Στους βοσκοτόπους του Διστόμου, στα μέσα περίπου του δρόμου, ο οποίος συνδέει το Φιλώτι με τον Καλαντό, εκτός από τα πετρώα κατάλοιπα ( μητάτους, αλώνια, πηγάδια, τράφους) που θα συναντήσει ο διαβάτης, θα έχει και την ευκαιρία να βρεθεί προσκυνητής στα γραφικά βυζαντινά εκκλησάκια του Αγίου Γεωργίου (13ος αι. – φωτογραφία) και του Αγίου Πολυκάρπου (τέλος 13ου αι. – κεντρική φωτογραφία).
Κείμενο – Φωτογραφίες: Αντώνης Τζιώτης (φιλόλογος)
Και τα δύο, γειτονικά συνυπάρχοντα με ελαιόδενδρα, συκιές, αμυγδαλιές, πιρνιές και αγριαχλαδιές, στέκουν προστάτες της εύκαρπης γης και των κοπαδιών από κατσικοπρόβατα, η ύπαρξη των οποίων κρατεί ακόμη στέρεες τις ελπίδες για μια βιώσιμη συνέχεια της τοπικής βοσκοσύνης.
Στα μέρη αυτά βρίσκεται και το περίφημο αρχαίο πηγάδι (βλ φωτογραφία) με τα δύο στόμια, από το οποίο τοπωνυμείται η γύρω περιοχή. Είναι, μάλιστα, ενδιαφέρουσα η λαϊκή παράδοση που το συνδέει με τον περίφημο Πύργο του Χειμάρρου(4ος αι. π.Χ.).
Όλα, λοιπόν, εκεί στο Δίστομο θα συνεξέφραζαν μιαν όμορφη εικόνα, αν ο επισκέπτης δεν έστεκε με πονεμένη ψυχή εμπρός στο “παράπονο” των αγιογραφημένων ιερών μορφών, που απομένουν ακόμη στο εσωτερικό του βορείου τοίχου του εν λόγω ναΐσκου.
Η ιστορία μάς πηγαίνει στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν κατέπεσε η οροφή και ο νότιος τοίχος, με αγιογραφικές, ασφαλώς, καταστροφικές συνέπειες.
Έκτοτε και μέχρι σήμερα, οι απομείνασες στον σωσμένο τοίχο αγιογραφίες, είναι ανοικτά και απροστάτευτα εκτεθειμένες στη φθορά που επιφέρει ο πανδαμάτωρ χρόνος.
Οι βροχές και οι υγρασίας, οι άνεμοι, τα χιόνια, οι ζέστες και η ηλιοβολή κτυπούν αλύπητα τα έργα αυτά της ιερής χριστιανικής λατρείας και βυζαντινής τέχνης.
Είναι απορίας άξιο πώς δεν έχει επέλθει ολοσχερής αλλοίωση της απεικόνισής των.
Προ ολίγων ετών(5-6;), η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων επελήφθη ναοδομικώς της αποκατάστασης του ιερού ναού.
Δυστυχώς, το έργο έμεινε ανολοκλήρωτο (σ.σ. δείγμα το μυστρί με τη λάσπη που έμεινε να θυμίζει αυτή τη κίνηση), χωρίς σκεπή και με τον εσωτερικό αγιογραφικό πλούτο εκτεθειμένο και πάλιν στα φθοροποιά καιρικά στοιχεία, τα οποία δεν γνωρίζουν από συναισθήματα και τέτοια!..
Δεν είναι, θα έλεγε κανείς, τυχαίο το ότι αυτές οι μακροχρονίως και βαναύσως πληττόμενες άγιες μορφές, φέρουν ένα παράπονο στην όψη, στο οποίο ο επισκέπτης-προσκυνητής ανιχνεύει μιαν σιωπηλώς αξιοπρεπή διαμαρτυρία, ένα ανειπώτως εύηχο “γιατί;”.
Ελπίζουμε , η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, στην ευαίσθητη αντίληψη της οποίας πολλά ιερά κτίσματα οφείλουν την σωτηρία των, να επανακινήσει, όσον τάχιστα, τις εργασίες με κύριο στόχο την πλήρη αποκατάσταση του πληγωθέντος και φθοροποιώς πληττομένου ιερού ναού του Αγίου Πολυκάρπου.
Ο κ. Δημήτρης Χατζηλαζάρου, αρχαιολόγος και επιστημονικά υπεύθυνος του έργου, διαθέτει πλούσια γνώση και καλή διάθεση προς την ολοκλήρωση του έργου. Μακάρι το θέμα να αντιμετωπισθεί και με την χορηγική αρωγή των ανθρώπων εκείνων που νοιάζονται για την στήριξη της υγιούς συνέχειας του θρησκευτικού και εθνικού μας πολιτισμού.
Πάντως, δεν δικαιολογείται άλλος χρόνος για χάσιμο. Οι καιροί ου μενετοί! Αν απαιτείται αυτό που λέμε ” υπέρβαση”, αυτή πρέπει να γίνει πράξη χωρίς ανασχετικούς ενδοιασμούς!
Η Ιστορία δεν θα μας συγχωρήσει αν παραμείνουμε αδρανείς και αφήσουμε το γραφικό εκκλησάκι, εκεί στον ήρεμο λοφίσκο του Διστόμου, να “αργοσβήνει”, αφημένο ανυπεράσπιστο στο ανελέητο- (μη) έλεος των καιρικών συνθηκών!..
Ας μη ξεχνάμε ότι ο Άγιος Πολύκαρπος (80-167), εμαθητεύθη κοντά στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, από τον οποίο εστάλη στη Νάξο, όπου ίδρυσε την τοπική χριστιανική Εκκλησία!
