Θέλοντας να προσφέρει στον τόπο, στον οποίο οφείλει την ύπαρξή του, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης δημιούργησε το Cycladic Identity, μία πρωτοβουλία που στόχο έχει την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των Κυκλάδων. Τη διατήρηση, την αποκατάσταση και την ανάδειξη στην ουσία της ταυτότητάς τους.
«Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης δεν θα υπήρχε χωρίς τα νησιά των Κυκλάδων και τον Κυκλαδικό Πολιτισμό. Το Μουσείο μας πρέπει και μπορεί να προσφέρει στις Κυκλάδες, με τρόπο βιώσιμο και ουσιαστικό. Έτσι δημιουργήσαμε την πρωτοβουλία Cycladic Identity. Νιώθουμε την υποχρέωση να είμαστε μέρος των Κυκλάδων, να τις προστατεύσουμε, ώστε να διατηρηθεί η κυκλαδική τους ταυτότητα. Στόχος μας είναι να είμαστε κοντά στις τοπικές κοινωνίες και να ανακαλύπτουμε τις ανάγκες τους. Να είμαστε υποστηρικτές και συνεργάτες.
Σε μια εποχή που οι τοπικές κοινωνίες στέκονται ευάλωτες και ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε φαινόμενα της σύγχρονης καθημερινότητας, όπως ο αυξημένος τουρισμός, η εγκατάλειψη των παραδοσιακών πρακτικών, η κλιματική αλλαγή, το Cycladic Identity επιδιώκει να παρέχει τα μέσα αλλά και το κίνητρο στα νησιά να συμμετέχουν ενεργά στη διατήρηση της κληρονομιάς τους, στοιχεία της οποίας έφεραν τις τοπικές κοινωνίες από το χθες στο σήμερα και διαθέτουν τη δύναμη να τις οδηγήσουν βιώσιμα και στο μέλλον», τόνισε η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρα Μαρινοπούλου στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Μουσείου για την παρουσίαση της νέας αυτής πρωτοβουλίας.
Όπως μας εξήγησε, το Cycladic Identity λειτουργεί ως μία πλατφόρμα προσέλκυσης και κατανομής πόρων σε προγράμματα που υλοποιούνται από φορείς που δραστηριοποιούνται στα νησιά. Τις προτάσεις που κατατίθενται για να λάβουν χρηματοδότηση αξιολογεί μία Επιστημονική Επιτροπή. Μέλη αυτής ο Δημήτρης Αθανασούλης, Διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ο Michael Boyd, Senior Research Affiliate, Science and Technology in Archaeology and Culture Research Center, The Cyprus Institute, ο Δημήτρης Καραβέλλας, Γενικός Διευθυντής WWF Ελλάς και η Αγγελική Κοσμοπούλου, Αρχαιολόγος και Εκτελεστική Διευθύντρια Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης.
Οι τρεις άξονες προτεραιότητας του Cycladid Identity είναι ο πολιτισμός, η βιοποικιλότητα και η άυλη πολιτιστική κληρονομιά:
«Η πυκνότητα των μνημείων και της αρχαιολογικής τους κληρονομιάς είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το μέγεθός τους (των Κυκλάδων). Μπορεί να μπει κανείς σ’ ένα πέτρινο κελί στην ύπαιθρο και να μην είναι σίγουρος αν το έχτισε ο παππούς μας, αν το έχτισαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, των Ενετών, των Βυζαντινών, της αρχαιότητας ή της προϊστορίας», ακούμε να λέει ο Δημήτρης Αθανασούλης σ’ ένα πεντάλεπτο βίντεο που προβλήθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.
Αναφερόμενος στη βιοποικιλότητα ο Δημήτρης Καραβέλλας μας επεσήμανε ότι υπάρχουν δύο χαρακτηριστικά που έχουν ιδιαίτερη σημασία σχετικά με τη φύση στις Κυκλάδες: «Το ένα έχει να κάνει με την κλίμακα. Πρόκειται για μία πολύ μικρή περιοχή με τεράστια ποικιλία ζώων και φυτών. Το δεύτερο έχει να κάνει με τη μοναδικότητα. Στις Κυκλάδες υπάρχουν δύο χιλιάδες είδη φυτών, διακόσια από τα οποία είναι ενδημικά. Υπάρχουν δηλαδή μόνο στις Κυκλάδες, πουθενά αλλού στον κόσμο», τόνισε.
Μέχρι στιγμής υλοποιούνται εννέα προγράμματα σε οκτώ νησιά. Στην Αμοργό για παράδειγμα τοπικοί φορείς και οργανώσεις νέων και γυναικών συνεργάζονται για την καταγραφή προφορικών μαρτυριών γηραιών Αμοργινών με σκοπό να διασωθεί ο πλούτος της ιστορίας και των παραδόσεων του νησιού. Από την άλλη, στην Άνδρο που ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων για την αφθονία νερού υλοποιούνται δράσεις καταγραφής, διαφύλαξης, ερμηνείας και ανάδειξης των παραδοσιακών πρακτικών διαχείρισης του νερού.
Τα Αρχαία Λατομεία της Πάρου και συγκεκριμένα τα υπόγεια λατομεία Νυμφών και Πανός που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τον 7ο αιώνα π.Χ. θα γίνουν και πάλι επισκέψιμα, αφού ολοκληρωθούν οι απαραίτητες εργασίες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ευστάθειας που οδήγησαν στην απαγόρευση εισόδου για λόγους ασφαλείας των επισκεπτών.
Ένα άλλο πρόγραμμα σχετίζεται με τις ξερολιθιές της Μυκόνου που διατηρούνται σε μέτρια κατάσταση, αφού δεν χρησιμοποιούνται συχνά λόγω της εγκατάλειψης των καλλιεργειών. Στόχος να δημιουργηθεί μια ανοιχτή και συνεχώς τροφοδοτούμενη ιστοσελίδα καταγραφής των ξερολιθιών και του παραδοσιακού τρόπου δόμησής τους, αξιοποιώντας παλαιότερο αρχειακό υλικό, δηλαδή φωτογραφίες, αρχεία και σκίτσα, αλλά και καταγράφοντας τους εναπομείναντες μαστόρους μέσω βίντεο και μαγνητοφώνησης. Στα νησιά, στα οποία έχει ήδη φτάσει το Cycladic Identity, περιλαμβάνονται ακόμα η Δονούσα, η Ίος, η Κέα και η Σίκινος.
