Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023. Ημέρα θλίψης για την πόλη της Νάξου. Από την καστρόπολη, τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Υπαπαντής του Κυρίου, η είδηση για τον θάνατο του παπά Μανώλη, του πατέρα Εμμανουή Ρεμούνδου φέρνει δάκρυα στα πρόσωπα του συνόλου των κατοίκων της πόλης.
Ποιος δεν γνώριζε άλλωστε τον αγαπημένο “παπά Μανώλη”; Εφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών. Υπηρέτησε με ταπεινότητα το λειτούργημα του ιερέα επί 60 σχεδόν χρόνια. Αφήνει πίσω του μία τεράστια παρακαταθήκη και αύριο Τρίτη στη 1 το μεσημέρι η νεκρώσιμη ακολουθία στον Μητροπολιτικό Ναό της Υπαπαντής.. Πλήθος κόσμου αναμένεται να το αποχαιρετήσει…
Εϊχαμε τη χαρά, πριν από αρκετά χρόνια με την αρωγή της Μαρίας Μάκαρη να μιλήσουμε με τον “παπά Μανώλη”… Είχε προσπαθήσει να χωρέσει την ζωή του σε 93 χειρόγραφες σελίδες στο βιβλίο που ο ίδιος αποκαλούσε “Η ιστορία της ζωής μου”.
Ας δούμε τι μας είχε αναφέρει σε μερικές στιγμές από το ταξίδι της ζωής μου. Πρώτος σταθμό; Η σύνταξη του ΟΓΑ. Συνταξιούχος του ΟΓΑ καθότι η ελληνική πολιτεία δεν έχει ταμείο για τους ιερείς άλλων θρησκευμάτων πλην της ορθόδοξης εκκλησίας. Αντίθετα, έχει ταμείο για τους ιερομόναχους (χωρίς όμως να αναγνωρίζει θρήσκευμα) και με δεδομένο ότι οι Έλληνες ιερείς της Καθολικής εκκλησίας είναι άγαμοι υπάγονται σ’ αυτό το νόμο. Και τότε, έχοντας ξεπεράσει ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας μας είχε πει «το ΟΓΑ έχει την καλύτερη περίθαλψη, Κορυφαίο στο είδος του»…
Παιδικά Χρόνια και αναμνήσεις:
«Πριν έρθω στην Νάξο το 1931, ζούσα με την οικογένεια μου στην Τήνο, ήμασταν φτωχή οικογένεια και είχαμε μικρό κλήρο γης… Ο εφημέριος της Μητρόπολης καταγόταν από την Τήνο από το χωριό Ταραμπάδο και ο πατέρας μου ήταν από τον Κάμπο, έτσι ο παπάς προσέλαβε τον πατέρα μου για να δουλεύει σε ένα κτήμα από την περιουσία της εκκλησίας.
Πέρασε δύσκολα χρόνια τότε ο πατέρας μου, τον χτύπησε και η επιδημία της εποχής από την οποία σώθηκε από θαύμα. Αφού ανάρρωσε, συνέχισε να εργάζεται στο κτήμα αλλά δεν είχε πλέον τις ίδιες δυνάμεις και έτσι αναγκάστηκε να καταφύγει σε άλλους τρόπους ώστε να αναθρέψει τα πέντε παιδιά του. Άρχισε λοιπόν να φτιάχνει το δικό του γιαούρτι από τοπικό γάλα που αγόραζε από τους αγρότες.
Δυστυχώς όμως με τον πόλεμο του 40 το σπίτι μας καταστράφηκε από βομβαρδισμούς, όταν την ημέρα της παραμονής της απελευθέρωσης μπήκαν μέσα ιταλοί και άρχισαν να χτυπάνε τα βαποράκια που έπλεαν απέναντι στην θάλασσα, εκείνα φυσικά απάντησαν και έτσι κάηκε το σπίτι μας. (σ.σ να σημειώσουμε εδώ ότι το μοναδικό που έμεινε από το σπίτι ήταν ένα κεσεδάκι από τα γιαούρτια, και μάλιστα το είχε κρατήσει ως ενθύμιο εκείνης της εποχής)
Έμειναν στον δρόμο οκτώ άτομα και η Πολιτεία δεν μας αποζημίωσε ποτέ για την καταστροφή του σπιτιού μας. Στην συνέχεια ένας κύριος μας άνοιξε το σπίτι του και μας φιλοξενούσε ώσπου μας έδιωξε ο σπιτονοικοκύρης του. Ευτυχώς η εκκλησία μας παραχώρησε ένα μικρό σπίτι. Εκεί εμείς τα παιδιά κοιμόμασταν στο πάτωμα λόγω έλλειψης χώρου. Θυμάμαι μια ημέρα η μητέρα μου πήρε από το χέρι έμενα και την αδερφή μου και πήγαμε στην εκκλησία για να πάρουμε ρούχα αφού είχαν καεί όλα μαζί με το σπίτι. Οταν η μητέρα μου ζήτησε από τον υπεύθυνο, εκείνος απάντησε πως δεν θα μας έδινε διότι δεν είχαμε ανάγκη. Τότε η μητέρα μου λύγισε και δάκρυσε. ‘’
Πως τα φέρνει η ζωή καμιά φορά:
“Η ζωή όμως είναι ρόδα. Έπειτα από χρόνια, εργαζόμουν ως υπάλληλος στο κατάστημα του Προμπονά στη Νάξο. Μια ημέρα, δεν ξέρω πως το έφερε η κουβέντα και συζητούσαμε με κάποιους πελάτες για τον πόλεμο. Κάποια στιγμή εξιστορώντας τις αναμνήσεις μου ανέφερα το όνομα του υπεύθυνου στον οποίο είχαμε απευθυνθεί για να πάρουμε ρούχα. Ενας από τους πελάτες είπε δειλά “Εγώ ήμουν!”. Τον έκανα κουρέλι, τον ντρόπιασα, διότι ήμασταν η μόνη οικογένεια που είχε πραγματική ανάγκη εκείνα τα ρούχα.’’
Πως έγινε Ιερέας:
“Από όταν ήμουν μικρό παιδί ήμουν πολύ δεμένος με την εκκλησία. Από εννέα χρονών, καθημερινά, υπηρετούσα ως παπαδάκι εδώ στην Μητρόπολη, εκτός από τις Κυριακές όπου υπηρετούσαν και άλλα παιδιά μαζί μου. Στην ηλικία των δώδεκα ετών, μια ωραία πρωία, εκμυστηρεύτηκα στον εφημέριο πως θέλω να γίνω ιερέας. Εν τέλει φοίτησα στον μικρό Ιεροσπουδαστήριο στην Αθήνα και αφότου έβγαλα το γυμνάσιο, έφυγα για τη Ρώμη με τα ελάχιστα Ιταλικά που είχα μάθει κατά την διάρκεια του πολέμου, εκεί όπως και στην Αθήνα διέμενα σε οικοτροφείο.
Όσο παρέμενα εκεί ( για περίπου 6 χρόνια ) έμαθα την γλώσσα διαβάζοντας κόμικς Mickey Mouse στα Ιταλικά, μάλιστα έμαθα την γλώσσα τόσο καλά που οι Ιταλοί με ρωτούσαν αν είμαι ομοεθνής τους.
(Σ.σ. θυμάται ακόμη την πρώτη του ημέρα στο λιμάνι του Μπάρι όταν πήγε σε καφέ και άκουσε το σερβιτόρο να λέει cafe latte (σ.σ. ο καφές με γάλα) και «νόμιζα ότι μας είπε «καφέ, ελάτε». Είπα στον ιερέα που μας συνόδευε «καλά αυτός μας μιλάει ελληνικά και μας λέει να πάμε να πιούμε καφέ»).
Όταν τελικά χειροτονήθηκα ιερέας στην Ρώμη, επέστρεψα εδώ στην Νάξο όπου ζούσε ακόμα ο εφημέριος εκείνος και έτσι με έστελνε κάθε τόσο στην Τήνο ώσπου μία ημέρα του 1962 με κράτησε εδώ για δεκαπέντε ημέρες …έως και σήμερα!’’
Η πίστη:
“Το 1938 ή ’39 είχε πέσει μεγάλη ανομβρία στον νησί για περίπου 4 χρόνια. Πολλοί γεωργοί αναγκάζονταν να φύγουν. Τότε οι δύο Μητροπολίτες συμφώνησαν να κάνουν μια λιτανεία. Πήραν τις τρεις εικόνες της Χρυσοπολίτισσας, της Θεοσκέπαστης και της Καθολικής Μητροπόλεως, συναντήθηκαν στην Αγία Θεοδοσία. Από εκεί ξεκίνησε η λιτανεία προς τα Αγγίδια. Ακολουθώντας το δρόμο υπάρχει το καθολικό εκκλησάκι του Ευαγγελισμού όπου σταμάτησαν για να κάνουν προσευχές και δεήσεις. Ο ουρανός άρχισε να σκουραίνει και μόλις επέστρεψε η κάθε εικόνα στον ναό της άρχισε να βρέχει. Εβρεχε για 3 με 4 ημέρες αδιάκοπα. Αν πιστεύεις γίνονται θαύματα , αυτό το δίδαξε και ο Ιησούς Χριστός!’’
Συλλογές
Να σημειώσουμε ότι η αγαπημένη του ασχολία είναι οι συλλογές του. Ποιες είναι αυτές; Νομίσματα (έχει από 140 διαφορετικές χώρες έστω κι ένα) και αντίστοιχα τα χαρτονομίσματα. Μία τράπουλα που είχαν εκδώσει οι αμερικανοί όταν ξεκίνησαν τον πόλεμο με το Ιράκ με τους καταζητούμενους ιρακινούς αξιωματούχους και ένα αναμνηστικό για τη συμπλήρωση των 12 αιώνων από την οικουμενική σύνοδο της Νίκαιας. Παρουσιάζει στην μία όψη τον Άγιο Νικόλαο (καθώς τα λείψανά του βρίσκονται στο Μπάρι της Ιταλίας) και στην άλλη τους πατέρες της συνόδου στην Νίκαια….
Ο διάδοχος:
Την Κυριακή 27 Ιουλίου 2014 τελέστηκε στο Μητροπολιτικό Ναό στη Νάξο Αρχιερατική Θεία Λειτουργία από τον Σεβασμιότατο Αρχιεπίσκοπο Νικόλαο και συλλειτούργησαν μαζί του ο Αρχιερατικός Επίτροπος Νάξου-Πάρου και εφημέριος του Μητροπολιτικού Ναού Παν/τατος π. Εμμανουήλ Ρεμούνδος, ο νεοχειροτονηθείς ιερέας π. Γεώργιος Παλαμάρης, ο π. Νικόλαος Ρούσσος, εφημέριος του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Σεβαστιανού στη Σύρο και ο Ιεροδιάκονός μας Ιωάννης.
Στη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος, όρισε νέο εφημέριο του Μητροπολιτικού Ναού τον π. Γεώργιο Παλαμάρη με όλη την προβλεπόμενη επισημότητα και το τυπικό που χρησιμοποιεί η Εκκλησία στις περιπτώσεις αυτές. Τρία χρόνια μετά ο Πατήρ Εμμανουήλ Ρεμούνδος, σε ερώτημα που αφορά στον διάδοχο του απαντάει: ‘’Όσον αφορά τον διάδοχο μου, ενδόξως πολλά πράγματα τα οποία ξεκίνησα εκείνος τα συνεχίζει. Ο επίσκοπος με άφησε να επιλέξω ανάμεσα από δύο άτομα με κριτήριο τον χαρακτήρα τους. Χαίρομαι που αποδεικνύεται σωστή η επιλογή μου.’’
