«Ο τύραννος Μπασάρ αλ Άσαντ έχει φύγει. Ανακηρύσσουμε τη Δαμασκό ελεύθερη από τον τύραννο Μπασάρ αλ Άσαντ». Με αυτή τη λιτή ανακοίνωση, η ένοπλη συριακή αντιπολίτευση επιβεβαίωσε ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ είναι παρελθόν πια για τη Συρία. Η Δαμασκός ξύπνησε σήμερα με τις δυνάμεις των ανταρτών να έχουν καταλάβει το προεδρικό μέγαρο και όλα τα κρατικά κτίρια και να κινούνται μάλλον ανενόχλητες στους δρόμους της πρωτεύουσας της χώρας- εκεί όπου έχουν εγκαταλειφθεί άρματα μάχης από το στρατό της Συρίας.
Πυροβολισμοί ακούγονται στους δρόμους και πανηγυρισμοί -με καπνογόνα και βεγγαλικά- έχουν ξεσπάσει από ισλαμιστές και αντιπάλους του καθεστώτος Άσαντ στη Δαμασκό, τη Χομς και άλλες μεγάλες πόλεις. Λίγο μετά από την ενημέρωση των αξιωματικών της χώρας από το αρχηγείο του Συριακού Στρατού, η κρατική τηλεόραση ανακοίνωσε ότι “το καθεστώς Άσαντ έπεσε”, όπως αναφέρει και το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων.
Και καθώς ο πρωθυπουργός της χώρας,, Γκαζί αλ- Τζαλαλί, με τηλεοπτικό του διάγγελμα δήλωσε ότι «η κυβέρνηση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με όποια ηγεσία επιλέξει ο λαός» και κάλεσε τους πολίτες να προστατεύσουν τις δημόσιες εγκαταστάσεις, ένα θρίλερ βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με το που βρίσκεται ο ανατραπείς πρόεδρος, Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι αντάρτες δηλώνουν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη επιχείρηση εντοπισμού του, καθώς οι πληροφορίες σχετικά με την τύχη του είναι συγκεχυμένες. Κατά κάποιους δεν έχει φύγει από τη χώρα, κατά κάποιους άλλους την έχει εγκαταλείψει, ενώ οργιάζουν οι φήμες ότι επέβαινε σε αεροσκάφος το οποίο καταρρίφθηκε τα ξημερώματα. Ο λόγος για ένα ρωσικής κατασκευής επιβατικό αεροσκάφος της Συριακής Πολεμικής Αεροπορίας το οποίο απογειώθηκε από τον Διεθνή Αερολιμένα της Δαμασκού και χάθηκε από τα ραντάρ στην περιοχή του Ραμ Αλ-Ανζ.
Ο Αλ Τζολανί στο “τιμόνι” της Συρίας;
Όλα τα βλέμματα τώρα στρέφονται στη μετάβαση της εξουσίας, με τους εναπομείναντες αξιωματούχους να “απλώνουν το χέρι” στην αντιπολίτευση και την Ιορδανία να τονίζει, μέσω μηνύματος της κυβέρνησής της “τη σημασία της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ενότητας της Συρίας” και να καλεί “τους βόρειους γείτονές μας να ανακτήσουν την αποτελεσματικότητα των θεσμών τους». Αναλυτές αναμένουν ότι σήμερα θα κάνει σήμερα την πανηγυρική είσοδό του στην πρωτεύουσα της Συρίας ο ηγέτης της Hayat Tahrir Al-Sham (HTS), της κύριας ομάδας που καθοδηγεί την ένοπλη αντιπολίτευση της χώρα, Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, για να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας.
Νωρίτερα χθες, ο τζιχαντιστής αλ Τζολάνι, προσπαθώντας να κάνει rebranding ως πιο μετριοπαθής, εμφανίστηκε στο CNN χρησιμοποιώντας το πραγματικό του όνομα -Αχμετ αλ Σαράα- ενώ είχε απευθύνει μήνυμα. «Προς όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις στην πόλη της Δαμασκού, απαγορεύεται αυστηρά να πλησιάσουν τα δημόσια ιδρύματα, τα οποία θα παραμείνουν υπό την εποπτεία του πρώην πρωθυπουργού έως ότου παραδοθούν επίσημα, και απαγορεύεται επίσης να ρίχνουν σφαίρες στον αέρα», έγραψε στο τηλεγράφημά του ο Άχμεντ αλ-Σαράα, γνωστός και ως Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι.
Νωρίς σήμερα το πρωί, ο πρωθυπουργός της Συρίας Μοχάμαντ Γκαζί αλ Τζαλάλι δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη «να συνεργαστεί με οποιαδήποτε ηγεσία επιλέξει ο λαός», σε ηχογραφημένο μήνυμά του.
«Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με οποιαδήποτε ηγεσία επιλέξει ο λαός, προσφέροντας κάθε δυνατή υποστήριξη για να διασφαλίσουμε μια ομαλή και συστηματική μετάβαση των κυβερνητικών λειτουργιών, διατηρώντας τις κρατικές εγκαταστάσεις», είπε.
Ο αλ Τζαλάλι κάλεσε τους Σύρους να προστατεύσουν τις δημόσιες εγκαταστάσεις, λέγοντας ότι ανήκουν σε όλους τους πολίτες. «Βρίσκομαι εδώ στο σπίτι μου, δεν έφυγα και δεν σκοπεύω να το εγκαταλείψω παρά μόνο με ειρηνικό τρόπο για να διασφαλίσω τη συνέχιση της λειτουργίας των δημόσιων θεσμών, των κρατικών εγκαταστάσεων και να μεταδώσω την ασφάλεια και την προστασία για όλους τους πολίτες. Απλώνουμε τα χέρια μας σε κάθε Σύρο πολίτη που ανησυχεί για τη διασφάλιση των περιουσιακών στοιχείων αυτού του έθνους… Προτρέπω όλους τους πολίτες να μην βλάψουν καμία δημόσια περιουσία, διότι, τελικά, τους ανήκει».
Νικητές, ηττημένοι και η επόμενη μέρα
Η εικόνα του επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ, χθες, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν και τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Α. Αρακσί, ήταν χαρακτηριστική. Μάλλον αμήχανος και εκνευρισμένος, έμοιαζε να μην μπορεί να συνειδητοποιήσει τον τρόπο με τον οποίο ένας από τους κυριότερους συμμάχους της Ρωσίας, όσο και του Ιράν στη Μέση Ανατολή, μέτραγε ώρες- όπως ο Ερντογάν είχε προβλέψει νωρίτερα.
Η Ρωσία είναι εξουθενωμένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία και η αποστολή δυνάμεων στη Συρία για να υποστηρίξει τον Άσαντ, θα έμοιαζε με αυτοκτονία. Άλλωστε, η μισθοφορική οργάνωση Βάγκνερ η οποία και είχε διασώσει το καθεστώς Μπασάρ αλ Ασάντ από τον υπερδεκαετή εμφύλιο είναι απασχολημένη στην Ουκρανία. Η Ρωσία δεν είχε άλλη επιλογή από το να αποσύρει δυνάμεις και οπλισμό- όπως τους πολύτιμους πυραύλους S-400 που είχε αναπτύξει στη Συρία και οι οποίοι καταγράφηκαν να φεύγουν χθες προς άγνωστη κατεύθυνση.
Το Ιράν βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση. Η Χαμάς και κυρίως η Χεζμπολάχ -τις οποίες υποστηρίζει υλικοτεχνικά- έχουν σχεδόν διαλυθεί από τον πόλεμο με το Ισραήλ. Η Χεζμπολάχ αποτελούσε το κύριο φόβητρο εναντίον του ISIS στον εμφύλιο της Συρίας και έναν ισχυρό υποστηρικτή του Άσαντ στην περιοχή.
Με τον Ντόναλντ Τραμπ να εκφράζει με ένα tweet του τη στάση που ούτως ή άλλως έχουν οι ΗΠΑ στην υπόθεση της Συρίας (“μη μπλεχτείτε”), η στάση του Ισραήλ αποτελεί έναν γρίφο. Ο IDF ήδη κινείται, σύμφωνα με πληροφορίες, για να διασφαλίσει τα εδάφη των Υψιπέδων του Γκολάν και από τη συριακή πλευρά και η κυβέρνηση Νετανιάχου έμοιαζε εγκλωβισμένη μεταξύ δύο κακών γι’ αυτή επιλογών. Από τη μία το “παραδοσιακά” εχθρικό προς το Ισραήλ καθεστώς Άσαντ και από την άλλη τους ισλαμιστές αντάρτες που -καθώς φαίνεται- θα αναλάβουν την εξουσία. Προς το παρόν παρακολουθεί διακριτικά τις εξελίξεις, λοιπόν.
Με την Τουρκία να υποστηρίζει -με τον επίσημο ή τον ανεπίσημο τρόπο- τους αντάρτες που προέλαυναν με ταχύτητα προς τη Δαμασκό καθώς ενδιαφέρεται να εγκαταστήσει μια κυβέρνηση επιρροής της, που θα της επιτρέψει να βρει άλλη μια έξοδο προς τη Μεσόγειο και να μεγαλώσει τη σφαίρα επιρροής της στη Μέση Ανατολή, ο Μπασάρ αλ Άσαντ κατανόησε ότι ήταν μόνος του.
Ο συριακός στρατός θα έπρεπε να πολεμήσει μόνος του. Όμως, πώς ένας καλά οπλισμένος στρατός 200.000 ανδρών ηττήθηκε “με τα χέρια κάτω” από περίπου 10.000 αντάρτες που εισήλθαν στη Δαμασκό μέχρι και με… μηχανάκια;
Δεν υπήρχαν χρήματα στη Δαμασκό για να πληρωθούν τα στρατεύματα και οι άνθρωποι ήταν εξαντλημένοι, συμβάλλοντας στο να «καταρρεύσει» ο συριακός στρατός απέναντι στους εισερχόμενους αντάρτες, εξηγεί ο εμπειρογνώμονας για τη Συρία και διευθυντής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, Τζόσουα Λάντις στο Al Jazeera.
«Δεν είχε υπάρξει μέρισμα ειρήνης και κανείς δεν μπορούσε να ξαναχτίσει τη ζωή του. Η ζωή φαινόταν τόσο ζοφερή υπό αυτό το καθεστώς, πηγαίνοντας προς το μέλλον», ανέφερε, υπενθυμίζοντας ότι η κυβέρνηση Άσαντ βρισκόταν υπό διάφορες κυρώσεις και ότι οι ΗΠΑ έλεγχαν το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της Συρίας.
«Και στη συνέχεια, φυσικά, η εξαιρετική επίθεση του Ισραήλ που χτύπησε τη Χεζμπολάχ, καθήλωσε το Ιράν και πραγματικά υποβάθμισε τον συριακό στρατό με περίπου τρία χτυπήματα κάθε εβδομάδα στον συριακό στρατό, καταστρέφοντας στρατιωτικά εργοστάσια και ιρανικές πολιτοφυλακές».
Ο Λάντις εξηγεί ότι ο Άσαντ αποδυναμώθηκε και έμεινε χωρίς συμμάχους, ενώ οι αντάρτες ανασυγκροτήθηκαν και κατάφεραν να προσαρμοστούν και να αλλάξει την ταυτότητά τους. Το ερώτημα, ωστόσο, τώρα, είναι το πώς θα συμπεριφερθούν από εδώ και πέρα και αν η Συρία θα δει μια ιστορική ομαλή μετάβαση εξουσίας, ή η Δαμασκός θα μετατραπεί σε αυτό που έγινε η Βαγδάτη μετά την πτώση του καθεστώτος Χουσεϊν. Ένα χάος…
Χάθηκε το αεροσκάφος που μετέφερε τον Μπασάρ αλ Άσαντ
Λίγες μέρες πριν από τα 59α του γενέθλια (στις 11 Δεκεμβρίου), ο Μπασάρ αλ Άσαντ αγνοείται. Μετά από σχεδόν 25 χρόνια στην εξουσία -και 54 για την οικογένεια Άσαντ- ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της Συρίας, δεν βρίσκεται στο προεδρικό μέγαρο, στη Δαμασκό, που έχει καταληφθεί από τους αντάρτες. “Η τυραννία του τελείωσε”, λένε πανηγυρίζοντας οι αντάρτες, οι οποίοι ανακοινώνουν πως έχει διαφύγει. Όμως, πού βρίσκεται ο Άσαντ;
Σύμφωνα με πληροφορίες που διακινούνται από συριακές πηγές, ο Άσαντ φέρεται να επιβιβάστηκε σε ένα Ilyushin-76 της Πολεμικής Αεροπορίας της Συρίας, το οποίο αναχώρησε εσπευσμένα από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Δαμασκού, γύρισε προς τη Χομς, έχασε απότομα ύψος και εξαφανίστηκε από τα ραντάρ.
Επέβαινε σε αυτή την πτήση ο Άσαντ και, αν ναι, κατέπεσε το αεροσκάφος κάπου, καταρρίφθηκε, ή έκλεισε τους μεταδότες του; Είναι νεκρός, ή μήπως θα επανεμφανιστεί σχηματίζοντας μια εξόριστη κυβέρνηση;
Το FlightRadar24 επιβεβαίωσε ότι έγινε αυτή η πτήση, επισημαίνοντας ότι κάποια δεδομένα του μεταδότη του παλιού σε ηλικία αεροσκάφους μπορεί να μην είναι ακριβή, ή να λείπουν, αλλά “παρόλα αυτά, πιστεύουμε ότι τα δεδομένα γενικά δίνουν μια καλή ένδειξη του τι συνέβη με το αεροσκάφος. Δεν γνωρίζουμε κάποια αεροδρόμια στην περιοχή όπου χάθηκε το σήμα”.
Σύμφωνα με ορισμένα ΜΜΕ, βάσει των δεδομένων από ραντάρ πτήσεων το αεροπλάνο φαίνεται πως είτε συνετρίβη, είτε πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση.
Όποια και αν ήταν η τύχη του Άσαντ (η σύζυγός του, Άσμα, με τα τρία τους παιδιά φέρεται να έφτασε στη Ρωσία χθες), μετά από μισό αιώνα διακυβέρνησης της Συρίας από την οικογένεια Άσαντ (οι τελευταίες εκλογές έγιναν το 2014, με το κόμμα Μπαάθ του Άσαντ να κερδίζει με 88,7%) και μετά από αιματηρές μάχες, ο πρόεδρος της χώρας που έμεινε “ζωντανός” μέσα από έναν άγριο πόλεμο, εγκαταλείφθηκε από όλους τους συμμάχους του. Οι αντάρτες πήραν τη Δαμασκό χωρίς ουσιαστική αντίσταση, αφού οι ρωσικές και ιρανικές δυνάμεις είχαν αποχωρήσει την προηγούμενη μέρα και ο Συριακός Αραβικός Στρατός (SAA) απέφυγε να συγκρουστεί μαζί τους.
Τη σφραγίδα στην πτώση του έβαλαν χθες οι κυριότεροι σύμμαχοί του, η Ρωσία και το Ιράν, μαζί με την Τουρκία. Στη Ντόχα του Κατάρ, οι επικεφαλής των διπλωματικών μηχανών των τριών χωρών, οι Σεργκέι Λαβρόφ, Αμπάς Αραγκσί και Χακάν Φιντάν, συναντήθηκαν με αντικείμενο τη Συρία. Εκεί, προφανώς, αποφάσισαν να προκρίνουν (ελλείψει δυνατότητας στήριξης από τη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς, το Ιράν και τη Ρωσία) την αποχώρηση του Άσαντ από την προεδρία, με τον σχηματισμό μιας “οικουμενικής” κυβέρνησης, με τη συμμετοχή μελών του κόμματος Μπαάθ, των ανταρτών και των Κούρδων.
Ο Μπασάρ αλ Άσαντ “δεν επωφελήθηκε από την ευκαιρία” να κάνει διάλογο με το λαό του και να βοηθήσει στην επιστροφή των προσφύγων στη διάρκεια μια περιόδου ηρεμίας στη χώρα του, είπε ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Μοχάμεντ μπεν Αμπντελραχμάν Αλ-Θάνι. Εντάξει, το Κατάρ, όπως και η Τουρκία -στην οποία αποδίδεται η ξαφνική επέλαση των ανταρτών- δεν ήταν φιλικές με το καθεστώς του χώρες, όμως ήταν ηλίου φαεινότερο ότι ο Άσαντ έχει ξεμείνει από πρόθυμους να “βάλουν το χέρι στη φωτιά” συμμάχους. Και αυτό, δεν ήταν εμφανές μόνο από την άρνηση όλων των γύρω -και μη- χωρών να παράσχουν στον Άσαντ στήριξη σε επίπεδο στρατιωτικό και πληροφοριών.
Η Ρωσία, συνέχισε να παρέχει -για λίγο- βοήθεια στον συριακό στρατό, καθώς μαχητικά της Μόσχας διεξήγαγαν τουλάχιστον μια αεροπορική επίθεση εναντίον τζιχαντιστών, σε συνεργασία με τη συριακή πολεμική αεροπορία τις προηγούμενες εβδομάδες. Όμως ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φερόταν να έχει χάσει την υπομονή του με τον Άσαντ, κυρίως λόγω της άρνησης του τελευταίου να προσέλθει σε διάλογο με τον Ταγίπ Ερντογάν (μέχρι να αποχωρήσουν τα τουρκικά στρατεύματα από το συριακό έδαφος). Ούτως ή άλλως, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Ρωσία δεν έχει τη δυνατότητα ή τη θέληση να αναλώσει πολύτιμους πόρους αλλού.
Το Ιράν, παρείχε επίσης άμεσα στήριξη στη Συρία, οργανώνοντας και στέλνοντας βαριά οπλισμένους Ιρακινούς και μισθοφόρους από αφρικανικές χώρες, καθώς και Ιρανούς στρατηγούς για να οργανώσουν την άμυνα της Δαμασκού. Ωστόσο, το ιρανικό καθεστώς φαίνεται δυσαρεστημένο από το γεγονός ότι η (υποστηριζόμενη από αυτό) Χεζμπολάχ, η οποία αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος στον πόλεμο κατά του ISIS (και ως εκ τούτου αποτέλεσε το “κλειδί” της νίκης του Άσαντ στον εμφύλιο) δεν δέχθηκε απολύτως καμία βοήθεια από το καθεστώς Άσαντ στον πόλεμο με το Ισραήλ. Επιπλέον, η αποδυνάμωση των “δορυφόρων” του, Χεζμπολάχ και Χαμάς από το Ισραήλ, του στερεί τη δυναμική δυναμικής επέμβασης, όπως στο παρελθόν.
Και καθώς ΗΠΑ και Ισραήλ παρακολουθούν αμέτοχοι, γίνονται πραγματικότητα οι προσδοκίες της Τουρκίας (η οποία δεν επιθυμεί ωστόσο μια ενδυνάμωση των Κούρδων, αλλά και μια αναγέννηση του ISIS) για ένα νέο καθεστώς στη Δαμασκό, που δεν θα συμπεριλαμβάνει τον ίδιο τον Άσαντ και θα είναι απολύτως φιλικό -και ελεγχόμενο, φυσικά- από την Άγκυρα, εξυπηρετώντας τις επιδιώξεις της στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο.
Πηγή: protothema.gr
