Ενας οικισμός, μια πλατεία, ένα παντοπωλείο, ένα λεωφορείο, ένας δρόμος, 5 μονοπάτια, 5 παραλίες: η μία μέσα στον οικισμό του Σταυρού, οι δύο προσβάσιμες από τον δρόμο (Κέδρος και Καλοταρίτισσα), η Τρυπητή προβάσιμη με μονοπάτι από Καλοταρίτισσα και μία προσβάσιμη μόνο από μονοπάτι και βάρκα (το Λιβάδι).
Κείμενο: Ελεάνα Στραβοδήμου (*)
Δύο μπαράκια, λίγες ταβέρνες, απέραντα πρασινογάλανα νερά και αμέτρητοι λευκοί ασβεστολιθικοί βράχοι. Αυτή είναι η Δονούσα σε αριθμούς και αν σταθείς να τους συλλάβεις, θα καταλάβεις γιατί είναι από τα αγαπημένα μου κυκλαδονήσια.
Αυτό που συμβαίνει στη Δονούσα μου ταιριάζει πολύ. Είναι ένα μέρος που σε καλεί να αρκεστείς σε ό,τι σου δίνει, ούτε περισσότερα χρειάζεσαι, σου λέει, ούτε λιγότερα, κι αυτό δεν τρέφει την εγγενή μου περιέργεια να πάω στη μία παραλία, να ξετρυπώσω την τάδε ταβέρνα, τον δείνα φάρο. Περιέργεια, που σε νησιά με μεγάλες διαδρομές με έχει οδηγήσει ενίοτε σε στρες ή σε αυτό που λένε fear of missing out. Ε, η Δονούσα δεν σε βάζει σε τέτοιες διαδικασίες. Άραξε, σου λέει, όλα εδώ τριγύρω είναι… όλα θα γίνουν.
Και κάπως έτσι όλα καταλήγουν να γίνονται οι άνθρωποι και οι στιγμές μαζί τους, και πώς αλλιώς δηλαδή; Μιλάμε ότι όλο το νησί είναι, ουσιαστικά, ένας μεγάλος βραχώδης λόφος με έναν δρόμο. Δεν χρειάζεσαι στ’ αλήθεια αυτοκίνητο στη Δονούσα. Μπορείς να κινηθείς με το λεωφορειάκι και να φτάσεις μέχρι την πιο απομακρυσμένη Καλοταρίτισσα ή αλλιώς σε 15-20 λεπτά έχεις βρεθεί περπατώντας από τη Χώρα/Σταυρό στην πιο γνωστή παραλία του Κέδρου. Οπωσδήποτε, θα πάρεις μια φορά και τη θρυλική βάρκα «Δονούσα Μάγισσα» για να πας Λιβάδι και Φωκοσπηλιά, όπου κοιτάς τα χέρια σου μέσα στο νερό και νομίζεις ότι κρατάς σμαράγδια.
Στη Δονούσα πήγα πρώτη φορά το 2013, επειδή η τότε συγκάτοικός μου και η παρέα της δούλευαν τα καλοκαίρια στο μπαράκι του Κέδρου. Έτσι, οι ιστορίες από τον Κέδρο ξεπήδαγαν συχνά στις συζητήσεις μας και μου φάνταζε τόπος μυθικός. Και για κάποια χρόνια ήταν. Ούτε αυτοκίνητο είχα τότε, ούτε λεφτά να μείνω σε ένα από τα λιγοστά καταλύματα, ούτε όμως και χρειαζόταν αφού μέχρι το 2020 υπήρχε παροιμιώδης ανοχή από τον Δήμο προς το ελεύθερο κάμπινγκ. Δεκάδες σκηνές στριμώχνονταν στο κτήμα πίσω από το μπαράκι του Κέδρου, ενώ οι πιο θαρραλέοι πήγαιναν στο πιο απομονωμένο Λιβάδι. Ούτε που ξέρω πόσοι φοιτητές της γενιάς μου έχουν φτιάξει καβάτζες μπροστά από τον Κέδρο, έχουν μεθύσει σε αυτοσχέδια πάρτι στο μπαρ, έχουν περπατήσει με το που έπεφτε ο ήλιος ανά παρέα προς τη Χώρα, για φαγάκι στου Τσίφτη, ποτό στον Σκαντζόχοιρο, για να αγοράσουν ένα υπερεκτιμημένο σταφύλι ή κωλόχαρτο (είπαμε ένα παντοπωλείο) ή να χορέψουν στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Προσωπικά, έχω βρεθεί να χορεύω ακόμα και μέσα σε βάρκες ή πάνω στον φάρο του λιμανιού.
Δεν χρειαζόταν καν κανόνισμα για οτιδήποτε, σου έλεγαν «θα με βρεις εκεί», έλεγες «θα έρθω» και ήξερες ότι όλοι πάνω κάτω στα ίδια μέρη θα ήμασταν, όλη η περιοχή Σταυρού-Κέδρου σαν μια μεγάλη αυλή την αισθανόμουν. Την 3η και τελευταία φορά που πήγα το 2017, περίοδο 15Αύγουστου, είχε τόσους free campers και βαβούρα που δεν άντεξα στον Κέδρο. Έμεινα λοιπόν σε έναν απομονωμένο, τόσο δα κολπίσκο λίγο πιο πέρα κι ήταν σαν να είχα μια ιδιωτική, φυσική, πράσινη πισίνα, με μια κίτρινη κουλούρα μόνιμα δεμένη στο νερό για να αράζουμε εμείς ή όποιος επισκέπτης λουόμενος. Ονειρεμένα. Μετά τον covid, το ελεύθερο κάμπινγκ απαγορεύτηκε, έμαθα, και στη Δονούσα. Ωστόσο επειδή συνεχίζει να μην έχει ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες, να έχει μόνο ένα δυο μπαρ και μόνο 700 κλίνες, μαθαίνω ότι έχει γίνει ένα ακόμα πιο ήσυχο μέρος. Για αυτά τα λιγοστά και καλά, το περπατητί, την ησυχία και το πράσινο των νερών της, θα ξαναπήγαινα. Η εποχή όμως της Δονούσας που ήξερα και αγάπησα εγώ, έχει παρέλθει. Ευελπιστώ ότι δεν θα γίνει άλλο ένα exclusive μέρος, για λίγους. Την έχουν άλλωστε οργώσει πολλά σανδάλια Τeva, διάολε”.
*Η Ελεάνα Στραβοδήμου είναι ηθοποιός (σ.σ. την γνωρίσαμε στη σειρά “το Ναυάγιο”) και γράφει στο τελευταίο τεύχος του Athensvoice και στη στήλη “Ταξίδια”
