Διαβήτης Κύησης ορίζεται ο διαβήτης που διαγιγνώσκεται πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της κύησης. Όπως όλοι οι τύποι διαβήτη επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα χρησιμοποιούν τη γλυκόζη. Οι επιθυμητές τιμές γλυκαιμικής ρύθμισης στην εγκυμοσύνη είναι συνήθως πιο αυστηρές απ’ ότι στο γενικό πληθυσμό, γι’ αυτό και απαιτείται μεγάλη προσοχή και τακτικός έλεγχος της εγκύου από το θεράποντα ενδοκρινολόγο και γυναικολόγο , οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται σε συνεργασία. Όταν οι τιμές σακχάρου της εγκύου είναι υψηλές, ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κύηση, την υγεία του εμβρύου καθώς και τον τοκετό, γι’ αυτό και κατά τη διάρκεια της κύησης είναι σημαντικό να γίνεται σωστή ρύθμιση της γλυκόζης με βάση τις ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες.
Γράφει η: Μπουγιούκα Παρασκευή, MD, MSc. Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Ο διαβήτης κύησης, είναι συνήθως παροδικός και τα επίπεδα σακχάρου επιστρέφουν στις φυσιολογικές τιμές αμέσως μετά τον τοκετό. Είναι όμως σημαντικό να σταθούμε στο γεγονός ότι οι γυναίκες που εμφάνισαν διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν μελλοντικά Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2,γι’ αυτό και θα πρέπει να ελέγχονται πιο συχνά.
Συμπτώματα
Συνήθως ο διαβήτης κύησης είναι ασυμπτωματικός. Γι αυτό το λόγο κατά τη διάρκεια της κύησης πραγματοποιείται κατά διαστήματα έλεγχος των εγκύων με σάκχαρο νηστείας καθώς και με Καμπύλη γλυκόζης κατά την 24η– 28η εβδομάδα (συνήθως! – Κατά περιστάσεις μπορεί καμπύλη σακχάρου να πραγματοποιηθεί και νωρίτερα) . Ορισμένα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της κύησης και να σχετίζονται με την εμφάνιση διαβήτη κύησης (ΔΚ) είναι πολυδιψία ( αύξηση του αισθήματος δίψας) και συχνοουρία.
Αίτια
Δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα για ποιο λόγο ορισμένες γυναίκες εμφανίζουν διαβήτη κύησης (ΔΚ). Είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της κύησης παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές σε ορμονικό επίπεδο, καθιστώντας στο σώμα δύσκολο να διατηρήσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο φυσιολογικό. Φαίνεται γενικά ότι το αυξημένο βάρος- παχυσαρκία πριν την έναρξη της κύησης, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2 ( ΣΔ2) , αυξάνει τις πιθανότητες για εμφάνιση ΔΚ.
Έτσι, διαμορφώνονται οι εξής παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ΔΚ:
- Γυναίκες υπέρβαρες ή παχύσαρκες
- Έλλειψη φυσικής άσκησης
- Παρουσία προδιαβήτη
- Προηγούμενος διαβήτης κύησης
- Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ( PCOS)
- Οικογενειακό ιστορικό Σακχαρώδη Διαβήτη
- Προηγούμενο τέκνο με βάρος γέννησης > 4000 gr
- Ορισμένες εθνικότητες που σχετίζονται με μεγαλύτερα ποσοστά εμφάνισης διαβήτη ( Μαύρη φυλή, Ισπανοί, Ινδοί και Ασιάτες)
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές του διαβήτη κύησης διακρίνονται στις επιπλοκές που αφορούν το παιδί και τις επιπλοκές που αφορούν την ίδια τη μητέρα
Επιπλοκές που αφορούν το παιδί:
- Αυξημένο βάρος γέννησης. Αν η γλυκόζη της μητέρας κατά την κύηση δε ρυθμίζεται σωστά , μπορεί να προκληθεί αυξημένο βάρος γέννησης στο έμβρυο > 4000 gr . Αυτό μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα δυσκολία στον τοκετό – δυστοκία , με αποτέλεσμα πρόκληση τραυματισμού στο μωρό ή ανάγκη για διενέργεια Καισαρικής Τομής.
- Προωρότητα. Αυξημένες τιμές σακχάρου κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνουν τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό. Επίσης πρόωρος τοκετός μπορεί να συστηθεί από τον θεράποντα γυναικολόγο λόγω αυξημένου μεγέθους του μωρού ή αυξημένου αμνιακού υγρού (υδράμνιο) , τα οποία μπορεί να είναι αποτέλεσμα μη καλά ρυθμιζόμενου διαβήτη κύησης.
- Σοβαρές αναπνευστικές δυσκολίες. Νεογνά που γεννιούνται πρόωρα μπορεί να εμφανίσουν σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας ( respiratory distress syndrome), κατάσταση η οποία δημιουργεί δυσκολίες στην αναπνοή.
- Εμφάνιση υπογλυκαιμίας. Ορισμένες φορές, το νεογνό μπορεί να εμφανίσει υπογλυκαιμία το πρώτο 24ωρο μετά τη γέννηση του. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν η γυναίκα έχει διαβήτη και κυρίως μη καλά ρυθμιζόμενο κατά τη διάρκεια της κύησης. Σοβαρά επεισόδια υπογλυκαιμίας μπορεί να προκαλέσουν στο νεογέννητο σπασμούς. Λύση στην αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας, δίδεται με ενδοφλέβια χορήγηση γλυκόζης στο νεογνό ή και άμεση σίτιση, με σκοπό την επαναφορά των επιπέδων σακχάρου σε φυσιολογικές τιμές.
- Εμφάνιση Παχυσαρκίας και Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 ( ΣΔ2) στη μετέπειτα ζωή.
- Αιφνίδιος Ενδομήτριος Θάνατος. Μη θεραπευόμενος διαβήτης μπορεί να προκαλέσει το θάνατο του εμβρύου ή και θάνατο μετά τη γέννηση.
Επιπλοκές που αφορούν τη μητέρα:
Αυξημένη Αρτηριακή Πίεση και Προεκλαμψία. Ο διαβήτης κύησης αυξάνει τον κίνδυνο για αύξηση της Αρτηριακής Πίεσης και Προεκλαμψίας. Η προεκλαμψία είναι μία σοβαρή επιπλοκή της κύησης, που προκαλεί αυξημένη Αρτηριακή πίεση και άλλα συμπτώματα που μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή της μητέρας και του εμβρύου.
- Καισαρική τομή. Φαίνεται πιο πιθανή η διενέργεια Καισαρικής τομής όταν υπάρχει Διαβήτης Κύησης.
- Μόνιμος Διαβήτης. Γυναίκες που παρουσιάζουν Διαβήτη Κύησης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν μελλοντικά Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 ( ΣΔ2) όπως και να εμφανίσουν Διαβήτη Κύησης (ΔΚ) και σε επόμενες κυήσεις.
Πρόληψη
Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος για πρόληψη του διαβήτη κύησης (ΔΚ) αλλά όσο πιο υγιεινές συνήθειες έχει κάποια γυναίκα πριν την κύηση, τόσο καλύτερα. Ακόμα και αν υπάρχει προηγούμενος διαβήτης κύησης φαίνεται ότι οι ακόλουθες επιλογές μειώνουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης διαβήτη κύησης καθώς και την πιθανότητα ανάπτυξης ΣΔ2:
- Υγιεινή διατροφή. Επιλέξτε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες και χαμηλά λιπαρά και θερμίδες, όπως φρούτα, λαχανικά και σε μικρές ποσότητες.
- Άσκηση. Άθληση πριν και μετά την κύηση μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από ΣΔ2. Συστήνονται 30 λεπτά μέσης δραστηριότητας άσκηση ( π.χ περπάτημα), για όσο το δυνατόν περισσότερες ημέρες την εβδομάδα.
- Υγιές βάρος προ της έναρξης της εγκυμοσύνης. Εάν κάποια γυναίκα σχεδιάζει να τεκνοποιήσει , η απώλεια του περιττού βάρους προ της έναρξης της κύησης μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη μίας υγιούς κύησης.
- Ελεγχόμενη πρόληψη βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης. Η πρόσληψη βάρους κατά την κύηση είναι συνήθης, αναμενόμενη και υγιής. Η υπέρμετρη πρόσληψη βάρους όμως και μάλιστα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης Διαβήτη Κύησης. Γι’ αυτό το λόγο, υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις για την πρόσληψη βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης ανάλογα με το Δείκτη Μάζα Σώματος (BMI) της γυναίκας.
Συμπερασματικά…
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι ο Διαβήτης Κύησης είναι μία σημαντική κατάσταση, η οποία μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές επιπλοκές στην κύηση με πληθώρα ανεπιθύμητων αποτελεσμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ΟΛΕΣ οι γυναίκες με διαβήτη κύησης:
- Θα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής, με στόχο όχι μόνο τη ρύθμιση του διαβήτη αλλά και την επαρκή θερμιδική πρόσληψη και εξασφάλιση θρεπτικών συστατικών για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου και την υποστήριξη της εγκύου.
- Θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτική ιατρική παρακολούθηση από τους θεράποντες ενδοκρινολόγο και γυναικολόγο
- Θα πρέπει να ακολουθούν εξατομικευμένες συστάσεις γλυκαιμικής ρύθμιση ( συνήθως αφορούν πιο αυστηρά όρια από το μέσο πληθυσμό) , σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
Μπουγιούκα Παρασκευή, MD, MSc. Παχυσαρκία και Διαβήτης,
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Χώρα Νάξου
2285023021
bougiouka.md@gmail.com
