Παρασκευή, 11 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΕλλάδαΚαταρρέει το σπίτι του Ηλία Βενέζη στο μικρασιατικό Αϊβαλί

Καταρρέει το σπίτι του Ηλία Βενέζη στο μικρασιατικό Αϊβαλί

|

Καταρρέει μέρα με τη μέρα το σπίτι στο μικρασιατικό Αϊβαλί, στις ιστορικές Κυδωνίες, όπου γεννήθηκε και έζησε για πολλά χρόνια και μέχρι τα 18 του χρόνια, ο μεγάλος Έλληνας λογοτέχνης Ηλίας Βενέζης.

Αφημένο στην τύχη του από τους άγνωστους ιδιοκτήτες του στους προγόνους των οποίων πέρασε σε εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης, το εμβληματικό για το Μικρασιατικό Ελληνισμό σπίτι, κυριολεκτικά «μαδάει». Με τον πάνω όροφό του να πέφτει αφού εκτός από την υπερεκατοντάχρονη ηλικία του, τον βαραίνει το ότι είναι φτιαγμένος σύμφωνα με την αντισεισμική μέθοδο της εποχής εκείνης ιδιαίτερα επιβαρυμένης από τους σεισμούς στην περιοχή στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Με επιχρισμένο ξύλινο σκελετό ελαφρύ (μπαγδατί) που εδράζεται στο πέτρινο ισόγειο.

Η οικία Μιχαήλ Μέλλου, του καταγόμενου από την Κεφαλλονιά πατέρα του συγγραφέα και της λεσβιακής καταγωγής μητέρας του, (Βενέζης λεγόταν ο παππούς του Δημήτριος από την πλευρά της μητέρας του το όνομα του οποίου χρησιμοποίησε σαν λογοτεχνικό ψευδώνυμο) βρίσκεται στο απάνω πλατύ σοκάκι του Αϊβαλιού, πολύ κοντά στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας που επίσης καταρρέει. Μέσα σε αυτήν διαδραματίσθηκαν τα όσα τραγικά περιγράφει ο συγγραφέας στο ιστορικό βιβλίο του «Το Νούμερο 31328». Γεγονότα που αφορούν το τέλος του Μικρασιατικού Ελληνισμού στην Αϊβαλιώτικη Πολιτεία το Σεπτέμβριο του 1922, τη σύλληψη του και τη ζωή του στα Τάγματα Εργασίας επί 14 μήνες έως και την απελευθέρωση του μαζί με ελάχιστους επιβιώσαντες από τις κακουχίες συμπατριώτες του.

Ο Ηλίας Βενέζης όταν συνελήφθη ήταν μόλις 18 χρόνων. Γεννημένος στο Αϊβαλί το 1904, πέρασε με την οικογένεια του στη Μυτιλήνη στα χρόνια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και του λεγόμενου πρώτου διωγμού. Επέστρεψαν στην πολιτεία τους το 1919 και αποφοίτησε από το ιστορικό Γυμνάσιο Κυδωνιών, διάδοχο της μεγάλης Ακαδημίας Κυδωνιών! Μετά την απελευθέρωση του από τα Τάγματα Εργασίας το φθινόπωρο του 1923, σε εφαρμογή των συμφωνημένων με τη Συνθήκη της Λωζάννης, επέστρεψε στη Μυτιλήνη.

Εκεί, συνδέθηκε με τη λογοτεχνική παρέα του Στρατή Μυριβήλη, ο οποίος τον παρακίνησε να καταγράψει τα όσα έζησε στην αιχμαλωσία του. Έτσι και γεννήθηκε «Το Νούμερο 31328» που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά, σε συνέχειες στην εφημερίδα «Καμπάνα» της Μυτιλήνης, στην οποία διευθυντής ήταν ο Μυριβήλης. Ας σημειωθεί ότι ο Βενέζης και ο Μυριβήλης (μαθητής και δάσκαλος δηλαδή) μοιράστηκαν το πρώτο στην ιστορία Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας. Και οι δυο ήταν το 1956 υποψήφιοι για την έδρα της Λογοτεχνίας στην Ακαδημία Αθηνών, στην οποία και εκλέχτηκε ο Βενέζης.

«Το Νούμερο 31328» ακολούθησαν τα εμβληματικά επίσης για την ιστορία του Μικρασιάτικού Ελληνισμού μυθιστορήματα «Γαλήνη» και «Αιολική Γη»! Ας σημειωθεί ότι ο Βένεζης διώχθηκε για τις πολιτικές του ιδέες στη δικτατορία του Μεταξά ενώ στη διάρκεια της Κατοχής συνελήφθη με την κατηγορία ότι με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, είχε μιλήσει σε συγκέντρωση του προσωπικού της Τράπεζας της Ελλάδας όπου εργαζόταν. Φυλακίστηκε στο «Μπλοκ C» γεγονός που αποτέλεσε την αφορμή να γράψει το ομώνυμο, μόνο, θεατρικό του έργο. Η εκτέλεσή του απετράπη την τελευταία στιγμή μετά από αντιδράσεις του πνευματικού κόσμου.

Με πλούσιο λογοτεχνικό έργο ο Μικρασιάτης αυτός Έλληνας συγγραφέας ήταν υποψήφιος και δυο φορές για το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας, το 1960 και το 1963.

Πέθανε το 1973 και με εντολή του θάφτηκε στο νεκροταφείο του Μολύβου (Μήθυμνα) στη βόρεια Λέσβο, απέναντι από την πατρίδα του σε ένα ανώνυμο τάφο στον οποίο επέλεξε ο ίδιος να γραφεί μόνο μια λέξη «ΓΑΛΗΝΗ».

Το σπίτι του Βενέζη, άγνωστο στους πολλούς, ταυτοποιήθηκε από το 1970 ακόμα. Τότε επισκέφτηκαν το Αϊβαλί η αδελφή του Βενέζη, η Αγάπη Μολυβιάτη με τον γιό της νεαρό τότε διπλωμάτη Πέτρο Μολυβιάτη. Μάλιστα φωτογραφήθηκαν έξω από το σπίτι.

Η φωτογραφία αυτή δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 1972 στο περιοδικό «Αιολικά Γράμματα» και στο 1974 στη «Νέα Εστία». Κατέληξε στα χέρια του Δημητρού Ψαρρού συγγραφέα του μνημειακού έργου «ΤΟ ΑΙΒΑΛΙ» στο αρχείο του οποίου πιθανότατα θα βρίσκεται. Ένα αντίγραφο της φωτογραφίας αυτής δόθηκε στον υπογράφοντα πριν λίγα χρόνια από την Άννα Βενέζη, κόρη του Ηλία Βενέζη όταν είχε επισκεφτεί τη Μυτιλήνη.

Σήμερα, 102 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, για το σπίτι του Ηλία Βενέζη, μέρα με τη μέρα τα πράγματα γίνονται χειρότερα και πολύ σύντομα θα πάψει να υπάρχει. Μπορεί όμως να σωθεί. Αν αναληφθούν πρωτοβουλίες από τα αρμόδια υπουργεία και τους αυτοδιοικητικούς φορείς ένθεν κακείθεν. Το σπίτι μνημείο μπορεί αλλά και πρέπει να σωθεί.

Πηγή: https://www.amna.gr

 


Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από τις σελίδες του Naxos Press - τώρα και στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Τελευταία νέα
Δημοφιλή

Μύκονος κατά του τέλους κρουαζιέρας, «Τιμωρητικό και άδικο μέτρο» καταγγέλλει το Λιμενικό Ταμείο

Αίτημα αναστολής του τέλους επιβατών κρουαζιέρας από το Λιμενικό Ταμείο Μυκόνου προς τον Υπουργό Ναυτιλίας – Κάνει λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό και πλήγμα στην τοπική οικονομία

Νάξος: Έκρηξη αφίξεων (30% το πρώτο εξάμηνο) στο αεροδρόμιο, οι υποδομές στο … κόκκινο

Με αύξηση 45% τον Ιούνιο και 30% στο εξάμηνο, η τουριστική ζήτηση απογειώνεται, αλλά το αεροδρόμιο της Νάξου φτάνει στα όριά του – Επιτακτική η ανάγκη για αναβάθμιση

Νάξος – Φιλοξενία: «Όχι στην απομάκρυνση των Κούρων», σαφές μήνυμα από τον Σύλλογο Μαζικής Εστίασης

Η «Φιλοξενία» υπερασπίζεται την παραμονή των Κούρων του Φλεριού στον φυσικό τους χώρο – Πρόταση για ήπια ανάδειξη του αρχαιολογικού τοπίου

Σαντορίνη: Συγκινητική επιχείρηση διάσωσης πίτμπουλ στη Βλυχάδα

Μεσάνυχτα στη Βλυχάδα: Το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Θήρας και το Εθελοντικό Διασωστικό Σώμα Θήρας συνεργάστηκαν για τη σωτηρία ενός εγκλωβισμένου ζώου σε απόκρημνη παραλία

Η Αμοργός τραγουδά Πουλόπουλο: Μελωδικό αφιέρωμα σε έναν διαχρονικό ερμηνευτή

Στην καρδιά του καλοκαιριού, το νησί τιμά με συγκίνηση και τέχνη τον Γιάννη Πουλόπουλο – Μια συναυλία-γιορτή με κοινωνικό πρόσημο

Εκτακτο: Παραιτήθηκε ο Μάνθος Μανθόπουλος από Πρόεδρος του Δ.Σ. Σύρου

«Σοβαροί προσωπικοί λόγοι» επικαλείται στην επιστολή του ο πρώτος τη τάξει δημοτικός σύμβουλος – Σαφείς αιχμές για τον τρόπο λειτουργίας της δημοτικής αρχής

Μείωση τελών και ενίσχυση τουριστικής προβολής προτείνει ο Εμποροεπαγγελματικός Σύλλογος Θήρας

Αντιμετώπιση της πτώσης της επισκεψιμότητας μέσω οικονομικής ελάφρυνσης και ανακατανομής πόρων προς στοχευμένες δράσεις προβολής

Το Αιγινήτειο Νοσοκομείο στην Αμοργό: Ελπίδα και γνώση για την Άνοια και τη Νόσο Πάρκινσον

Η ιατρική ομάδα του Καθηγητή Σωκράτη Παπαγεωργίου φέρνει στην Αμοργό τη φροντίδα, την πρόληψη και την ενημέρωση μέσα από το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής

Αμερική: Άνοιξε η μεγαλύτερη χρονοκάψουλα του κόσμου – Μια ματιά στο 1975

Πάνω από 5.000 αντικείμενα και ένα ολοκαίνουργιο Chevy Vega αποκαλύφθηκαν μετά από 50 χρόνια στη Νεμπράσκα

Απόκοσμος ουρανός στην Ουάσινγκτον: Καταιγίδα, αστραπές και ουράνια τόξα σε μία μέρα

Απειλητικά σύννεφα, αστραπές και στο τέλος, χρώματα ελπίδας – Η φύση εν δράσει στην καρδιά του καλοκαιριού

Τζεφ Μπέζος: After wedding party στη Νάξο με την Λόρεν Σάντσεζ, η «έξυπνη» αγάπη του για το νησί

Μετά τον χλιδάτο γάμο των 48 εκατομμυρίων στη Βενετία, ο ιδρυτής της Amazon και η εκρηκτική σύζυγός του επιλέγουν τη Νάξο για το after wedding ταξίδι τους, επιβεβαιώνοντας την ιδιαίτερη σχέση του δισεκατομμυριούχου με το νησί και τα φιλόδοξα σχέδιά του για το «smart island» των Κυκλάδων.

Aperto – Cucina Italiana: Η αυθεντική ιταλική εμπειρία ήρθε στη Νάξο με την υπογραφή του κορυφαίου pizzaiolo Νίκου Σωτηρόπουλου

Ένα νέο γαστρονομικό σημείο στην καρδιά της Νάξου που ενώνει την ιταλική φινέτσα με τη δημιουργικότητα του Έλληνα pizzaiolo που διακρίθηκε δύο φορές ως ο καλύτερος της χώρας και στους 50 κορυφαίους της Ευρώπης.

Κατ’ Οίκον Νοσηλευτική Φροντίδα στη Νάξο από τη Φραντζέσκα Λαγογιάννη

Με επιστημονική γνώση, σεβασμό και ολιστική προσέγγιση, η Φραντζέσκα Λαγογιάννη προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι, σε όλη τη Νάξο.

Νάξος – Κατερίνα Καινούργιου: Ρομαντικό ηλιοβασίλεμα και η ξακουστή πατάτα στο τραπέζι της

Η παρουσιάστρια περνά τις διακοπές της στο νησί των Κυκλάδων με τον Παναγιώτη Κουτσουμπή, απολαμβάνοντας τα τοπικά εδέσματα, τη γαλήνη του τοπίου και τις συγκινήσεις μετά το φινάλε της σεζόν.

Εκρηκτική αύξηση επιβατών στο λιμάνι Νάξου τον Ιούνιο (πίνακας)

Οι αριθμοί αυξάνονται, οι υποδομές όμως όχι. Η Νάξος «ασφυκτιά» και χρειάζεται λύση τώρα.

Νάξος: Αλλαγές στην κυκλοφορία σε Χώρα, Αγία Άννα, Άγιο Προκόπη και Πλάκα, “εμφάνιση” του e-naxios

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων ανακοινώνει τις νέες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την τουριστική περίοδο – Δωρεάν στάθμευση και έλεγχος τροφοδοσίας στα παραλιακά μέτωπα

Αποκαλύφθηκε σκάνδαλο 40 εκατ. ευρώ στο μεταφορικό ισοδύναμο, έγκαιρη παρέμβαση Παππά έσωσε το Δημόσιο

Χάρη σε διοικητικούς ελέγχους και αποφασιστικές κινήσεις, απετράπη καταβολή δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε ύποπτες αιτήσεις επιχειρήσεων – Η συντριπτική πλειονότητα από την Κρήτη

Blackout στη Χώρα Νάξου τα πρώτα λεπτά της Κυριακής, αντιδράσεις επιχειρηματιών

Στο σκοτάδι για μισή ώρα το κέντρο της τουριστικής ζωής – Αυξάνονται τα παράπονα επαγγελματιών

Γιάννης Πάριος: Το θαλασσινό του ταξίδι με 16 τραγούδια-ανάσα Ελλάδας και καρδιάς (video)

Ο αγαπημένος ερμηνευτής παρουσίασε το νέο του άλμπουμ «Τα Θαλασσινά του Πάριου» με ένα αξέχαστο νησιώτικο γλέντι στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, με αναφορές στον πατέρα του, την καταγωγή του και τις ρίζες της μουσικής του πορείας.

Σέριφος: 87χρονη ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις της από την παραλία Συκαμιά

Η άτυχη γυναίκα διακομίστηκε στο Πολυδύναμο Ιατρείο του νησιού, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός της – Προανάκριση από το Λιμεναρχείο