Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των καταστροφών που προκαλούνται από τους κλιματικούς κινδύνους έχει αυξηθεί σημαντικά. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες των Ηνωμένων Εθνών, μεταξύ των ετών 2000 και 2019, καταγράφηκαν περισσότερες από 7.000 καταστροφές που προκλήθηκαν από την κλιματική κρίση, επηρεάζοντας περισσότερους από 4 δισεκατομμύρια ανθρώπους και προκαλώντας οικονομική απώλεια σχεδόν 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως.
Αυτή η αύξηση των ζημιών οφείλεται κυρίως στη σημαντική αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως κύματα καύσωνα, ξηρασίες ή πλημμύρες. Όσον αφορά στο μέλλον, εάν η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας παραμείνει στην τρέχουσα τροχιά και δεν επιτευχθούν οι στόχοι καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050, η συχνότητα αυτών των καταστροφών θα συνεχίσει να αυξάνεται και περίπου το 10% της παγκόσμιας οικονομικής αξίας μπορεί να χαθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, ξεκίνησε η υλοποίηση του ICARIA, ενός ευρωπαϊκού έργου που στοχεύει στην αύξηση της γνώσης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών σε στρατηγικές υποδομές διαφόρων τομέων όπως το νερό, η ενέργεια και οι μεταφορές. Αυτή η πρωτοβουλία επιδιώκει επίσης να κατανοήσει πώς αυτά τα γεγονότα θα μπορούσαν να επηρεάσουν το κόστος του κύκλου ζωής αυτών των υποδομών τις επόμενες δεκαετίες και να διασφαλίσει ότι θα γίνουν επενδύσεις σε μέτρα προσαρμογής για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών.
Συγκεκριμένα, το ICARIA θα προτείνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την ανθεκτικότητα στο κλίμα και την αξιολόγηση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη και την επικύρωση μοντέλων αιχμής ικανών να προσομοιώνουν κινδύνους που προκύπτουν από ακραία κλιματικά φαινόμενα, καθώς και την ανάλυση σχετικών κλιματικών κινδύνων. Η εκτίμηση επιπτώσεων θα επικεντρωθεί σε κρίσιμα και ευάλωτα περιουσιακά στοιχεία. Από την άλλη πλευρά, τα κλιμακωτά αποτελέσματα θα επικεντρωθούν σε στρατηγικές υπηρεσίες και δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές που σχετίζονται με τους τομείς του νερού, των μεταφορών, της ενέργειας, της στέγασης και του περιβάλλοντος.
Το ICARIA θα δοκιμάσει τις λύσεις του σε Ισπανία, Ελλάδα και Αυστρία
Για τη διεξαγωγή της έρευνας, το ICARIA θα εργαστεί σε τρεις περιπτωσιολογικές μελέτες σε όλη την Ευρώπη. Δύο από αυτές, η Μητροπολιτική Περιοχή της Βαρκελώνης στην Ισπανία και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στην Ελλάδα, βρίσκονται σε παράκτιες περιοχές της Μεσογείου, η οποία θεωρείται hotspot καθώς συγκεντρώνει πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού της ηπείρου και επιπλέον υπόκειται σε πιο σοβαρές ακραίες καιρικές επιπτώσεις από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Το Σάλτσμπουργκ, η τρίτη περιοχή, βρίσκεται στην Αυστρία, μια περιοχή που πλήττεται έντονα από την κλιματική κρίση, με παγετώνες που λιώνουν και με κύματα καύσωνα να επηρεάζουν άμεσα περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας και άλλους στρατηγικούς τομείς.
Το έργο θα αξιολογήσει επίσης τη δυνατότητα αναπαραγωγής των προτεινόμενων λύσεων, πρώτα μεταξύ των διαφόρων περιπτωσιολογικών μελετών και στη συνέχεια σε πέντε άλλες περιοχές που έχουν ήδη επιλεγεί: την περιοχή Vega Baja στην Κοινότητα της Βαλένθια στην Ισπανία, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και την Κρήτη στην Ελλάδα, την περιοχή της Καμπανίας και τη Μητροπολιτική Περιοχή της Νάπολης στην Ιταλία και το Lander της Άνω Αυστρίας. Στο τέλος του έργου, οι περιοχές που θα αναλυθούν θα έχουν σενάρια προσαρμογής σε περιφερειακή κλίμακα με κλιματικές και κοινωνικοοικονομικές προβλέψεις για την κατανόηση του βραχυπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου αντίκτυπου των μέτρων που λαμβάνουν.
Στην πρωτοβουλία αυτή θα συνεργαστούν 14 φορείς από 5 διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, με εμπειρία στον τομέα της έρευνας στην Ευρώπη
Το ICARIA είναι μέρος του χρηματοδοτικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Horizon Europe και τα μέλη της κοινοπραξίας έχουν εκτενή εμπειρία σε ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα στον τομέα της αστικής ανθεκτικότητας και της διαχείρισης κρίσιμων υποδομών. Υπό την ηγεσία της Cetaqua, Water Technology Center και της Aquatec, εταιρείας του ομίλου Agbar, η κοινοπραξία του έργου συγκροτείται από: τις εταιρείες Aigües de Barcelona (Ισπανία), Draxis Environmental (Ελλάδα) και Verbund (Γερμανία), τη Μητροπολιτική Περιοχή της Βαρκελώνης και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ως δημόσιους φορείς, τα ισπανικά ερευνητικά κέντρα Ίδρυμα για την Κλιματική Έρευνα (FiC) και Ενεργειακό Ερευνητικό Ινστιτούτο Καταλονίας (IREC), το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας Δημόκριτος και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Ελλάδας, το Εθνικό Εργαστήριο Πολιτικών Μηχανικών της Πορτογαλίας και το Αυστριακό Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Από τον ακαδημαϊκό χώρο, συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο της Νάπολης Federico II και το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στην Αγγλία.
Το ICARIA ακολουθεί τα χνάρια προηγούμενων πρωτοβουλιών όπως το RESCCUE, ένα ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο με επικεφαλής την Aquatec που ολοκληρώθηκε το 2020. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, το ICARIA εστιάζει πιο συγκεκριμένα στη μοντελοποίηση και αξιολόγηση των κλιματικών επιπτώσεων σε υποδομές ζωτικής σημασίας και των κλιμακωτών επιπτώσεών τους σε περιφερειακή κλίμακα, συμπεριλαμβανομένων των ταυτόχρονων κλιματικών κινδύνων όπως η εμφάνιση βροχοπτώσεων και παράκτιων πλημμυρών ταυτόχρονα ή ξηρασίες και κύματα καύσωνα σε συνδυασμό με πυρκαγιές.
