μουσείων στο Κάστρο της Νάξου.
Ο Σύλλογος τονίζει πως ο πολιτισμός δεν είναι απλή συλλογή αντικειμένων για έκθεση, αλλά ζωντανό κομμάτι του τόπου, άρρηκτα δεμένο με το φυσικό περιβάλλον, την ιστορία και τις τοπικές κοινωνίες. Η απομάκρυνση των Κούρων από τον φυσικό τους χώρο στο Φλεριό αφαιρεί από το μνημείο την αυθεντικότητα και αποδυναμώνει τη βιωματική εμπειρία του επισκέπτη.
Παράλληλα, ο Σύλλογος καλεί σε ευρύτερο σχεδιασμό που να περιλαμβάνει και άλλους σημαντικούς χώρους της ενδοχώρας, όπως τον Πύργο του Χειμάρρου και τη Σπηλιά του Ζα, ενισχύοντας την πολιτιστική ταυτότητα και την τουριστική ανάπτυξη της υπαίθρου.
Αναλυτικά, η τοποθέτηση του Συλλόγου Φιλωτιτών Νάξου που φέρει την υπογραφή του προέδρου Βασίλη Βασιλάκη και της γραμματέας Κατερίνας Πολυμενοπούλου αναφέρει:
“Ανακοίνωσή του Συλλόγου Φιλωτιτών Νάξου για την μεταφορά των Κούρων των Μελάνων από το Φλεριό.
Ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου εκφράζει την αντίθεση του στην προτεινόμενη από το ΚΑΣ μεταφορά των αρχαιολογικών ευρημάτων από την περιοχή του Φλεριού στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου.
Η Νησίδα Μουσείων Νάξου, όπως παρουσιάστηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, αποτελεί ένα σημαντικό έργο πολιτιστικής υποδομής για το ολόκληρο το νησί μας και πραγματική τομή για την κοινωνία, την παιδεία και την ανάδειξη της Νάξου και του Ναξιακού – Κυκλαδικού Πολιτισμού σε τοπικό, πανελλαδικό και παγκόσμιο επίπεδο, με απώτερο στόχο τη συγκέντρωση σε αυτήν τη Νησίδα, του Ναξιακού – Κυκλαδικού αρχαιολογικού πλούτου που ακτινοβολεί αιώνες τώρα σε ολόκληρη την οικουμένη.
Η πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου όμως δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποσπάται από το φυσικό και ιστορικό της χώρο. Η απομάκρυνση σημαντικών ευρημάτων από το τοπίο στο οποίο ανήκουν ιστορικά και πολιτισμικά, οδηγεί σε απώλεια της σύνδεσης του μνημείου με το περιβάλλον του και αποδυναμώνει την αυθεντικότητα της βιωματικής εμπειρίας για τον επισκέπτη.
Ο Σύλλογος μας θεωρεί ότι η πολιτική που πρέπει να ακολουθήσουμε στην Νάξο για τους αρχαιολογικούς μας θησαυρούς, οφείλει να προωθεί τη πολιτιστική αποκέντρωση και την ανάδειξη του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος σε όλη την επικράτεια του νησιού και όχι τη συστηματική του συγκέντρωση σε ένα και μόνο σημείο.
Πιστεύουμε στην ανάδειξη των αρχαίων σημαδιών στον τόπο τους και μέσω αυτών να αποτελεί στρατηγική επιλογή η ενίσχυση της υπαίθρου της Νάξου.
Η αξιοποίηση και ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων στο Φλεριό δύναται να πραγματοποιηθεί με τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών, ώστε ο χώρος να καταστεί εύκολα προσβάσιμος, επισκέψιμος και ελκυστικός για το ευρύ κοινό, διατηρώντας παράλληλα την αυθεντική του σύνδεση με τον τόπο.
Αντίστοιχα, ζητούμε τη συστηματική ανάδειξη και προστασία των σημαντικών αρχαιολογικών και ιστορικών τοποθεσιών της περιοχής του Φιλωτίου, όπως ο Πύργος του Χειμάρρου, μνημείο μοναδικής αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας, και η Σπηλιά του Ζα, τόπος ύψιστης μυθολογικής, αρχαιολογικής και πολιτιστικής σημασίας. Οι χώροι αυτοί πρέπει να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο σχέδιο πολιτιστικής διαχείρισης, που να τους καθιστά επισκέψιμους και λειτουργικούς, ενισχύοντας την αρχαιολογική ταυτότητα και την πολιτιστική κληρονομιά της ενδοχώρας της Νάξου.
Η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μια συλλογή αντικειμένων, αλλά ως ζωντανός οργανισμός που συνδέεται με τη γη, το τοπίο, την ιστορία και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου καλεί άπαντας τους εμπλεκόμενους φορείς, να επανεξετάσουν την πολιτική μεταφοράς των αρχαιοτήτων και να προχωρήσουν σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό ανάδειξης των μνημείων εκεί όπου ανήκουν: στον φυσικό τους τόπο.
Γιατί ο πολιτισμός δεν συγκεντρώνεται· ακτινοβολεί. Και η Νάξος αξίζει να τον αναδείξει σε όλο της το εύρος”.
