Νέα μελέτη της Greenpeace που δημοσιεύθηκε σήμερα αποκαλύπτει πώς οι αγρότες της ΕΕ πιέζονται να βιομηχανοποιηθούν, εφαρμόζοντας τις πιο καταστρεπτικές γεωργικές πρακτικές, προκειμένου να παραμείνουν στο επάγγελμα και να μην σταματήσουν τις δραστηριότητές τους. Η μελέτη δείχνει την αδικία που επικρατεί στον αγροτικό τομέα και το χάσμα ανάμεσα στα αγροκτήματα μικρής κλίμακας που δίνουν αγώνα για να επιβιώσουν και στα αγροκτήματα βιομηχανικής κλίμακας που καρπώνονται το μεγαλύτερο μέρος των δημόσιων επιδοτήσεων και των κερδών που παράγονται από τον αγροτικό κλάδο. Αυτό το χάσμα δημιουργείται και συντηρείται από την άνιση κατανομή των δημόσιων επιδοτήσεων και της ιδιωτικής χρηματοδότησης που ευνοεί τα αγροκτήματα βιομηχανικής κλίμακας και από την πολιτική αποτυχία στην αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο αριθμός αγροκτημάτων στην ΕΕ μειώνεται σε ανησυχητικό βαθμό. Από το 2007, η ΕΕ έχει χάσει σχεδόν 2 εκατομμύρια “εμπορικά αγροκτήματα” και 3,8 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Τα περισσότερα αγροκτήματα που εξαφανίστηκαν ήταν επιχειρήσεις μικρής κλίμακας, που είτε έκλεισαν είτε πιέστηκαν να ανέβουν κλίμακα, περνώντας σε βιομηχανικά επίπεδα παραγωγής ώστε να αυξήσουν την οικονομική τους απόδοση, κάτι που συχνά συνοδεύεται από τις πιο καταστροφικές βιομηχανικές γεωργικές πρακτικές. Όμως η πρόσβαση των αγροτών σε χρηματοδότηση και δημόσιες επενδύσεις είναι πολύ άνιση, με τα αγροκτήματα βιομηχανικής κλίμακας να έχουν την καλύτερη πρόσβαση τόσο σε δημόσιες επιδοτήσεις όσο και σε ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις.
Σχετικά με την Ελλάδα, η μελέτη αποκαλύπτει ότι η χώρα έχασε το 31% από τα αγροκτήματά της. Η μείωση αφορά αποκλειστικά τα αγροκτήματα μικρής κλίμακας, που έχουν συρρικνωθεί κατά 37%, παραμένουν ωστόσο η ραχοκοκαλιά της ελληνικής γεωργίας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 88% των αγροκτημάτων της χώρας το 2021. Σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ανάλυση της Greenpeace, μεταξύ 2007 και 2021, τα μέσα καθαρά κέρδη ανά αγρόκτημα μειώθηκαν κατά 13%. Η μείωση κερδών στα μικρά αγροκτήματα είναι ακόμα πιο απότομη: τα αγροκτήματα μικρής κλίμακας το 2021 κέρδιζαν κατά μέσο όρο 29% λιγότερο σε σχέση με το 2007.
“Η νέα μελέτη της Greenpeace καταδεικνύει πέρα από κάθε αμφιβολία ότι η ΕΕ εξωθεί τους μικρούς αγρότες στην εξαφάνιση και στηρίζει την παραγωγή της τροφής μας σε λίγους, υπερβολικά ισχυρούς και καταστροφικούς για το περιβάλλον και την υγεία μας παίκτες, που μόνο στόχο έχουν το κέρδος. Οι αγροτικές πολιτικές της ΕΕ στηρίζουν μία βιομηχανική γεωργία που επιδεινώνει την κλιματική κρίση, καθιστά εξαιρετικά ευάλωτη την παραγωγή της τροφής μας στις επιπτώσεις της και καταστρέφει το έδαφος και το νερό. Οι αγρότες βασίζονται σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον την ίδια στιγμή που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή απέναντι στην κλιματική κρίση, όμως το τρέχον αγροδιατροφικό μοντέλο τους εγκλωβίζει σε έναν μονόδρομο βιομηχανοποίησης χωρίς δυνατότητα να στραφούν σε πραγματικές εναλλακτικές λύσεις”, δήλωσε η Έλενα Δανάλη υπεύθυνη της εκστρατείας της βιώσιμης γεωργίας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Αυτή η πίεση για στροφή προς μεγαλύτερα, βιομηχανικά αγροκτήματα και αύξηση οικονομικών αποδόσεων σημαίνει ότι η οικονομική ισχύς στη γεωργία εξακολουθεί να είναι συγκεντρωμένη στα χέρια ελάχιστων αγροκτημάτων και έχει σοβαρές επιπτώσεις, ανάμεσα στις οποίες βρίσκονται ο έλεγχος της παραγωγής τροφής από λίγους κολοσσούς αγροδιατροφής, η αύξηση της ανεργίας στις αγροτικές περιοχές, ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ αστικών και υπαίθριων περιοχών, μία περαιτέρω επιδείνωση της ευζωίας των ζώων και η καταστροφή της φύσης πάνω στην οποία βασίζονται οι αγρότες και η γεωργία που παράγει την τροφή μας.
Η μελέτη της Greenpeace αναλύει δεδομένα και τάσεις στον αγροτικό τομέα της Ελλάδας και χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρονική περίοδο 2007–2022. Η μελέτη εξέτασε τις κατηγορίες αγροκτημάτων ανάλογα με την οικονομική τους απόδοση. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στα «εμπορικά αγροκτήματα», πολλά από τα οποία βιώνουν τις κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες που αναδείχτηκαν από τις πρόσφατες διαμαρτυρίες των αγροτών, και ανέλυσαν τα δεδομένα και τις τάσεις στον αγροτικό τομέα της ΕΕ που οι περισσότεροι πολιτικοί αποφεύγουν να αντικρίσουν.
“Ειδικά για τη χώρα μας, που μόλις πριν ένα χρόνο χτυπήθηκε σφοδρά στην περιοχή της Θεσσαλίας από ακραία καιρικά φαινόμενα, τα στοιχεία της μελέτης είναι ανησυχητικά καθώς μεγάλο μέρος των μικρών αγροκτημάτων, που είναι η ραχοκοκαλιά της γεωργίας μας, εξαφανίζεται. Το μεγάλο διακύβευμα για την ΕΕ και την ελληνική κυβέρνηση είναι αν θα τολμήσει μία ριζική στροφή στις αγροτικές πολιτικές που θα εξασφαλίζουν δίκαιο εισόδημα για τους αγρότες και θα εγγυώνται την παραγωγή επαρκούς, υγιεινής τροφής με τρόπους που προστατεύουν το περιβάλλον χωρίς να μετατρέπουν τα αγροκτήματα τους σε ρυπογόνα εργοστάσια που δηλητηριάζουν τη φύση και τη ζωή μας” συμπλήρωσε η Έλενα Δανάλη, υπεύθυνη της εκστρατείας της βιώσιμης γεωργίας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Η Greenpeace καλεί την ελληνική κυβέρνηση:
– Να δημοσιεύσει πολιτικά μέτρα που θα ανατρέπουν την τάση εξαφάνισης των αγροκτημάτων μικρής κλίμακας της Ελλάδας με έμφαση στη στήριξη παραγωγών που είτε ήδη εφαρμόζουν είτε σκοπεύουν να εφαρμόσουν αγρο-οικολογικές πρακτικές.
– Να δημοσιεύσει το σχέδιο που θα αναγεννήσει και θωρακίσει πραγματικά την αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα ξεκινώντας από την πληγείσα Θεσσαλία μέσα από ένα αγροτικό μοντέλο βιώσιμο, δίκαιο και ανθεκτικό στη νέα κλιματική πραγματικότητα.
