Πώς να μην μπούμε στον πειρασμό; Αντί να χάνουμε χρόνο κάνοντας έρευνα στο διαδίκτυο, ένα AI εργαλείο μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε γρήγορα και δωρεάν τον προορισμό που μας ταιριάζει και να προγραμματίσουμε το ταξίδι μας.
Με την τεχνητή νοημοσύνη να έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, πολλοί είναι ήδη εκείνοι που έχουν αφήσει πίσω τους την εποχή των ταξιδιωτικών πρακτορείων, χρησιμοποιώντας πλατφόρμες όπως το δημοφιλές ChatGPT της OpenAI για την αναζήτηση πληροφοριών, ή το απόλυτα αυτοματοποιημένο Booked AI, που λειτουργεί ως ψηφιακός πράκτορας, για τον σχεδιασμό των διακοπών τους. Πόσο αξιόπιστα είναι όμως αυτά τα εργαλεία; Και, τελικά, μπορούμε να εμπιστευτούμε τις διακοπές μας στην Τεχνητή Νοημοσύνη;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας ταξιδιωτικών υπηρεσιών Global Rescue, σχεδόν το 70% των συμμετεχόντων που χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να σχεδιάσουν ένα ταξίδι, αξιολόγησαν την τεχνολογία ως «πολύ χρήσιμη» ή «χρήσιμη». Σχεδόν οι μισοί από εκείνους (44%) αναζήτησαν πληροφορίες, ενώ το ένα τρίτο (36%) προτάσεις δρομολογίων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η διάρκεια του ταξιδιού ή ο διαθέσιμος προϋπολογισμός.
Πραγματικότητα και φαντασία
Εμείς, ρωτήσαμε στα ελληνικά το ChatGPT και το Deepseek, δύο από τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης με τη μεγαλύτερη δημοτικότητα, ποιο είναι το ελληνικό νησί με τα πιο ιδιαίτερα έθιμα για να επισκεφτούμε φέτος το Πάσχα. Το διάσημο αμερικανικό chatbot απάντησε ότι αυτό είναι η Κέρκυρα, ενώ το κινεζικό Deepseek μας πρότεινε τη Χίο. Και οι δύο απαντήσεις βασίστηκαν στα μοναδικά Πασχαλινά έθιμα που διακρίνουν τα δύο νησιά και δεν συναντώνται σε άλλα μέρη της Ελλάδας, ωστόσο και οι δύο απαντήσεις περιείχαν ανακρίβειες.
Σύμφωνα με το ChatGPT, που μάλλον μπέρδεψε την πίτα του τρύγου με τη συκόπιτα, «την Κυριακή του Πάσχα οι κάτοικοι της Κέρκυρας ψήνουν το παραδοσιακό “σταφύλι”, ένα είδος πασχαλινής πίτας, και την προσφέρουν σε φίλους και επισκέπτες». Το Deepseek, πάλι, απάντησε ότι ο ρουκετοπόλεμος είναι «ο πιο γνωστός εθισμός της Χίου, που πραγματοποιείται το Μεγάλο Σάββατο μεταξύ δύο εκκλησιών, της Αγίου Μάρκου και της Παναγίας Ερυθιανής. Οι κάτοικοι εκτοξεύουν χιλιάδες ρουκέτες προς τον ουρανό, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό φωτοσθεατικό θέαμα.
Ο σκοπός δεν είναι να πολεμήσουν μεταξύ τους, αλλά να δημιουργήσουν ένα θέαμα φωτός και ήχου». Εδώ, ενώ το έθιμο -και όχι “ο εθισμός”-, είναι υπαρκτό -σε αντίθεση με τη λέξη «φωτοσθεατικό» που είναι δημιούργημα του Deepseek-, οι ανακρίβειες εντοπίζονται στην περιγραφή του εθίμου. Στην πραγματικότητα, ο ρουκετοπόλεμος διεξάγεται όντως το Μεγάλο Σάββατο, αλλά οι ρουκέτες εκτοξεύονται ανάμεσα στις δύο εκκλησίες και όχι προς τον ουρανό για να δημιουργήσουν ένα θέαμα φωτός και ήχου.
Οι κίνδυνοι
Μπορεί αυτά τα λάθη να φαίνονται μικρά, ωστόσο η αναστάτωση που προκαλείται από ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις ώρες των πτήσεων ή τη διαθεσιμότητα των ξενοδοχείων μπορεί να είναι μεγάλη. Επιπλέον, πέρα από την παραπληροφόρηση και τη λανθασμένη χρήση της γλώσσας που παρατηρείται προς το παρόν στις διάφορες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, υπάρχουν και πιο σοβαρές συνέπειες που σχετίζονται με το φαινόμενο του «AI poisoning» ή, όπως θα το λέγαμε στα ελληνικά, της «δηλητηρίασης δεδομένων».
Στην ουσία, τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης αντλούν δεδομένα από βάσεις ή πηγές που μπορεί να περιέχουν λανθασμένες ή ξεπερασμένες πληροφορίες. Η δηλητηρίαση δεδομένων αφορά στη σκόπιμη εισαγωγή λανθασμένων ή κακόβουλων πληροφοριών, αλλοιώνοντας τα αποτελέσματα, με σκοπό τη χειραγώγησή τους. Επιπλέον, σύμφωνα με τους ειδικούς στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, η ευρεία χρήση ΑΙ ενδέχεται να αυξήσει τους κινδύνους για τους ταξιδιώτες οι οποίοι μοιράζονται ευαίσθητες πληροφορίες με τα chatbots, όπως τα στοιχεία του διαβατηρίου τους και άλλα προσωπικά δεδομένα. Όπως συμβαίνει συχνά στο διαδίκτυο, αν αυτά τα τελευταία δεν προστατεύονται σωστά, υπάρχει κίνδυνος διαρροής ή κακόβουλης χρήσης τους.
Μαζική χρήση
Υπάρχουν ωστόσο και κίνδυνοι που αφορούν στους ίδιους τους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Η μαζική χρήση των μοντέλων ΑΙ μπορεί να έχει συνέπειες στη βιωσιμότητά τους, καθώς τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης τείνουν να προτείνουν μέρη με βάση τη δημοφιλία τους και όχι τις ανάγκες του κάθε ταξιδιώτη. Παρότι η Κέρκυρα του ChatGPT είναι μάλλον ο πιο τουριστικά αναπτυγμένος προορισμός, ενώ η Χίος του Deepseek προσφέρει ίσως μια λιγότερο εμπορευματοποιημένη εμπειρία, και τα δύο νησιά είναι από τα πλέον δημοφιλή για τις διακοπές του Πάσχα. Αν εμπιστευτούμε μαζικά τις συμβουλές των εφαρμογών, οι επιλογές μας μπορεί να συμβάλουν στο φαινόμενο του υπερτουρισμού, καταστρέφοντας σε μεγάλο βαθμό την αυθεντικότητα της ταξιδιωτικής εμπειρίας και δημιουργώντας προβλήματα στους κατοίκους.
Βέβαια, όσο πιο συγκεκριμένες είναι οι ερωτήσεις μας, τόσο πιο εξατομικευμένες θα είναι και οι απαντήσεις που θα λάβουμε. Καλό είναι, πάντως, να έχουμε υπόψη ότι κάθε φορά που υποβάλλουμε μια ερώτηση σε ένα chatbot, καταναλώνουμε πολύ περισσότερη ενέργεια από αυτή που απαιτείται για τη φόρτιση της συσκευής μας, καθώς το περιβαλλοντικό κόστος της επεξεργασίας και της αποθήκευσης δεδομένων είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Σε κάθε περίπτωση, είτε χρησιμοποιούμε τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για να αποφασίσουμε πού θα πάμε, τι θα δούμε, πώς θα ταξιδέψουμε και πού θα μείνουμε, τουλάχιστον προς το παρόν χρειάζεται να διπλοτσεκάρουμε τις πληροφορίες που μας δίνονται, ώστε να μην καταλήξουμε να αναζητούμε περιοχές, πτήσεις, ξενοδοχεία, έθιμα ή ακόμη και φαγητά που υπάρχουν μόνο στη φαντασία μιας μηχανής τεχνητής νοημοσύνης.
Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr
