Τη στρατηγική για την πράσινη ανάπτυξη της ναυτιλίας, τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας και τη βιωσιμότητα των νησιών, επισήμανε ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας, στην ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προστασίας του Περιβάλλοντος.
Ειδικότερα, ο κ. Γκίκας, ενημερώνοντας τα μέλη της αρμόδιας Επιτροπής, επισήμανε την περιβαλλοντική διάσταση της νησιωτικής πολιτικής, τονίζοντας ότι «Τα νησιά αντιμετωπίζουν μια νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται από την κλιματική αλλαγή, τις αυξημένες τουριστικές ροές και την επιτακτική ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη».
Αναφέρθηκε στην «Εθνική Στρατηγική για την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στο Νησιωτικό Χώρο» του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, υπογραμμίζοντας ότι «Η νησιωτικότητα απέκτησε ουσιαστικό νόημα ως πεδίο δημόσιας πολιτικής», επισημαίνοντας ότι «Δημιουργήθηκε ένα θεσμικό πλαίσιο με δομικά στοιχεία τη νησιωτικότητα, τη θαλάσσια οικονομία και τη γαλάζια ανάπτυξη».
«Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε πάνω από 350 έργα σε πάνω από 70 νησιά για το υδατικό ισοζύγιο»
Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Γκίκας, αναφέρθηκε στο μείζον ζήτημα της λειψυδρίας, τονίζοντας πως «Η έκτακτη συνθήκη μάς υποχρεώνει να κινηθούμε άμεσα και αποτελεσματικά για να περιορίσουμε και να διαχειριστούμε τις συνέπειες του φαινομένου για τους κατοίκους, τους επισκέπτες, αλλά και την οικονομική δραστηριότητα των νησιών μας».
Ειδικότερα, σημείωσε ότι «Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μέσω της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, σχεδιάζει παρεμβάσεις σε επίπεδο χρηματοδότησης αλλά και τεχνικής υποστήριξης, για πάνω από 350 έργα μικρομεσαίας χρηματοδότησης σε πάνω από 70 νησιά, αποκτώντας τοπική γνώση και αξιολόγηση των ειδικών συνθηκών για το υδατικό ισοζύγιο».
Πρόσθεσε δε ότι «Το 2024 διαθέσαμε πάνω από 7 εκατ. ευρώ για την υδροδότηση άνυδρων νησιών και για έργα βελτίωσης υποδομών ύδρευσης των νησιών, καθώς και πάνω από 9 εκατ. ευρώ για την Πρότυπη Διαχείριση νερού στα μικρά νησιά».
«Περισσότερα από 80 εκατ. ευρώ για έργα στα νησιά»
Ο κ. Γκίκας δήλωσε πως βρίσκεται σε εξέλιξη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για παροχή δανείου 80 εκατ. ευρώ, ώστε να ξεκινήσει η ένταξη και παρακολούθηση έργων στα νησιά, μεταξύ αυτών και η διαχείριση υδάτινων πόρων, καθώς και η προετοιμασία και ωρίμανση έργων ΑΠΕ ως συμπληρωματικές δράσεις στις προγραμματισμένες παρεμβάσεις του Ταμείου Από-ανθρακοποίησης των Νησιών. Συμπλήρωσε μάλιστα ότι: «Στο παραπάνω ποσό υπολογίζουμε και επιπλέον 80 εκατ. ευρώ που προέρχονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων».
Επιπλέον, θα ξεκινήσει πιλοτική εφαρμογή διερεύνησης μεθόδων αντιμετώπισης της έλλειψης υδάτινων πόρων σε 7 επιλεγμένα νησιά: Θάσο, Αμοργό, Παξούς, Αγαθονήσι, Σίφνο, Σέριφο, Κάσο. Περαιτέρω, προβλέπεται η διενέργεια έρευνας/μελέτης ανάλυσης του κινδύνου και εκτίμησης πιθανού ελλείμματος υδατικού ισοζυγίου στις νησιωτικές περιοχές, με ιδιαίτερη έμφαση στο Νότιο Αιγαίο, το Βόρειο Αιγαίο, τα Ιόνια Νησιά και την Κρήτη, καθώς και σε νησιωτικές περιοχές ηπειρωτικών περιφερειών (Σποράδες, Θάσο, Σαμοθράκη, Αργοσαρωνικός), με καταγραφή των υφιστάμενων υποδομών ύδρευσης, με στόχο την αξιοποίηση των στοιχείων αυτών για τη χάραξη πολιτικών και την εφαρμογή μέτρων που θα διασφαλίσουν την επαρκή και βιώσιμη παροχή νερού.
«Πέντε δράσεις για την από-ανθρακοποίηση της Ναυτιλίας»
Ο κ. Γκίκας, αναφερόμενος στο κρίσιμο ζήτημα της από-ανθρακοποίησης της ναυτιλίας, τόνισε ότι «Ο Ευρωπαϊκός στόχος για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030, σε συνδυασμό με τη συμμόρφωση στους κανονισμούς του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, συνιστούν σημαντικές προκλήσεις για τη ναυτιλιακή βιομηχανία».
Σε αυτό το πλαίσιο, υπό τις κατευθύνσεις του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστου Στυλιανίδη, αναπτύσσονται πολιτικές όπως:
- Η υλοποίηση μελέτης για την ανανέωση του ελληνικού στόλου επιβατηγού ναυτιλίας, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικού προϋπολογισμού 1,2 εκατ. ευρώ.
- Η κατασκευή νέων “πράσινων” πλοίων με τη Σύμπραξη Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα, τα οποία θα έχουν βελτιωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα εξυπηρετούν τις άγονες ενδονησιακές γραμμές. Η δράση εντάσσεται στο Τομεακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ “Μεταφορές 2021-2027”. Στόχος του Υπουργείου είναι οι συμβάσεις στα “πράσινα” αυτά πλοία να είναι 12ετούς διάρκειας.
- Η ανάπτυξη “πράσινων” λιμενικών υποδομών, σε τουλάχιστον 12 λιμένες της χώρας, με χρηματοδότηση συστημάτων ηλεκτροδότησης για τα ελλιμενιζόμενα πλοία (cold ironing). Οι σχετικές υποδομές θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιανουάριο του 2029, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών στόχων της δέσμης μέτρων “FIT for 55”.
- Η χρηματοδότηση έργων και μελετών για την κατασκευή συστημάτων ηλεκτροδότησης πλοίων κατά τον ελλιμενισμό, στα λιμάνια Ραφήνας, Λαυρίου, Κέρκυρας και Καβάλας, τα οποία εντάσσονται στο project “DECOMPRES” (DEcarbonizing the Greek COMPREhensive portS).
- Η υποστήριξη διατομεακών συνεργασιών, όπως το Clean Energy Marine Hubs, που αποσκοπεί στο να συντονίσει και να ενώσει τις προσπάθειες από-ανθρακοποίησης μεταξύ λιμένων, ναυτιλιακών εταιρειών και ενεργειακών επιχειρήσεων.
«Ταμείο Θαλάσσιας Γαλάζιας Οικονομίας»
Όπως ανέφερε ο κ. Γκίκας «Η υιοθέτηση ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης στη “Γαλάζια Οικονομία” μπορεί να αποτελέσει κεντρικό πυλώνα αειφορίας και για τα ελληνικά νησιά». Επισήμανε δε ότι «Οι τομείς στους οποίους θα δοθεί έμφαση, είναι αυτοί της ναυτιλιακής τεχνολογίας, του ναυτιλιακού και ναυπηγικού εξοπλισμού, της ανάπτυξης εφαρμογών και χρήσης τεχνολογίας, της πληροφορικής και των επικοινωνιών». Τέλος, τόνισε ότι «Σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλες Εθνικές Αρχές, αξιοποιούμε τους πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, ενώ επενδύουμε για πρώτη φορά στη δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας».
