Υπήρξε πρόβλεψη και είχαν γίνει πολεοδομικές μελέτες επί σειράν ετών, ώστε να χαραχθεί μια ζώνη στην ακτογραμμή της Μήλου, η οποία θα καθόριζε σε ποια σημεία δεν επιτρέπεται το κτίσιμο και ποιες περιοχές αποτελούν τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπως το Σαρακήνικο. Ωστόσο, το νησί έμεινε τελικά χωρίς ειδικό καθεστώς προστασίας.
Μετά την πρόσφατη υπόθεση με το υπό ανέγερση πεντάστερο ξενοδοχείο στη Μήλο, τις αντιδράσεις που προκάλεσε στη δημοτική αρχή και σε μερίδα της τοπικής κοινωνίας και την παρέμβαση του υπουργείου Περιβάλλοντος για «πάγωμα των εργασιών», η «Καθημερινή» παρουσιάζει το χρονικό και τις προσπάθειες προστασίας του νησιού, που δεν έχουν ακόμη καρποφορήσει.
Η σύμβαση για την εκπόνηση Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) στη Μήλο υπογράφηκε το 2007. Το 2015 φαίνεται να σταματάει και ενεργοποιείται ξανά το 2021 επί δημαρχίας του Μανώλη Μικέλη. Η Μαίρη Ζήφου, δρ Χωροταξίας – Πολεοδομίας, είχε εργαστεί τότε για το σχέδιο. Η ίδια θυμάται εκείνη την περίοδο ως έναν «αγώνα δρόμου» για την επικαιροποίηση της μελέτης. Εγιναν αλλαγές, όπως αναφέρει στην «Κ», ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονταν η προστασία της γεωργικής γης και η διαμόρφωση μιας ζώνης προστασίας του τοπίου στην οποία βρισκόταν και το Σαρακήνικο.
Ως τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους αναγνωρίζονταν σε εκείνη τη μελέτη οι δύο παραλιακές ζώνες στη βόρεια και την ανατολική πλευρά του νησιού. Η πρώτη ζώνη εκτεινόταν από τα Μανδράκια μέχρι τον Μύτακα και περιελάμβανε και την περιοχή Σαρακήνικο. Η δεύτερη ήταν από το ακρωτήριο Καστανά μέχρι τον όρμο Σπαθί. Σύμφωνα με όσα είχαν τότε προταθεί, σε αυτές τις περιοχές θα απαγορευόταν η δόμηση, η αλλοίωση της στάθμης του φυσικού εδάφους και της υπάρχουσας χλωρίδας, καθώς και η διάνοιξη νέου οδικού δικτύου. Επίσης είχε προταθεί από το ΣΧΟΟΑΠ η παραλία στο Σαρακήνικο να χαρακτηριστεί «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπως η παραλία στο Κλέφτικο».
Το ζήτημα του εύρους της ζώνης προστασίας και της απόστασης από τον αιγιαλό είχε απασχολήσει διαδοχικά δημοτικά συμβούλια. Αρχικά είχε συζητηθεί να οριοθετηθεί στα 250 μέτρα και τελικά στην πορεία αυτό άλλαξε. Οπως αναφέρεται σε απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Μήλου στις 5 Νοεμβρίου 2022, η οποία είναι σε γνώση της «Κ», το όριο προστασίας επανακαθορίστηκε στα 150 μ. από τον αιγιαλό στην περιοχή που εκτείνεται 400 μ. εκατέρωθεν του Σαρακήνικου κατά μήκος της ακτής. Στο υπόλοιπο τμήμα της ζώνης η απόσταση από τον αιγιαλό μειώθηκε στα 100 μ. και στο σημείο του Σαρακήνικου ορίστηκε περίπου στα 350 μ. (μέχρι τον χώρο στάθμευσης) με πλάτος 150 μ. εκατέρωθεν του Σαρακήνικου.
Οι διαδικασίες προχώρησαν, εκπονήθηκε και η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ακολούθησε δημόσια διαβούλευση τον Ιούλιο του 2023. Ωστόσο, όπως εξηγεί η κ. Ζήφου, το σχέδιο δεν κατατέθηκε εντός προθεσμίας. Με ανακοίνωσή του αργότερα το υπουργείο Περιβάλλοντος σημείωνε ότι όσες μελέτες δεν είχαν ολοκληρωθεί ανά την Ελλάδα θα ενσωματώνονταν σε νέο σχεδιασμό. Οπως αναφέρθηκε την Τρίτη από το υπουργείο, ξεκινάει τώρα για τη Μήλο η εκπόνηση ειδικού πολεοδομικού σχεδίου, όπου από τις σχετικές προδιαγραφές προκύπτουν οδηγίες προς τους μελετητές για την προστασία του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος σε περιοχές όπως το Σαρακήνικο. Ο κ. Μικέλης ζητούσε να «παγώσουν» οι άδειες μέχρι να εγκριθεί το σχέδιο. Η κ. Ζήφου εκτιμά ότι εάν υπήρχε πολεοδομικό σχέδιο θα έμπαινε ένα όριο, θα δημιουργούνταν ένα πιο περιοριστικό πλαίσιο το οποίο θα λάμβαναν υπόψη και οι αρμόδιοι φορείς για τις γνωμοδοτήσεις τους.
Η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το ΣΧΟΟΑΠ περιέγραφε το 2023 αναλυτικά την εικόνα που επικρατεί στη Μήλο. «Η εκτός σχεδίου δόμηση τείνει να καταλάβει μεγάλο μέρος του εξωαστικού χώρου, τόσο στις εκτάσεις γεωργικής εκμετάλλευσης όσο και στους χαρακτηριστικούς λόφους – γεωλογικούς σχηματισμούς του νησιού», ανέφερε. «Οι οικιστικές πιέσεις τείνουν να αποδιοργανώσουν την εικόνα και τον χαρακτήρα των συμπαγών οικιστικών πυρήνων της Μήλου, δημιουργώντας την εντύπωση ενός διάσπαρτου ανοργάνωτου προαστίου. Η ίδια η δόμηση πολλές φορές εισχωρεί και σε προστατευόμενες περιοχές αρχαιολογικών χώρων».
«Σύννομη, με άδειες»
Στην περίπτωση του υπό ανέγερση πεντάστερου ξενοδοχείου στη θέση Καμίνια, εκπρόσωποι των επενδυτών που είχαν μιλήσει στην «Κ» υποστήριξαν ότι η διαδικασία ήταν σύννομη, καθώς και ότι έχουν λάβει τις σχετικές άδειες από τους αρμόδιους φορείς. Στο συμβόλαιο πώλησης του αγροτεμαχίου προς τους επενδυτές το 2023, τοπογράφος μηχανικός ανέφερε σε υπεύθυνη δήλωσή του ότι το οικόπεδο «είναι άρτιο και δύναται να οικοδομηθεί». Υποστήριζε ακόμη ότι δεν είναι αρδευόμενο, εντός του διέρχεται ρέμα, «δεν εμπίπτει σε περιοχή Natura ή σε περιοχή που προστατεύεται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας ή άλλης προστατευτικής νομοθεσίας». Με απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος η οικοδομική άδεια επανεξετάζεται.
Με πληροφορίες από τη σελίδα kathimerini.gr
