Παναγία η Φιλωτίτισσα. Μία εκκλησία πανέμορφη που φέρνει μνήμες. Μέσα από τη σελίδα του καθηγητή Αντώνη Τζιώτη κάνουμε ταξίδι στο χρόνο… Τι σχέση έχει η σημερινή θεομηνία με εκείνη την εποχή που έδωσε την ώθηση για τη δημιουργία της εκκλησίας;
Ας δούμε την ανάρτηση
23 Απριλίου σήμερα, κατά το ημερολόγιο εορτή του Αγίου Γεωργίου, η οποία όμως μεταφέρεται στην Δευτέρα του Πάσχα.
23 Απριλίου 2024 σήμερα, κι ένας άγριος νοτιάς έχει ξεσπάσει με λυσσώδη μανία, “παίρνοντας πέτρες”! Όλα τούτα μάς παραπέμπουν συνειρμικά στην γνωστή ιστορική παράδοση για το κτίσιμο της Παναγιάς της Φιλωτίτισσας: ” Κατά το μεσημέρι της ημέρας του Αγίου Γεωργίου του 1690, στην αγροτική περιοχή του Κάλαντού Νάξου, ξέσπασε μια ξαφνική θεομηνία.Γύρισε ένας άγριος νοτιάς με χαλάζι και ψιλή βροχή που ξερίζωσε τα δένδρα και κατέστρεφε τα σπαρτά…”
Η συνέχεια της παράδοσης είναι γνωστή στους πολλούς.Μια σύντομη απόδοση: Οι βοσκοί της περιοχής προστρέχοντας ομόθυμα επιχειρούν να διασώσουν τους ναυαγούς ενός τουρκικού πλεούμενου που τσακίστηκε στα βράχια της εκεί παραλίας . Ανάμεσά τους κι ένα Τουρκόπουλο, ο Χουσεΐν, περίπου δώδεκα χρόνων, τον οποίο εντάσσει στην ήδη πολυμελή οικογένειά του ο βοσκός Στέφανος Ψαρράς- Λούμπας, ο οποίος ήταν και ψάλτης στην μικρή τότε εκκλησία του Φιλωτιού.
Στους ενδοιασμούς της γυναίκας του για τις πρόσθετες οικογενειακές δυσκολίες, ο Λούμπας απαντούσε με το παροιμιώδες “Κάμε το καλό και ρίχτο στο γιαλό “! Ο Χουσεΐν, που στο μεταξύ είχε βαπτιστεί, ονομασθείς Γεώργιος, επειδή σώθηκε την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, έγινε έφηβος,αλλά αναζητούμενος από την πλούσια κωνσταντινουπολίτικη οικογένειά του, εντοπίζεται και φεύγει για την Πόλη, όπου τον περίμεναν πλούτη και αξιώματα.
Κλαυθμός και οδυρμός στην οικογένεια του Λούμπα, θλίψη απερίγραπτη σ’όλο το χωριό.
Τα χρόνια πέρασαν και ο Λούμπας, εξακολουθώντας να αγωνίζεται για νέα, μεγάλη εκκλησιά, ήλθε σε ευθεία σύγκρουση με τον τοπικό φεουδάρχη Μπαρότση. Αυτός, με την έγκριση του Τούρκου βοεβόδα, πέτυχε να στείλει τον Λούμπα σιδηροδέσμιο στην Πόλη για να δικαστεί. Εκεί, ο γέρο Λούμπας περίμενε, επί μέρες φυλακισμένος σε άθλιες φυλακές, σίγουρος για την καταδίκη του.
Όταν, όμως, ήλθε η ώρα και οδηγήθηκε στο δικαστήριο, ο πολυτελώς ντυμένος δικαστής του τον αθώωσε! Μεγάλη και ευχάριστη η έκπληξη του Λούμπα!
Ακόμη όμως πιο ευχάριστη η συγκλονιστική στιγμή, κατά την οποία τον πλησίασε ο δικαστής και του είπε: ” Πατέρα , δεν με γνωρίζεις; Είμαι ο Γιώργης σου!” και ,ως επωδό , του συμπλήρωσε: “Κάμε το καλό και ρίχτο στο γιαλό”! Εδώ έχουμε μια από τις συγκλονιστικότερες “αναγνωρίσεις” της ελληνικής ιστορικής παραδοσιακής περιουσίας!
Ο περιχαρής γερό Λούμπας, με την αρωγή του Χουσεΐν, του “γιου” του, με χρήματα πολλά και με ειδικό φιρμάνι, γύρισε πίσω στο νησί τροπαιούχος και δικαιωμένος! Οι Φιλωτίτες, που στο μεταξύ είχαν πληροφορηθεί την άφιξη του Λούμπα στο λιμάνι και το ανέβασμα του προς το χωριό, κατέβηκαν ως την Ποδάρα τσ’ ελιάς και τον υποδέχθηκαν με τσαμπουνοτούμπακα, τραγούδια και χορούς!
Να, λοιπόν γιατί σήμερα, 23 Απριλίου, ημέρα του Αγίου Γεωργίου, με άγριο λυσσώδη νοτιά, ο νους ταξιδεύει νοερά και ευγνωμόνως πίσω, σε εποχές που οι ευκλεείς πράξεις των προγόνων μας έχουν καταστεί ιερές μνήμες!
(Ο πίνακας είναι έργο του αείμνηστου Ηλία Λιαούρη, εμπνευσμένος από το “Ναυάγιο του Καλαντού και την διάσωση του Χουσεΐν)
