Η εικόνα είναι γνώριμη σε όσους από εμάς πέρασαν την παιδική τους ηλικία ξεφυλλίζοντας τις κλασικές σειρές περιπετειών: τέσσερα παιδιά και ένας σκύλος, σε μια παρέα όπου η φιλία, η περιέργεια και η ελευθερία είναι βασικά συστατικά.
Κείμενο: Γιάννης Βασαλάκης (για την εφημερίδα “Τα Νέα”
Οι «Πέντε Φίλοι» της Ινιντ Μπλάιτον, η πιο δημοφιλής ίσως «συμμορία» της παιδικής λογοτεχνίας, επιστρέφουν – όχι αυτή τη φορά με νέο βιβλίο, αλλά σε νέα μορφή: ένα graphic novel που τιμά το πρωτότυπο, ενώ ταυτόχρονα απευθύνεται με φρεσκάδα στο σημερινό παιδικό κοινό. Οι δύο πρώτες περιπέτειες μόλις κυκλοφόρησαν στα ελληνικά από τις εκδ. Gutenberg.
Πίσω από την ιδέα βρίσκονται δύο γάλλοι δημιουργοί: ο σεναριογράφος Nataël και ο εικονογράφος Béja, οι οποίοι ανέλαβαν να μεταφέρουν τις ιστορίες της θρυλικής πεντάδας από τον αφηγηματικό λόγο στο σχέδιο και τον διάλογο. Το εγχείρημα μόνο απλό δεν ήταν: κάθε ιστορία, από τις περίπου 200 σελίδες των βιβλίων, έπρεπε να αποδοθεί σε μόλις 64 σελίδες κόμικ, χωρίς να χαθεί η μαγεία, η δράση ή η προσωπικότητα των χαρακτήρων.
Κι όμως, το αποτέλεσμα λειτουργεί. Η διασκευή καταφέρνει να κρατήσει τη δομή, το ύφος και την αίσθηση των αρχικών έργων. Οι ιστορίες διατηρούν την εποχή και την ατμόσφαιρά τους – μια Αγγλία λίγο πιο αθώα, πιο ήσυχη, με πεδιάδες, παραλίες και ξεχασμένους πύργους γεμάτους μυστικά. Οι ήρωες δεν γίνονται ποτέ υπερήρωες. Παραμένουν παιδιά με ερωτήσεις, αυθορμητισμούς και μια φυσική έλξη προς το «παράξενο» που ελλοχεύει σε κάθε καλοκαίρι.
Η εικονογράφηση του Béja λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο τότε και το τώρα. Βαδίζει στα χνάρια του Hergé και του Τεντέν: οι γραμμές του είναι καθαρές, μελαγχολικά ρετρό, και σε συνδυασμό με τη χρωματική παλέτα, δημιουργούν έναν κόσμο οικείο αλλά και διακριτικά εξιδανικευμένο. Οι χαρακτήρες ίσως φαίνονται λίγο μεγαλύτεροι από όσο θυμόμαστε – μια συνειδητή επιλογή που φαίνεται να στοχεύει και σε εφήβους, χωρίς να αλλοιώνει τη δυναμική της παιδικής περιπέτειας.
Αυτό που καθιστά αυτές τις διασκευές ιδιαίτερα χρήσιμες για το σημερινό παιδικό κοινό είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να λειτουργήσουν ως γέφυρα προς τη λογοτεχνία. Πολλά παιδιά σήμερα δυσκολεύονται να διατηρήσουν την προσοχή τους σε εκτενή αφηγηματικά κείμενα.
Το κόμικ τους προσφέρει μια εμπειρία πιο προσιτή, χωρίς να κάνει εκπτώσεις στη φαντασία ή την πλοκή. Και το σημαντικότερο: οι ιστορίες αυτές παραμένουν αφηγηματικά καθαρές, χωρίς ηθικολογίες, χωρίς επιτήδευση, χωρίς υπερανάλυση.
Οι «Πέντε Φίλοι» συνεχίζουν να μιλούν για τη χαρά της ανεξαρτησίας, την ανάγκη της ομαδικότητας, τη σημασία της εμπιστοσύνης και τη δύναμη της περιέργειας. Αξίες διαχρονικές, σε έναν κόσμο που αλλάζει γρηγορότερα από ποτέ. Το ότι οι περιπέτειές τους προσαρμόστηκαν με φροντίδα για να γίνουν προσιτές στη νέα γενιά, δείχνει πόσο ανάγκη έχουμε ακόμη τέτοιου είδους αφηγήσεις – αληθινές, απλές και ανθρώπινες.
Μπορεί οι Πέντε να ζουν σε έναν κόσμο χωρίς smartphones, TikTok ή GPS. Ομως η ματιά τους στο άγνωστο, η αποφασιστικότητά τους και η φιλία τους, είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Και ίσως, με αυτό το νέο ένδυμα, να βρουν ξανά τη θέση τους στις καρδιές των παιδιών. Αυτών που δεν έχουν γνωρίσει ακόμα τον Τίμι, και εκείνων που απλώς τον είχαν ξεχάσει.