Η Δήλος (= δηλωμένη, φανερή) ήταν κάποτε Άδηλος (= αφανής), στα βάθη της θάλασσας. Σηκώθηκε από εκεί – με θεϊκή παρέμβαση – μόνο και μόνο για να γίνει η στεριά, που θα φιλοξενούσε την γέννηση των θεών-παιδιών του Διός: Της Αρτέμιδος και του Απόλλωνος. Δέθηκε με τον βυθό, με αδαμάντινες αλυσίδες, για να στερεωθεί. Τα άλλα νησιά την κύκλωσαν, να την προστατέψουν. Έτσι έγιναν (και ονομάσθηκαν οι) Κυκλάδες…
Τώρα φαίνεται, πως κοιτάει με λύπη τα όσα συμβαίνουν απέναντι, στην Μύκονο, και θεωρεί πως ο ρόλος της και η ζωή της τέλειωσε πλέον, πικραμένη από την τόση αδιαφορία μας… Καιρός να ξαναβυθιστεί… Δεν βαριέσαι, αδελφέ, αρκεί εγώ να βρω μια ξαπλώστρα στην Μύκονο, να βγάλω μια selfie, να την “ποστάρω”, να γουστάρω, και δεν πα’ να χαλάσει ο κόσμος…
Μέσα σε λίγες δεκαετίες, και λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, η Δήλος, τοποθεσία γνωστή για τους αρχαίους ναούς της, που φυλάσσονται από πέτρινα λιοντάρια, ίσως εξαφανιστεί για πάντα, προειδοποιούν οι επιστήμονες.
«Η Δήλος είναι καταδικασμένη να εξαφανιστεί σε περίπου 50 χρόνια», εδήλωσε η V. Chankowski, επί κεφαλής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών (EFA), η οποία ανασκάπτει τον χώρο τα τελευταία 150 χρόνια με άδεια του ελληνικού κράτους.
Το βουβό δράμα του μικρονησιού των Κυκλάδων και του Αιγαίου έρχεται σε αντίθεση με την φασαρία της γειτονικής Μυκόνου…
Οι χειρότερες δομικές ζημιές είναι ορατές σε μια περιοχή που κάποτε στέγαζε κτήρια εμπορίου και αποθήκευσης τον 1ο και 2ο αιώνα π.Χ. και δεν είναι προσβάσιμη στους επισκέπτες.
«Το νερό μπαίνει στα αρχαία καταστήματα τον χειμώνα. Τρώει την βάση των τοίχων», σημείωσε ο J.-Ch. Moretti, διευθυντής της γαλλικής αποστολής στην Δήλο και ερευνητής στο γαλλικό κρατικό ινστιτούτο για την έρευνα της αρχαίας αρχιτεκτονικής (IRAA).
Η τοποθεσία κινδυνεύει να καταστραφεί…
«Κάθε χρόνο την άνοιξη, παρατηρώ ότι και άλλοι τοίχοι έχουν καταρρεύσει», είπε ο κ. Moretti, ο οποίος έχει λάβει μέρος σε ανασκαφές στο νησί, τα τελευταία 40 χρόνια.
Σε διάστημα 10 ετών, η στάθμη της θάλασσας έχει ανέβει έως και 20 μ. σε ορισμένες περιοχές του νησιού, πρόσθεσε η κ. Chankowski. Προς το παρόν, ξύλινα δοκάρια στήριξης έχουν χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη ορισμένων τοίχων, είπε η κ. Chankowski. Αλλά πιο ισχυρά μέτρα είναι πολύπλοκα και θα απαιτήσουν μια διεπιστημονική απάντηση, πρόσθεσε.
Μελέτη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πέρυσι διαπίστωσε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα υγρασίας, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την χημική σύνθεση ορισμένων υλικών, που χρησιμοποιούνται σε μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Ακριβώς όπως το ανθρώπινο σώμα, τα μνημεία κατασκευάζονται για να αντέχουν σε συγκεκριμένες θερμοκρασίες», εδήλωσε ενωρίτερα εφέτος η επιβλέπουσα την μελέτη, Ευ. Τρίνγκα, ερευνήτρια μετεωρολογίας και κλιματολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Το καλοκαίρι, μόνον λίγοι αρχαιολόγοι είναι διαθέσιμοι για επίβλεψη.
«Όλες οι παράκτιες πόλεις θα χάσουν σημαντικές περιοχές που βρίσκονται αυτήν την στιγμή στο επίπεδο της θάλασσας», εδήλωσε η Αθ,-Χρ, Λούπου, Ελληνίδα αρχαιολόγος, που καθοδηγεί ομάδες στα κύρια αξιοθέατα του νησιού. «Αντικαταστήσαμε τα πλαστικά καλαμάκια με χάρτινα, αλλά χάσαμε τον πόλεμο να προστατεύσουμε το περιβάλλον», είπε με πικρία.
Για τους αρχαίους Έλληνες, η Δήλος ήταν η γενέτειρα του Απόλλωνος, θεού του φωτός, των τεχνών και της θεραπείας, και της αδερφής του, Άρτεμης, θεάς του κυνηγιού. Τα αδέρφια ήταν από τις κύριες θεότητες, που τιμούσαν οι Έλληνες, και συνέχισαν και οι Ρωμαίοι.
Η Δήλος αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1990.
Στο απόγειο της δόξης της, η Δήλος προσέλκυσε προσκυνητές και εμπόρους από όλον τον αρχαίο κόσμο και έγινε μια πολυσύχναστη πόλη περίπου 30.000 κατοίκων! Αλλά λεηλατήθηκε δύο φορές τον 1ο αιώνα π.Χ. και τελικά εγκαταλείφθηκε εντελώς.
ΠΗΓΗ: Γαλλικό Πρακτορείο AFP, phys «Ancient Greek sanctuary slowly sinks into the Aegean Sea», Γ. Λεκάκης “Σύγχρονης Ελλαδος περιήγησις”, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
