Το γεγονός πως ζούμε σε μια εποχή καινοτομίας και τεχνολογίας είναι πλέον ένα κοινό βίωμα -σχεδόν- για το σύνολο του πλανήτη, τόσο για τον αναπτυγμένο όσο και για τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Του Δρ. Στυλιανού Κογεώργου (*)
Τεχνητή νοημοσύνη, αλγόριθμοι, κινητά, δίκτυα, οθόνες και τόσα άλλα, είναι μέρος της σύγχρονης πραγματικότητας που τείνει να μας εκπλήσσει καθημερινά. Η λογοτεχνία του φανταστικού και η επιστημονική φαντασία στον κινηματογράφο, που κάποτε μας άφηναν άναυδους με τις προβλέψεις τους για το επικείμενο και το μελλοντικό, σήμερα είναι ήδη εδώ, στην καθημερινότητά μας και στις διάφορες εκφάνσεις της.
Πέραν όμως του εντυπωσιακού της εξέλιξης της τεχνολογίας, υπάρχει και το ουσιαστικό, το πρακτικό. Το πώς δηλαδή αυτή συνεπικουρεί τις υπόλοιπες επιστήμες για να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, πιο μακρά πιο ασφαλή.
Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση της γυναικολογικής ρομποτικής χειρουργικής, όπου τεχνολογία και ιατρική βαδίζουν μαζί για να συνδράμουν τον ειδικευμένο ιατρό – γυναικολόγο στην προσπάθειά του να παρέχει τις πλέον άρτιες ιατρικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες στις ασθενείς του.
Τι είναι όμως η Ρομποτική Χειρουργική;
Η ρομποτική χειρουργική είναι ακριβώς αυτό που λέει το όνομά της, ρομποτική τεχνολογία δηλαδή, ως μέσο και εργαλείο για την επίτευξη των αρτιότερων αποτελεσμάτων σε χειρουργικό επίπεδο.
Συγκεκριμένα, στη ρομποτική χειρουργική, ένας εξειδικευμένος χειρουργός γυναικολόγος τηλε-χειρίζεται σε πραγματικό χρόνο τα ειδικά εργαλεία (ακριβή, εύκαμπτα και ευέλικτα) μέσω του ρομποτικού συστήματος DaVinci (χειρουργικό σύστημα 4ης γενιάς από την Intuitive), καθήμενος πίσω από μια ειδική χειρουργική κονσόλα.
Από εκεί, με ειδικούς αισθητήρες που φορά στα δάκτυλά του και μελετημένες “μικροκινήσεις” ελέγχει και κατευθύνει ένα ρομποτικό σώμα με 4 βραχίονες (έναν για τον χειρισμό της κάμερας και τρεις για τα χειρουργικά εργαλεία) με ειδικό αρθρωτό σχεδιασμό 7 κινήσεων και εύρους 540 μοιρών, ενώ παράλληλα συμβουλεύεται την οθόνη υψηλής ευκρίνειας που αναπαράγει το οπτικό υλικό που καταγράφει η τρισδιάστατη ειδική ρομποτική κάμερα.
Η δε κάμερα που χρησιμοποιείται του δίνει τη δυνατότητα για ψηφιακό zoom (μεγέθυνση και εστίαση) ώστε να επιτυγχάνεται ακόμα μεγαλύτερη ευχέρεια κίνησης εργαλείων και διεύρυνση του χειρουργικού πεδίου κατά 20%, ενώ στην οθόνη προβολής έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης απεικόνισης – αντιπαραβολής υπερηχοτομογράφου, μαγνητικής και αξονικής τομογραφίας.
Βλέπουμε λοιπόν πως ο χειρουργός γυναικολόγος αν και ουσιαστικά βρίσκεται δίπλα και όχι “πάνω” στην ασθενή, έχει καλύτερη ορατότητα της περιοχής που γίνεται η επέμβαση, με μεγαλύτερο βάθος και ευκρίνεια δια της οθόνης 3D που χρησιμοποιεί, μεγαλύτερη ακρίβεια, σταθερότητα και εύρος κίνησης των χειρουργικών εργαλείων ενώ είναι σαν να διαθέτει ακόμα δύο χέρια που μπορεί να χρησιμοποιήσει για την κάμερα και τα εργαλεία του. Η δε στάση του είναι ξεκάθαρα πιο βολική αφού δεν χρειάζεται να επανατοποθετείται διαρκώς σε σχέση με το σώμα της ασθενούς (αυξημένη εργονομία) και να κοπιάζει.
Αυτό φυσικά έχει θετικά συνεπακόλουθα και για την ασθενή αφού συνεπάγεται ακόμα μικρότερες τομές (άρα και ουλές), περιορισμό της αιμορραγίας και της ενδεχόμενης ανάγκης για μετάγγιση αίματος, σημαντικά λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και δυσφορία, χαμηλότερο κίνδυνο μόλυνσης, δυνατότητα για ταχύτερη ανάρρωση – συντομότερη νοσηλεία και επιστροφή στους καθημερινούς ρυθμούς και την εργασία, καθώς και σημαντική μείωση της πιθανότητας επιπλοκών.
Είναι όμως το κόστος -αλήθεια- απαγορευτικό;
Όλοι δε οι τελευταίοι παράγοντες που μόλις αναφέρθηκαν έχουν προφανή σχέση και με τον περιορισμό του κόστους της επέμβασης, που εσφαλμένα -μάλλον εξαιτίας της συσχέτισης με την τεχνολογία αιχμής που χρησιμοποιείται- θεωρείται υψηλό ή απαγορευτικό. Τα πράγματα όμως δεν είναι καθόλου έτσι και θα μπορούσαμε να πούμε πως εντέλει το κόστος της ρομποτικής χειρουργικής DaVinci είναι εφάμιλλο των άλλων χειρουργικών τεχνικών ενώ αξίζει να σημειώσουμε πως η πλειονότητα των ρομποτικών χειρουργείων συμπεριλαμβάνονται σε ειδικά πακέτα προγραμμάτων ασφάλισης υγείας των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών.
Λίγα λόγια για το εύρος εφαρμογής της ρομποτικής χειρουργικής στη σύγχρονη γυναικολογία
Για το τέλος, καλό θα ήταν να αναδείξουμε το πεδίο εντός του οποίου η ρομποτική χειρουργική εφαρμόζεται εδώ και μερικά χρόνια όσον αφορά στη γυναικολογία, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά ένα πλήθος γυναικολογικών παθήσεων.
Έτσι, τόσο στις περιπτώσεις επεμβάσεων αφαίρεσης ενδομητρίωσης, κύστεων ωοθηκών και ινομυωμάτων, αντιμετώπισης καρκίνου του ενδομητρίου, διόρθωσης πρόπτωσης μήτρας, υστερεκτομής, ανίχνευσης λεμφαδένα φρουρού καθώς και αφαίρεσης πυελικών συμφύσεων η γυναικολογική ρομποτική χειρουργική αποτελεί το πλέον σύγχρονο και κατάλληλο εργαλείο. Είναι σαν να λέμε, μια καινοτόμος χειρουργική και απεικονιστική – διαγνωστική τεχνολογία, φτιαγμένη για τα πραγματικά δύσκολα και ειδικά για περιπτώσεις που ενυπάρχουν περισσότερες από μια παθήσεις.
Ο Δρ. Κογεώργος έχει εξειδικευτεί στη Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική στη διεθνούς φήμης Πανεπιστημιακή Γυναικολογική Ογκολογική κλινική του Καθολικού Πανεπιστημίου της Ρώμης στην Ιταλία (Policlinico Universitario Agostino Gemelli). Επιπλέον, έχει λάβει επιπρόσθετη εξειδίκευση στη Ρομποτική χειρουργική και την εφαρμογή της στη γυναικολογική ογκολογία από το Università Cattolica del Sacro Cuore. Το 2016 επιλέχθηκε ως ένας από τους πιο ανερχόμενους Ευρωπαίους Γυναικολόγους Ενδοσκόπους Χειρουργούς και έλαβε τον τίτλο “Gynecology Expert Training for Upcoming Professionals”.
(*) Ο Δρ. Κογεώργος είναι επιστημονικός υπεύθυνος της Γυναικολογικής Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής του ΛΕΥΚΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ/ The Athens Clinic.