Ολοκληρώθηκε την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2024 το 3ο Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» που διοργάνωσε το Μιτάτο της Αμοργού ΑΜΚΕ στον Ποταμό Αμοργού.
Η δράση στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία, με 40 συμμετέχοντες και 18 καλεσμένους ομιλητές, μάστορες και εκπροσώπους φορέων από οκτώ νησιά αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό να δίνουν το παρών και να μοιράζονται τη γνώση και εμπειρία τους.
Το πρακτικό σκέλος του Εργαστηρίου περιέλαβε μαθητεία ξερολιθικής δόμησης στη θέση Καλοπόταμα, δυτικά του χωριού Ποταμός, σε τμήμα της διαδρομής «Παλιά Στράτα». Πρόκειται για μία τοποθεσία εκπληκτικής ομορφιάς, όπου οι πεζούλες καλύπτουν ολόκληρες πλαγιές από την κορυφή του βουνού μέχρι τη θάλασσα, και όπου στο παρελθόν κυριαρχούσαν τα αμπέλια. Σήμερα, οι αναβαθμοί και τα υπόλοιπα στοιχεία του αγροτικού τοπίου εγκαταλείπονται, με αποτέλεσμα να γίνεται επιτακτική η ανάγκη αποκατάστασής τους, για λόγους πολιτιστικούς αλλά και περιβαλλοντικούς, ως μέσο αντιμετώπισης της διάβρωσης του εδάφους και της ξηρασίας.
Κατά τη διάρκεια των πέντε ημερών του Εργαστηρίου, και με τη συνδρομή των δεκάδων συμμετεχόντων και καλεσμένων, πραγματοποιήθηκε πλήθος εργασιών και συγκεκριμένα:
– Αποκαταστάθηκαν 75 μέτρα αναλημματικών τοίχων, οι οποίοι πλέον συγκρατούν το έδαφος άνωθέν τους
– Καθαρίστηκαν από σημαντικές ποσότητες φερτών υλικών (χώματα και πέτρες) 100 μέτρα του μονοπατιού της Παλιάς Στράτας, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί και το καλντερίμι που βρισκόταν θαμμένο σε μεγάλο τμήμα
– Επισκευάστηκαν 11,50 μέτρα μονοπατιού σε σημείο όπου είχε υποχωρήσει λόγω διάβρωσης
– Διαμορφώθηκαν λίθινοι αναβαθμοί ανάσχεσης στο μικρό ρέμα κάτω από το αποκατεστημένο μονοπάτι, καλύπτοντας μήκος 40 μέτρων
– Αποκαταστήθηκε και καθαρίστηκε το πηγάδι που βρισκόταν θαμμένο στη ρεματιά, ενώ πέριξ του διαμορφώθηκε χώρος με καλντερίμι και τοίχος στα ανάντη, για προστασία του από τα νερά και τα φερτά υλικά της ρεματιάς.
Το θεωρητικό σκέλος του Εργαστηρίου πλαισιώθηκε από εκπαιδευτικές δράσεις και ομιλίες του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.) Κορθίου Άνδρου, παρουσίαση της ξερολιθικής κληρονομιάς της Ιρλανδίας από τον κ. Kenneth Curran, ο οποίος μετέφερε την εμπειρία του Dry Stone Wall Association of Ireland, και την προβολή της ταινίας «Η πέτρα στο χρόνο… Οι ξερολιθιές της Κύθνου» του Γιάννη Σπηλιόπουλου.
Κεντρική εκδήλωση του φετινού Εργαστηρίου αποτέλεσε η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2024 με θέμα την εκπαίδευση και πιστοποίηση της τέχνης της πέτρας στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, παρουσιάστηκαν οι προϋποθέσεις και η στρατηγική για τη δημιουργία σχολών πέτρας από τον κ. Ιωάννη Τσιαούση, πρόεδρο των Ανθέων της Πέτρας με έδρα τα Λαγκάδα Αρκαδίας, τα εργαστήρια και οι θεσμοί που ενεργοποιούνται έως τώρα για την εκπαίδευση της ξερολιθιάς από την κ. Ιουλία Παπαευτυχίου, Δρ Αρχιτέκτονα, μοντέλα εκπαίδευσης και πιστοποίησης από χώρες του εξωτερικού από τον κ. Kenneth Curran, και η σύνδεση της εκπαίδευσης της ξερολιθιάς με την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση από την παιδαγωγική ομάδα του Κ.Ε.ΠΕ.Α. Κορθίου Άνδρου.
Στην πολύ εποικοδομητική συζήτηση που ακολούθησε, εκφράστηκαν προβληματισμοί σχετικά με τα κίνητρα για την ενασχόληση με την τέχνη, την ιδιαιτερότητα του νησιωτικού χώρου, τη σύνδεση με το τουριστικό προϊόν αλλά και τις γενικότερες επαγγελματικές προοπτικές.
Συνολικά, το Εργαστήριο έκλεισε σε πνεύμα συλλογικότητας και αισιοδοξίας καθώς όλο και περισσότερες παρόμοιες δράσεις διοργανώνονται από φορείς σε περισσότερα νησιά, αλλά κυρίως επικοινωνούν και συντονίζονται μεταξύ τους, με αποτέλεσμα την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση τόσο για την τέχνη της ξερολιθιάς, όσο και για το τοπίο που η τέχνη αυτή έχει δημιουργήσει ανά τους αιώνες και που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κυκλαδίτικης ταυτότητας.
Το 3ο Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» υλοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση της Πρωτοβουλίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Cycladic Identity, και με την παροχή αιγίδας και οικονομικής επιχορήγησης του Υπουργείου Πολιτισμού και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.
Η Στρογγυλή Τράπεζα για την Εκπαίδευση της Πέτρας χρηματοδοτήθηκε από το Cyclades Preservation Fund (CPF) και οι ακτοπλοϊκές μετακινήσεις πραγματοποιήθηκαν με μερική χορηγία της Blue Star Ferries.
Για τις εκπαιδευτικές δράσεις για εκπαιδευτικούς και μαθητές, το Μιτάτο της Αμοργού συνεργάστηκε με το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία Κορθίου Άνδρου.
Η δράση τέλεσε υπό την αιγίδα του Δήμου Αμοργού.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Cycladic Identity, επισκεφτείτε το www.cycladicidentity.gr
