Μέσα στο καταχείμωνο ο Νικολός (του Νίκου Σφυρόερα) – αλλά χωρίς την Μαριετώ – έρχεται να μας μεταφέρει σε μια άλλη εποχή του 1958 στο χωριό με τα κρύα έντονα, αλλά τις καρδιές των ανθρώπων ίσως ποιός ζεστές από σήμερα. Αναφερόμαστε βέβαια στην Απείρανθο, στην ορεινή Νάξο.
Την εποχή που οι αγροτικές δουλείες άκμαζαν και κάθε μαζωμός είχε τα ζωντόβολα του, τα μπαξεβανικά …. το φούρνο του, το αλώνι και όλα αυτά που τα παιδιά μας σήμερα τα θεωρούν αν όχι άγνωστες λέξεις, άγνωστες συνήθειες.
Την εποχή που η αλληλεγγύη, του γείτονα και συγγενή ήταν αυτονόητη. την εποχή που το λίγο φάνταζε πλούτος και χόρταινες με ένα πιάτο αμανίτες η ένα μονούριστο με κατσίνα, βλέποντας στα λούκια κρυταλωμένα τα νερά.
Που δεν ρωτούσαμε τη μάνα μας “ήντα θα μαερέψεις αύριο ω μάνα.”
Οπότε ας δούμε τα κάλαντα μέσα από την εφημερίδα “Ναξιακόν Μέλλον” του 1958 με την βοήθεια του “Ορεινού Αξώτη”
“Καλήν εσπέραν άρχοντες , αν είναι ορισμός σας
Χριστού την θείαν γέννησιν να πω στ’ αρχοντικό σας
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει
Εκ της Περσίας έρχονται τρεις Μάγοι με τα δώρα,
Μα με καμήλες στην Αξά δε θε να πάνε τώρα
……
Καλήν εσπέραν άρχοντες δημότες Νάξου όντες,
Πάντες οι σκοτνιζόμενοι και πάντες οι .. διψώντες
Μόνον οι Μάγοι αν έρθουνε και σας επισκεφθούνε
Μπορεί με μάγια μοναχά λιγό νερό να βρούνε
Για να σας ξεδιψάσουνε , αλλοιώς κλάφτε τα τώρα
Εκτός αν φέρνουνε νερό … τ’ ατμόπλοια στη Χώρα
Καλήν εσπέραν πεδινοί άρχοντες και ξωμάχοι
Εφέτος η πατάτα σας τιμή μεγάλη θαχει
……
Καλήν εσπέραν θε να πω και στα χωριά τ’ απάνω
Τραγαία , Φιλώτι , Απείρανθο , Κόρωνο , Κωμιακή
Που πρώτα δεν επήγαινες ούτε μ’ αεροπλάνο
Και τώρα φουλ τα Ιώτα Χι πηγαίνουν ως εκει
Κι η παροιμία η παλιά στ’ αλήθεια θα γυρίσει
‘’σιγά σιγά κι ο Δανακός θε να γενεί Παρίσι’’
—————————————-
Καλήν εσπέραν άρχοντες κι εσείς Αμερικάνοι
Που κάνετε στην ξενιτειά δολάρια με ουρά
Μα ότι κάνει η έρημη Αξά , όλη η γης δεν κάνει
Γιατί μακριά από τον τόπο σου δεν νιώθεις μια χαρά
Κι ας μη θαρρει με τα λεφτά κανένας πως θα ζήσει
Πρέπει του κι όνομα καλό στον κόσμο αυτό ν’ αφήσει
Κι ότι περνά απ το χέρι του να κάνει και για τσ’ άλλοι
Γιατί όντες μες στη Μαύρη Γης ο χάρος τονε βάλει
Να ξαναστήσουσι όποιο μπει στην κατοικίαν ετούτη
===============
Καλήν εσπέραν άρχοντες σας ξαναλέγω πάλι
Κι άμποτες γνώσιν ο Θεός εφέτος να μας βάλει
Να κάμωμεν έργα όλοι μας καλά για το νησί μας
Που θαναι και καλό για μας και περηφάνεψη μας
Κι εμένα που τα κάλαντα είπα στ’ αρχοντικό σας
Πέστε και κάνετε κι εσείς ότι είναι ορισμός σας
Ο Νικολός χρονιά πολλά εύχεται σ’ολους σας καλά
