Τρούφα (ιταλ. tartufo, αγγλ. truffle) ένα σχετικά σπάνιο είδος υπόγειου μανιταριού, που συμβιώνει και αναπτύσσεται στις ρίζες ορισμένων ειδών δένδρων ή και θάμνων. Οι τρούφες είναι οι καρποφορίες υπόγειων μυκήτων του γένους Tuber (Ασκομύκητες) και Terfezia. Έχει σχήμα κονδύλου, μεγέθους 2-7 συνήθως εκατοστών γκριζόμαυρα έως ωχρόλευκα, που παράγεται μέσα στο έδαφος σε βάθος 6-15 περίπου εκατοστών. Η υπόγεια καρποφορία των τρουφών θεωρείται ότι οφείλεται στην προσαρμογή τους στις δασικές πυρκαγιές, ξηρές ή εποχές παγετού στις οποίες τα υπέργεια μανιτάρια θα ήταν εκτεθειμένα.
Ποια είναι τα είδη τρούφας; Αυτά που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής στην Ελλάδα είναι τα εξής: Οίδημα του μπορχ (tuber borchii), Καλοκαιρινή τρούφα (Tuber aestivum), Λευκή τρούφα η πολύτιμη (Tuber magnatum) και η Μαύρη χειμερινή (Tuber brumale)
Εδώ και μερικές εβδομάδας όμως έχουμε και τη “χάλκινη τρούφα” ή τρούφα της Νάξου. Απίστευτο; Κι όμως αληθινό. Το χεράκι του έχει βάλει ο γνωστός σεφ (φυσιολάτρης και άνθρωπος του τουρισμού) Βαγγέλης Παπαδόπουλος και μέσω ανάρτησης που έγινε από τον Ηλία Πολέμη έχουμε την ανάδειξη της συγκεκριμένης είδησης..
“Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου “Truffles of Greece” («Οι τρούφες της Ελλάδας»), το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας στο πλαίσιο της Δράσης «2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών» (Αριθμός Έργου:1057), με επιστημονικό υπεύθυνο τον Ηλία Πολέμη, συλλέχθηκαν εκατοντάδες δείγματα τρούφας από όλη την Ελλάδα και μελετήθηκαν από τον υποψήφιο Διδάκτορα του Εργαστηρίου Γενικής και Γεωργικής Μικροβιολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας (ΕΓΓΜ-ΓΠΑ) Βασίλη Δασκαλόπουλο και υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Γεωργίου Ι. Ζερβάκη.
Μεταξύ άλλων μας ήρθαν και αρκετά δείγματα από τη Νάξο, όπου δραστηριοποιείται στη συλλογή τρουφών ο φίλος και ο συνεργάτης της ομάδας μας Βαγγέλης Παπαδόπουλος. Ο Βαγγέλης είναι επαγγελματίας στον τουρισμό, φυσιολάτρης και βεβαίως μανιταρόφιλος. Ασχολείται εδώ και χρόνια με την αναζήτηση τρουφών στη Νάξο, έχοντας αγοράσει τρουφόσκυλο, και τα αποτελέσματα των εξερευνήσεων του στο νησί είναι εντυπωσιακά, όπως έχουν δείξει ώς τώρα τα ευρήματά μας.
Έτσι, λοιπόν, μια σειρά δειγμάτων του Βαγγέλη τα οποία μελετήσαμε ενδελεχώς στο ΕΓΓΜ-ΓΠΑ, προέκυψε πως αποτελούν ένα νέο είδος τρούφας για την επιστήμη και, με μεγάλη μου χαρά, ανακοινώνω πως ήδη περιγράφτηκε και δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε έγκριτο μυκητολογικό περιοδικό. Και το νέο είδος αυτό το «βαφτίσαμε» Tuber aereum (aereus λατ. = χάλκινος), που παραπέμπει στη χαλκόχρωμη εξωτερική επιφάνεια των τρουφών. Η μοναδική (για την ώρα) στον κόσμο «χάλκινη τρούφα της Νάξου» είναι γεγονός! Μάλιστα, η τρούφα αυτή είναι και ενδιαφέρουσα από γαστρονομική άποψη, με μυρωδιά καπνιστού, ενώ κατά τον Βαγγέλη μπορεί να θεωρηθεί μάλλον κοινή στη Νάξο, όπου έχει ώς τώρα βρεθεί σε συμβίωση με πουρνάρια.
Εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες στον Βαγγέλη Παπαδόπουλο πρωτίστως και στους συνεργάτες μου Βασίλη Δασκαλόπουλο και Γεώργιο Ι. Ζερβάκη για την άψογη συνεργασία.
Από τη πλευρά του ο Βασίλης Δασκαλόπουλος μέσω της προσωπικής του ιστοσελίδας ανέφερε: “Θα ήθελα κι εγώ με την σειρά μου να πω, εκ μέρους και των συνάδελφων και συνεργατών μου, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συνέβαλαν στην περιγραφή ενός νέου είδους για την επιστήμη, του Tuber aereum από την όμορφη Νάξο!
Το Tuber aereum, ή αλλιώς «η χάλκινη τρούφα της Νάξου», ονομάστηκε έτσι από την μορφή και τα χρώματά της, τα οποία ομοιάζουν με τσαλακωμένο φύλλο χαλκού! Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον είδος, με πολύ καλά οργανοληπτικά στοιχεία, όπως το χαρακτηριστικό καπνιστό της άρωμα. Eίναι μάλλον κοινή στο νησί της Νάξου στα δάση με πουρνάρια και ασβεστόλιθο και καρποφορεί το Φθινόπωρο και τον Χειμώνα.
Για περισσότερες γαστρονομικές πληροφορίες, απευθυνθείτε στον άνθρωπο που την ανακάλυψε Vaggelis Papadopoulos , τον οποίο υπερευχαριστούμε.
Η καταγραφή της ποικιλότητας του γένους Tuber στην Ελλάδα υλοποιείται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με την πολύτιμη συμβολή των Μανιταρόφιλοι Ελλάδας (με πρωτεργάτες στα υπόγεια μανιτάρια τους Γιώργος Κωνσταντινίδης, Vasileios Kaounas και Nikos Tsilis, χωρίς την βοήθεια των οποίων δεν θα μπορούσε να έχει αυτά τα αποτελέσματα).
Αποτελεί αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής μου (Δ.Δ.), η οποία πραγματοποιείται υπό την επιστημονική καθοδήγηση των Γιώργου Ζερβάκη (Καθηγητή ΓΠΑ, επιβλέπων Δ.Δ.) και Δρ. Ηλία Πολέμη (ερευνητή στο ΓΠΑ, Επιστημονικού Υπευθύνου στο έργο “Truffles of Greece”, που υποστηρίχτηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας στο πλαίσιο της Δράσης «2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών», Αριθμός Έργου: 1057).
Καθώς έχουν ήδη μελετηθεί εκατοντάδες δείγματα τρούφας από όλη την Ελλάδα, τα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα που έχουν προκύψει, αναμένεται να βγουν στο φως της δημοσιότητας σταδιακά στο προσεχές διάστημα. Πάμε λοιπόν και για τα υπόλοιπα τώρα!”