Μεγάλη Παρασκευή στη Νάξο (όπως και σε όλη την Ελλάδα) οι πιστοί βρίσκονται από νωρίς στην εκκλησία όπου έχουμε την Αποκαθήλωση και ακούγεται το «ω γλυκό μου έαρ»… Τα εγκώμια που συνοδεύουν τον Κύριο από το Σταυρό στον Τάφο… Όμως, υπάρχει μία εκκλησία στο νησί της Νάξου, η Παναγιά Δροσιανή στη Μονή που προσελκύει κάθε χρόνο όλο και περισσότερους επισκέπτες. Ο λόγος; Το βυζαντινό Τυπικό που συνδυάζεται από τον ήχο του βιολιού όταν ξεκινήσουν τα εγκώμια αλλά και από την διαιώνιση του εθίμου των «αρτιδίων» ή του «πούλου»…
Και με την ευλογία της Μητρόπολης Παροναξίας και του Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Κοττάκη τελείται κάθε Μεγάλη Παρασκευή η Αποκαθήλωση με την αναβίωση του εθίμου των αρτιδίων ή πούλου. Ουσιαστικά είναι τα γνωστά σε όλους «Λαζαράκια» που ψήνονται το Σάββατο του Λαζάρου μόνο που εδώ δεν έχουμε ανθρώπινη μορφή και είναι γεμάτα με σταφίδες, καρύδια και έχει πάνω του ολόκληρα καρύδια. Φυλάσσονται καθόλη την εβδομάδα και ευλογούνται την Αγία Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα αυστηρής νηστείας.
Έθιμο που έρχεται από το Βυζάντιο και τον Μεγάλο Κωνσταντίνο. Και στην Νάξο διασώθηκε μέσω των καλογριών της Μονής… Σήμερα βέβαια ο φούρνος του χωριού είναι αυτός που αναλαμβάνει να διατηρήσει το έθιμο. Επίσης, να σημειώσουμε ότι εδώ και χρόνια κατά τη διάρκεια της τελετής της Αποκαθήλωσης με το άκουσμα των εγκωμίων ο ήχος του βιολιού (σ..σ από τον Νίκο Κάραλη) έχει συνοδευτικό χαρακτήρα δίνοντας έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερο τόνο στην όλη μυστηριακή τελετή… Και μετά το πέρας της τελετής, ο πούλος μαζί με ρακί μοιράζεται στους πιστούς
Βίντεο: Πέτρος και Bill Τσακωνιάτης
